Osoby trzecie jako współczynnik efektywnej ochrony sądowej w cywilnym postępowaniu procesowym

Kinga Dróżdż




Abstrakt

W niniejszym opracowaniu autorka dąży do wykazania, że udział osób trzecich w cywilnym postępowaniu procesowym stanowi jeden z czynników mających znaczący wpływ na zapewnienie efektywnej ochrony sądowej. Ten wpływ w przypadku udziału omawianej kategorii podmiotów może być realizowany poprzez udzielenie pomocy jednej ze stron procesu. Jednakże może on przybrać zdecydowanie bardziej znaczący charakter, gdy udział osób trzecich w postępowaniu ma na celu przeciwdziałanie pewnym negatywnym zjawiskom procesowym, które mogłyby doprowadzić do wypaczenia całego cywilnego postępowania procesowego. W kolejnych fragmentach pracy omawiane są poszczególne instytucje procesowe, takie jak chociażby interwencja uboczna, przypozwanie, interwencja główna czy powództwo z art. 841 K.p.c., które stanowią narzędzia, za pomocą których istnieje możność udzielenia wsparcia przez osoby trzecie w realizacji celu cywilnego postępowania procesowego w najlepszy z możliwych sposobów.

Słowa kluczowe:

osoba trzecia, efektywność, ochrona sądowa, interwencja główna, interwencja uboczna, przypozwanie, powództwo ekscydencyjne, postępowanie dowodowe

Bibliografia

Akty prawne

1. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. – Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz. U. z 1932 r. Nr 112, poz. 934, uwzględniające rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o sądowym postępowaniu egzekucyjnym, Dz. U. Nr 93, poz. 803.
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1822 ze zm.
3. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2015 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych, Dz. U. poz. 2316 ze zm.
Orzecznictwo
Sądu Najwyższego
1. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1951 r., C 1191/51, Państwo i Prawo 1952, nr 8–9, s. 364.
2. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1958 r., CR 193/58, NP 1960, nr 6, s. 788.
3. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1960 r., IV CR 73/60, Lex nr 1631929.
4. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 1955 r., I CO 83/54, OSNCK 1955, nr 3, poz. 52.
5. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 października 1995 r., III CZP 143/95, OSNC 1996, nr 2, poz. 24.
6. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2009 r., I PK 10/09, Lex nr 687069.
7. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2010 r., III CZ 50/10, Lex nr 1157559.
8. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 1966 r., II CR 259/65, Lex nr 5938.
9. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 1978 r., IV CR 463/77, OSNC 1978, nr 10, poz. 186.
10. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r., I PKN 27/97, OSNP 1997, nr 21, poz. 422.
11. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2001 r., V CKN 616/00, OSNC 2002, nr 7-8, poz. 105.
12. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2002 r., IV CKN 986/00, Lex nr 78368.
13. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2009 r., I CSK 415/08, Lex nr 577152.
14. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2011 r., IV CSK 414/10, Lex nr 1027185.
15. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2016 r., V CSK 372/15, Lex nr 2023937.

Sądów apelacyjnych

1. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 października 1992 r., I ACz 367/92, Lex nr 1680360.
2. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 października 1996 r., I ACz 1035/96, OSA 1997, z. 5, poz. 30.
3. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 września 2012 r., I ACz 1232/12, Lex nr 1216300.
4. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 kwietnia 1994 r., I ACr 142/94, OSA 1994, z. 6, poz. 31.
5. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 października 2005 r., I ACa 553/05, Lex nr 164629.
6. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 kwietnia 2007 r., I ACa 201/07, Lex nr 446233.
7. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 maja 2009 r., I ACa 392/09, POSAG 2010, nr 1, s. 26-36.
8. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 lutego 2013 r., I ACa 67/13, Lex nr 1322900.
9. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 stycznia 2014 r., I ACa 318/13, Lex nr 1433773.
10. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 lipca 2014 r., I ACa 236/14, Lex nr 1506665.

Sądów okregowych

1. Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 12 grudnia 2013 r., III Ca 780/13, Lex nr 1716548.

