DUCHOWOŚĆ W KULTURZE PONOWOCZESNEJ
Stanisław A. Wargacki
Abstrakt
Celem artykułu jest nakreślenie roli, jaką duchowość pełni w ponowoczesnej kulturze. Pojęcie duchowości w ostatnich latach stało się intensywnie zgłębianym przedmiotem badań różnych dyscyplin naukowych, często niezwiązanych z teologią. Duchowość, jako kategoria analityczna, weszła do arsenału pojęć socjologii religii, do tego stopnia, że mówi się o wyłanianiu się nowej subdyscypliny, zwanej socjologią duchowości. Duchowość, w dużej mierze za sprawą ruchu New Age, oddzielana jest od zinstytucjonalizowanej religii i jest łączona z indywidualnymi doświadczeniami jednostki. W artykule analizowane są takie zagadnienia jak: pojęcie duchowości i jego droga do dyskursu naukowego; związki religii i duchowości oraz rola i znaczenie duchowość w obliczu wyzwań i zagrożeń XXI wieku. Duchowość w ponowoczesności w pewnym sensie stała się nowym „świętym baldachimem”, dającym poczucie sensu i bezpieczeństwa w nieustannie zmieniającym się świecie. Co więcej, jest to jedno z kluczowych pojęć dla zrozumienia współczesnego społeczeństwa i kultury.
Słowa kluczowe:
duchowość, duchowość związana z miejscem zamieszkania, duchowość poszukująca, kultura ponowoczesnaBibliografia
Bibliografia:
Abrams M.H., Natural Supernaturalism: Tradition and Revolution in Romantic Literature, W. W. Norton & Company, Inc., New York 1973.
Adler A., Sens życia, przeł. M. Kreczowska, Gebethner i Wolff, Kraków 1938.
Agnew U., What is Social Spirituality, w: ‘With Wisdom Seeking God’. The Academic Study of Spirituality, eds. U. Agnew, B. Flanagan, G. Heylin,Peeters, Leuven 2008, s. 235–248.
Ashley M., Secular Spirituality and Implicit Religion: the Realisation of Human Potential, „Implicit Religion” 2000, vol. 3(1), s. 31–49.
Barker E., The Church Without and God Within: Religiosity and/or Spirituality?, w: The Centrality of Religion in Social Life. Essays in Honour of James A. Beckford, ed. E. Barker, Ashgate, Burlington 2008, s. 187–201.
Bauman Z., Intimations of Postmodernity, Routledge, London 1992.
Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000.
Bauman Z., Ponowoczesność, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, WAM, Kraków 2004, s. 902–914.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Scholar, Warszawa 2004.
Beck U., E. Beck-Gernsheim, Individualization: Institutionalized Individualism and Its Social and Political Consequences, SAGE Publications Ltd., London 2002.
Bellamy J., Spiritual Values in a Secular Age, w: The Spiritual Challenge of Health Care, eds. M. Cobb, V. Robshaw, Churchill Livingstone, London 1998, s. 183–198.
Berger P.L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, przeł. W. Kurdziel, ZW „Nomos”, Kraków 1997.
Berger P.L., Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Berger P., Davie G., Fokas E., Religious America, Secular Europe? A Theme and Variations, Ashgate Publishing Limited, Aldershot 2008.
Campbell C., Modernity and Postmodernity, w: The Blackwell Companion to the Study of Religion, ed. R.A. Segal, Wiley-Blackwell, Oxford 2006, s. 309–320.
Carrette J., King R., $elling Spirituality. The Silent Takeover of Religion, Routledge, London 2005.
Certeau de, M., Culture and Spiritual Experience, „Concilium. International Journal of Theology” 1966, nr 19, s. 3–17.
Comte-Sponville A., Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, przeł. E. Aduszkiewicz, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2011.
Davie G., The Sociology of Religion, Sage, London 2007.
Donati P., Relational Sociology. A New Paradigm for the Social Sciences (Ontological Explorations), Routledge, New York 2011.
Donati P., Archer M.S. , The Relational Subject, Cambridge University Press, Cambridge 2015.
Donati P., Manifesto for a Critical Realist Relational Sociology, “International Review of Sociology: Revue Internationale de Sociologie” 2015, Vol. 25, s. 86–101.
Durkheim É., Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, przeł. A. Zadrożyńska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa [1912] 1990.
Eliade M., Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. R. Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
Flanagan K., Jupp P.C. (eds.), A Sociology of Spirituality, Ashgate Pub. Co., Aldershot 2007.
Fuller R.C., Spiritual but not Religious. Understanding Unchurched America, Oxford University Press, Oxford 2001.
Garrett W.R., Troublesome Transcendence: The Supernatural in the Scientific Study of Religion, “Sociological Analysis” 1974, Vol. 35, s. 167–180.
Grzegorczykowa R., Co o fenomenie duchowości mówi język?, w: A. Grzegorczyk, J. Sójka, R. Koschany (red. Fenomen duchowości, red. A. Grzegorczyk, J. Sójka, R. Koschany, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006, s. 21–28.
Heelas P., The Spiritual Revolution: From ‘Religion’ to ‘Spirituality’, w: Religions in the Modern World. Traditions and Transformations, eds. L. Woodhead, P. Fletcher, H. Kawanami, D. Smith, Routledge, London 2002, s. 357–377.
Heelas P., The New Age Movement. The Celebration of the Self and the Sacralization of Modernity, Blackwell Publishers, Oxford 1996.
Heelas P., Work Ethics, Soft Capitalism and the ‘Turn to Life’, w: Cultural Economy. Cultural Analysis and Commercial Life, eds. P. de Gay, M. Pryke, SAGE Publications Ltd, London 2002, s. 78–96.
Heelas P., Spiritualities of Life. New Age Romanticism and Consumptive Capitalism, Blackwell Publishing, Oxford 2008.
Heelas P., Spiritualities of Life, w: The Oxford Handbook of the Sociology of Religion, ed. P.B. Clarke, Oxford University Press, Oxford 2009, s. 758–782.
Hodges D.L., Breaking a Scientific Taboo: Putting Assumptions About the Supernatural into Scientific Theories of Religion, “Journal of the Scientific Study of Religion” 1974, Vol. 13, s. 393–408.
Holder A., Introduction, wed. A. Holder, The Blackwell Companion to Christian Spirituality, ed. A. Holder, Blackwell Publishing, Oxford 2005, s. 1–12.
Holmes P.R., Spirituality: Some Disciplinary Perspectives, w: eds. K. Flanagan, P.C.
Jupp, A Sociology of Spirituality, eds. K. Flanagan, P. C. Jupp, Ashgate, Aldershot 2007, s. 23–42.
Houtman D., Aupers S. , Religions of Modernity. Relocating the Sacred to the Self and the Digital, w: Religions of Modernity. Relocating the Sacred to the Self and the Digital, eds. S. Aupers, D. Houtman, Brill, Leiden 2010, s. 1–29.
Houtman D., P. Heelas, P. Achterberg, Counting Spirituality? Survey Methodology after the Spiritual Turn, „Annual Review of the Sociology of Religion” 2012, vol. 3 (New Methods in the Sociology of Religion), s. 25–44.
Højsgaard M. T., Margit W. eds., Religion and Cyberspace, Routledge, London 2005.
Jaspers K., Sytuacje graniczne, tłum. M. Skwieciński, w: Jaspers, red. R. Rudziński, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978, s. 186–241.
Jaspers K., Szyfry transcendencji, przeł. C. Piecuch, COMER, Toruń 1995.
Kasperek A., Romantyzm i New Age: kontynuacje, podobieństwa, inspiracje, „Studia Socjologiczne” 2012, 4(207), s. 65–85.
King U., The Search for Spirituality. Our Global Quest for a Spiritual Life, Bluebridge, New York 2008.
Libiszowska-Żółtkowska M., Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej – z biografii studentów, w: Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2010, s. 167–183.
Lutosławski W., Rozwój potęgi woli, [b.w.], [1909] 1987.
Lynch G., The New Spirituality. An Introduction to Progressive Belief in the Twenty-first Century, I.B. Tauris, New York 2007.
Lyotard J.-F., Kondycja ponowoczesna, przeł. M. Kowalska i J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
Mariański J., Nowe formy religijności i duchowości – od socjologii religii do socjologii duchowości?, w: O wielowymiarowości badań religioznawczych, red. Z. Drozdowicz, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009, s. 149–179.
Mariański J., Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
Mariański J., Wargacki S., Nowa duchowość jako megatrend społeczny i kulturowy, „Przegląd Religioznawczy” 2011, nr 4(242), s. 135–158.
Marmion D., A Spirituality of Everyday Faith: A Theological Investigation of the Notion of Spirituality in Karl Rahner, Petters Press, Louvain 1998.
Moraru C., Cosmodernism. American Narrative, Late Globalization, and the New Cultural Imaginary, University of Michigan Press, Ann Arbor 2011.
Morris R., The Concept of the Spiritual and the Dilemma of Sociology, “Sociological Analysis” 1964, Vol. 25, No. 3, s. 167–173.