Literatura

1. Allerhand M., Interwencja uboczna przed sądem polubownym, Polski Proces Cywilny 1938, nr 21-22, s. 684-688.
2. Bartz A., Czy w postanowieniu, rozstrzygającem opozycję jednej ze stron przeciwko wstąpieniu do sprawy interwenienta ubocznego, można także orzec o kosztach, spowodowanych opozycją?, Polski Proces Cywilny 1938, nr 16-18, s. 547-549.
3. Bladowski B., Metodyka pracy sędziego cywilisty, Kraków 2005.
4. Broniewicz W., Jakie zmiany w instytucjach interwencji ubocznej i przypozwania wprowadził nowy k.p.c. i kodeks cywilny?, Palestra 1966, nr 10, s. 19-29.
5. Czerwiński A., Czy przypozwany, który zgłosił interwencję uboczną, zwolniony jest od wykazania interesu prawnego we wstąpieniu do sprawy?, Nowy Proces Cywilny 1933, nr 15, s. 472-474.
6. Dróżdż K., Inna osoba jako podmiot legitymowany do złożenia skargi na czynności komornika, w: Cechą sprawiedliwości jest nie krzywdzić ludzi. Księga pamiątkowa ku czci Zenona Knypla, Sopot 2017, s. 13-20.
7. Dróżdż K., Małżonek dłużnika jako osoba trzecia legitymowana do wytoczenia powództwa o zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji sądowej, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 2016, nr 5, s. 51-61.
8. Egzekucja sądowa w Polsce, kier. Z. Szczurek, Sopot 2007.
9. Głodowski W., Interwencja uboczna w postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, w: Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, red. D. Czura-Kalinowska, Poznań 2009, s. 233-245.
10. Gołąb A., Przypozwanie w procesie cywilnym (art. 84-85 k.p.c.), Polski Proces Cywilny 2012, nr 1, s. 99-125.
11. Grygierzec J., Ku dobrej administracji skarbowej, w: Efektywna administracja skarbowa, red. Z. Gilowska, H. Izdebski, K. Raczkowski, t. 1, Warszawa 2007, s. 30-49.
12. Ignatowicz J., Interwencja uboczna w sprawach o prawa stanu, Nowe Prawo 1959, nr 1, s. 21-33.
13. Jauernig O., Kilka uwag o celu procesu cywilnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1984, z. 3, s. 61-72.
14. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1-366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, t. 1, wyd. 2, Warszawa 2013.
15. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie egzekucyjne, red. E. Ereciński, t. 4, wyd. 4, Warszawa 2012.
16. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, wyd. 9, Warszawa 2017.
17. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, t. 4, wyd. 2, Warszawa 2014.
18. Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, kier. Z. Szczurek, wyd. 4, Sopot 2013.
19. Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2012.
20. Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1-366, red. A. Marciniak, K. Piasecki, wyd. 7, Warszawa 2016.
21. Kodeks postępowania cywilnego. Tom III. Postępowanie nieprocesowe, w razie zaginięcia lub zniszczenia akt, zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do artykułów 506–1088, red. A. Marciniak, K. Piasecki, t. 3, wyd. 5, Warszawa 2012.
22. Korzan K., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986.
23. Korzonek J., Interwencja główna w k.p.c., Głos Sądownictwa 1930, nr 12, s. 805-809.
24. Krytyka prawa. Niezależne studia nad prawem. Własność, red. J. Jabłońska-Bonca, t. 1, Warszawa 2009.
25. Kulski R., Cele i funkcje postępowania cywilnego, w: Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego w Katowicach-Kocierzu (26-29 września 2013 r.), red. A. Torbus, K. Markiewicz, Warszawa 2014, s. 443-481.
26. Kunicki I., Przesłanki zgłoszenia interwencji głównej, Przegląd Sądowy 2008, nr 3, s. 49-63.
27. Mizera M., Zdolność sądowa, interwencja uboczna oraz postępowanie nakazowe i upominawcze w sprawach gospodarczych, Nowe Prawo 1990, nr 10-12, s. 142-152.
28. Mucha J., Zawisłość sprawy w procesie cywilnym, Warszawa 2014.
29. Osowy P., Interwencja główna (uwagi na temat aktualności i przydatności art. 75 KPC) – zarys problematyki, w: Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, Materiały konferencyjne Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Postępowania Cywilnego Szczecin-Niechorze 28-30.9.2007 r., red. H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2009, s. 265-279.