Nagel A.K., Measuring the Relational. How to Collect Data on Religious Networks, ”Annual Review of the Sociology of Religion” 2012, Vol. 3, s. 181–205.
Nicolescu B., From Modernity to Cosmodernity. Science, Culture, and Spirituality, State University of New York Press, Albany NY 2014.
Nicolescu B., How Can We Enter in Dialogue? Transdisciplinary Methodology of the Dialogue Between People, Cultures, and Spiritualities, “Dialogue and Universalism” 2015, Vol. XXV, No. 1, s. 9–19.
Pärna K., Digital Apocalypse. The Implicit Religiosity of the Millennium Bug Scare, w: Religions of Modernity. Relocating the Sacred to the Self and the Digital, eds. S. Aupers, D. Houtman, Brill, Leiden 2010, s. 239–259.
Principe W., Toward Defining Spirituality, „Sciences Religieuses/Studies in Religion” 1983, nr 12, s. 127–141.
Roof W.C., Spiritual Marketplace. Baby Boomers and the Remaking of American Religion, Princeton University Press, Princeton 1999.
Saint-Arnaud J.-G., ‘I’am an Atheist, Thank God!’. On the Spiritual Life of Atheists, „The Way” 2010, vol. 49(2), 2010, s. 97–109.
Sheldrake P., Spirituality and History. Questions of Interpretation and Method, Orbis Books, New York 1998.
Sheldrake P., Spirituality in the Academy. New Trajectories – New Challenges, w: ‘With Wisdom Seeking God’. The Academic Study of Spirituality, eds. U. Agnew, B. Flanagan, G. Heylin, Peeters Publishers, Leuven 2008, s. 25–40.
Tacey D., The Spirituality Revolution. The Emergence of Contemporary Spirituality, Routledge, New York 2004.
Tuan Y.-F., Przestrzeń i miejsce, przeł. A. Morawińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
Waaijman K., Spirituality – a Multifaceted Phenomenon. Interdisciplinary Explorations, „Studies in Spirituality” 2007, nr 17, s. 1–113.
Wargacki S.A., Milenijna pluskwa, w: Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, t. 7, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 43.
Wargacki S., Zbiorowe uniesienie (effervescence collective) i communitas, czyli od Durkheima do Turnera, „Przegląd kulturoznawczy” 2009, nr 2(6), s. 197–212.
Wargacki S.A., Duchowość jako współczesny fenomen społeczny i kulturowy, w: Wprowadzenie do socjologii kultury, red. M. Filipiak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009, s. 294–313.
Woodhead L., The Turn to Life in Contemporary Religion and Spirituality, w: Spirituality and Society in the New Millennium, eds. U. King, T. Beattie, Brighton 2001, Sussex Academic Press, s. 110–123.
Wuthnow R., After Heaven. Spirituality in America since the 1950s, University of California Press, Berkeley 1998.
Wuthnow R., Creative Spirituality. The Way of the Artist, University of California Press Berkeley 2001.
Wuthnow R., All in Sync. How Music and Art are Revitalizing American Religion, University of California Press, Berkeley 2003.
Zeidler-Janiszewska A. (red.), O szansach i pułapkach ponowoczesnego świata. Materiały z seminarium Profesora Zygmunta Baumana w Instytucie Kultury, Instytut Kultury, Warszawa 1997.
Zinnbauer B.J., Pargament K.I. [i in.], Religion and Spirituality: Unfuzzying the Fuzzy, „Journal for the Scientific Study of Religion” 2001, nr 36(4), s. 549–564.
Abrams M.H., Natural Supernaturalism: Tradition and Revolution in Romantic Literature, W. W. Norton & Company, Inc., New York 1973.
Adler A., Sens życia, przeł. M. Kreczowska, Gebethner i Wolff, Kraków 1938.
Agnew U., What is Social Spirituality, w: ‘With Wisdom Seeking God’. The Academic Study of Spirituality, eds. U. Agnew, B. Flanagan, G. Heylin,Peeters, Leuven 2008, s. 235–248.
Ashley M., Secular Spirituality and Implicit Religion: the Realisation of Human Potential, „Implicit Religion” 2000, vol. 3(1), s. 31–49.
Barker E., The Church Without and God Within: Religiosity and/or Spirituality?, w: The Centrality of Religion in Social Life. Essays in Honour of James A. Beckford, ed. E. Barker, Ashgate, Burlington 2008, s. 187–201.
Bauman Z., Intimations of Postmodernity, Routledge, London 1992.
Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000.
Bauman Z., Ponowoczesność, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, WAM, Kraków 2004, s. 902–914.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Scholar, Warszawa 2004.
Beck U., E. Beck-Gernsheim, Individualization: Institutionalized Individualism and Its Social and Political Consequences, SAGE Publications Ltd., London 2002.
Bellamy J., Spiritual Values in a Secular Age, w: The Spiritual Challenge of Health Care, eds. M. Cobb, V. Robshaw, Churchill Livingstone, London 1998, s. 183–198.
Berger P.L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, przeł. W. Kurdziel, ZW „Nomos”, Kraków 1997.
Berger P.L., Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Berger P., Davie G., Fokas E., Religious America, Secular Europe? A Theme and Variations, Ashgate Publishing Limited, Aldershot 2008.
Campbell C., Modernity and Postmodernity, w: The Blackwell Companion to the Study of Religion, ed. R.A. Segal, Wiley-Blackwell, Oxford 2006, s. 309–320.
Carrette J., King R., $elling Spirituality. The Silent Takeover of Religion, Routledge, London 2005.
Certeau de, M., Culture and Spiritual Experience, „Concilium. International Journal of Theology” 1966, nr 19, s. 3–17.
Comte-Sponville A., Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, przeł. E. Aduszkiewicz, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2011.
Davie G., The Sociology of Religion, Sage, London 2007.
Donati P., Relational Sociology. A New Paradigm for the Social Sciences (Ontological Explorations), Routledge, New York 2011.
Donati P., Archer M.S. , The Relational Subject, Cambridge University Press, Cambridge 2015.
Donati P., Manifesto for a Critical Realist Relational Sociology, “International Review of Sociology: Revue Internationale de Sociologie” 2015, Vol. 25, s. 86–101.
Durkheim É., Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, przeł. A. Zadrożyńska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa [1912] 1990.
Eliade M., Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. R. Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
Flanagan K., Jupp P.C. (eds.), A Sociology of Spirituality, Ashgate Pub. Co., Aldershot 2007.
Fuller R.C., Spiritual but not Religious. Understanding Unchurched America, Oxford University Press, Oxford 2001.
Garrett W.R., Troublesome Transcendence: The Supernatural in the Scientific Study of Religion, “Sociological Analysis” 1974, Vol. 35, s. 167–180.
Grzegorczykowa R., Co o fenomenie duchowości mówi język?, w: A. Grzegorczyk, J. Sójka, R. Koschany (red. Fenomen duchowości, red. A. Grzegorczyk, J. Sójka, R. Koschany, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006, s. 21–28.
Heelas P., The Spiritual Revolution: From ‘Religion’ to ‘Spirituality’, w: Religions in the Modern World. Traditions and Transformations, eds. L. Woodhead, P. Fletcher, H. Kawanami, D. Smith, Routledge, London 2002, s. 357–377.
Heelas P., The New Age Movement. The Celebration of the Self and the Sacralization of Modernity, Blackwell Publishers, Oxford 1996.
Heelas P., Work Ethics, Soft Capitalism and the ‘Turn to Life’, w: Cultural Economy. Cultural Analysis and Commercial Life, eds. P. de Gay, M. Pryke, SAGE Publications Ltd, London 2002, s. 78–96.
Heelas P., Spiritualities of Life. New Age Romanticism and Consumptive Capitalism, Blackwell Publishing, Oxford 2008.
Heelas P., Spiritualities of Life, w: The Oxford Handbook of the Sociology of Religion, ed. P.B. Clarke, Oxford University Press, Oxford 2009, s. 758–782.
Hodges D.L., Breaking a Scientific Taboo: Putting Assumptions About the Supernatural into Scientific Theories of Religion, “Journal of the Scientific Study of Religion” 1974, Vol. 13, s. 393–408.
Holder A., Introduction, wed. A. Holder, The Blackwell Companion to Christian Spirituality, ed. A. Holder, Blackwell Publishing, Oxford 2005, s. 1–12.
Holmes P.R., Spirituality: Some Disciplinary Perspectives, w: eds. K. Flanagan, P.C.
Jupp, A Sociology of Spirituality, eds. K. Flanagan, P. C. Jupp, Ashgate, Aldershot 2007, s. 23–42.
Houtman D., Aupers S. , Religions of Modernity. Relocating the Sacred to the Self and the Digital, w: Religions of Modernity. Relocating the Sacred to the Self and the Digital, eds. S. Aupers, D. Houtman, Brill, Leiden 2010, s. 1–29.