30. Pietrzkowski H., Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, wyd. 7, Warszawa 2014.
31. Puternicki A., Przypozwanie, Gazeta Sądowa Warszawska 1933, nr 35, s. 545-549.
32. Regulamin urzędowania sądów powszechnych. Komentarz, red. M. Romańska, Warszawa 2013.
33. Różalska A., Powództwa przeciwegzekucyjne jako środki obrony merytorycznej dłużnika. Powództwo ekscydencyjne, Problemy Egzekucji Sądowej 1996, nr 28, s. 65-89.
34. Sawczuk M., O celach i funkcjach postępowania cywilnego procesowego i nieprocesowego (niespornego), w: Symbolae Vitoldo Broniewicz dedicatae. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Broniewicza, red. A. Marciniak, Łódź 1998, s. 313-329.
35. Sobkowski J., Interwencja uboczna w postępowaniu polubownym, w: Proces i prawo. Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa ku czci profesora Jerzego Jodłowskiego, Warszawa 1989, s. 487-502.
36. Studzińska J., Participation of third parties in civil proceedings as a form of protection of their legal interest. Considerations in the context of legal security of these entities, w: The safety of the individual and of the group in private and public law – a collection of studies, red. E. Cała -Wacinkiewicz, D. Wacinkiewicz, K. Flaga- Gieruszyńska, Gorzów Wielkopolski 2015, s. 71-84.
37. Studzińska J., Środki i skuteczność ochrony osób trzecich w postępowaniu cywilnym rozpoznawczym, w: Współczesne problemy postępowania cywilnego, red. A. Klich, K. Flaga-Gieruszyńska, Toruń 2015, s. 87-120.
38. Studzińska J., Znaczenie udziału osób trzecich w postępowaniu cywilnym rozpoznawczym, w: Role uczestników postępowań sądowych – wczoraj, dziś i jutro, red. D. Gil, E. Kruk, t. 2, Lublin 2015, s. 137-163.
39. Trammer H., Następcza bezprzedmiotowość procesu cywilnego, Kraków 1950.
40. Uliasz M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2008.
41. Waligórski M., Czy interwenjent samoistny ma legitymację do wniesienia skargi o wznowienie?, Polski Proces Cywilny 1935, nr 17-18, s. 563-564.
42. Weber A., Czy od zgłaszającego interwencję uboczną należy stronie zasądzić koszty uwzględnionej opozycji?, Polski Proces Cywilny 1935, nr 5-6, s. 176-178.
43. Weber A., Czy sąd wydaje postanowienie o dopuszczeniu interwenienta ubocznego?, Polski Proces Cywilny 1935, nr 20, s. 631-633.
44. Weber A., Wpływ śmierci interwenienta ubocznego na bieg procesu, Polski Proces Cywilny 1935, nr 7–8, s. 227-231.
45. Wengerek E., Zedler F., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 1968 r., III CZP 89/67, OSPiKA 1970, z. 5, s. 193-197.
46. Wiszniewski Z., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1960 r., 4 CO 3/60, Państwo i Prawo 1961, z. 2, s. 348-352.
47. Wolwiak I., Zarzuty osoby przypozwanej co do nieprawidłowego prowadzenia postępowania przez stronę wobec dokonanych pomiędzy nimi uzgodnień, Monitor Prawniczy 2015, nr 2, s. 1185-1191.
48. Zedler F., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2001 r., III CZP 49/00, Przegląd Sądowy 2001, nr 9, s. 126.
49. Zedler F., Powództwo małżonka dłużnika o zwolnienie spod egzekucji, Państwo i Prawo 1968, z. 12, s. 1013-1021.
50. Zedler F., Powództwo o zwolnienie od egzekucji, Warszawa 1973.
51. F. Zedler, Projektowane zmiany przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, w: Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011, s. 153-169.
52. Zieliński M., Zawieszenie postępowania w przypadku śmierci interwenienta ubocznego. Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2004 r., I ACz 969/04, Gdańskie Studia Prawnicze 2014, nr 1, s. 85-93.
53. Żywicki W. i in., Adwokatura jako współczynnik wymiaru sprawiedliwości, Palestra 1959, nr 7-8, s. 19-38.
Pobierz

Opublikowane
26.10.2020


Dróżdż, K. (2020). Osoby trzecie jako współczynnik efektywnej ochrony sądowej w cywilnym postępowaniu procesowym. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 60(3), 43–59. https://doi.org/10.31743/zn.2017.60.3.43-59

Kinga Dróżdż  kingamagdalenadrozdz@gmail.com



Licencja

Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości. 

Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.