Houtman D., P. Heelas, P. Achterberg, Counting Spirituality? Survey Methodology after the Spiritual Turn, „Annual Review of the Sociology of Religion” 2012, vol. 3 (New Methods in the Sociology of Religion), s. 25–44.
Højsgaard M. T., Margit W. eds., Religion and Cyberspace, Routledge, London 2005.
Jaspers K., Sytuacje graniczne, tłum. M. Skwieciński, w: Jaspers, red. R. Rudziński, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978, s. 186–241.
Jaspers K., Szyfry transcendencji, przeł. C. Piecuch, COMER, Toruń 1995.
Kasperek A., Romantyzm i New Age: kontynuacje, podobieństwa, inspiracje, „Studia Socjologiczne” 2012, 4(207), s. 65–85.
King U., The Search for Spirituality. Our Global Quest for a Spiritual Life, Bluebridge, New York 2008.
Libiszowska-Żółtkowska M., Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej – z biografii studentów, w: Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2010, s. 167–183.
Lutosławski W., Rozwój potęgi woli, [b.w.], [1909] 1987.
Lynch G., The New Spirituality. An Introduction to Progressive Belief in the Twenty-first Century, I.B. Tauris, New York 2007.
Lyotard J.-F., Kondycja ponowoczesna, przeł. M. Kowalska i J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
Mariański J., Nowe formy religijności i duchowości – od socjologii religii do socjologii duchowości?, w: O wielowymiarowości badań religioznawczych, red. Z. Drozdowicz, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009, s. 149–179.
Mariański J., Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.
Mariański J., Wargacki S., Nowa duchowość jako megatrend społeczny i kulturowy, „Przegląd Religioznawczy” 2011, nr 4(242), s. 135–158.
Marmion D., A Spirituality of Everyday Faith: A Theological Investigation of the Notion of Spirituality in Karl Rahner, Petters Press, Louvain 1998.
Moraru C., Cosmodernism. American Narrative, Late Globalization, and the New Cultural Imaginary, University of Michigan Press, Ann Arbor 2011.
Morris R., The Concept of the Spiritual and the Dilemma of Sociology, “Sociological Analysis” 1964, Vol. 25, No. 3, s. 167–173.
Nagel A.K., Measuring the Relational. How to Collect Data on Religious Networks, ”Annual Review of the Sociology of Religion” 2012, Vol. 3, s. 181–205.
Nicolescu B., From Modernity to Cosmodernity. Science, Culture, and Spirituality, State University of New York Press, Albany NY 2014.
Nicolescu B., How Can We Enter in Dialogue? Transdisciplinary Methodology of the Dialogue Between People, Cultures, and Spiritualities, “Dialogue and Universalism” 2015, Vol. XXV, No. 1, s. 9–19.
Pärna K., Digital Apocalypse. The Implicit Religiosity of the Millennium Bug Scare, w: Religions of Modernity. Relocating the Sacred to the Self and the Digital, eds. S. Aupers, D. Houtman, Brill, Leiden 2010, s. 239–259.
Principe W., Toward Defining Spirituality, „Sciences Religieuses/Studies in Religion” 1983, nr 12, s. 127–141.
Roof W.C., Spiritual Marketplace. Baby Boomers and the Remaking of American Religion, Princeton University Press, Princeton 1999.
Saint-Arnaud J.-G., ‘I’am an Atheist, Thank God!’. On the Spiritual Life of Atheists, „The Way” 2010, vol. 49(2), 2010, s. 97–109.
Sheldrake P., Spirituality and History. Questions of Interpretation and Method, Orbis Books, New York 1998.
Sheldrake P., Spirituality in the Academy. New Trajectories – New Challenges, w: ‘With Wisdom Seeking God’. The Academic Study of Spirituality, eds. U. Agnew, B. Flanagan, G. Heylin, Peeters Publishers, Leuven 2008, s. 25–40.
Tacey D., The Spirituality Revolution. The Emergence of Contemporary Spirituality, Routledge, New York 2004.
Tuan Y.-F., Przestrzeń i miejsce, przeł. A. Morawińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
Waaijman K., Spirituality – a Multifaceted Phenomenon. Interdisciplinary Explorations, „Studies in Spirituality” 2007, nr 17, s. 1–113.
Wargacki S.A., Milenijna pluskwa, w: Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, t. 7, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 43.
Wargacki S., Zbiorowe uniesienie (effervescence collective) i communitas, czyli od Durkheima do Turnera, „Przegląd kulturoznawczy” 2009, nr 2(6), s. 197–212.
Wargacki S.A., Duchowość jako współczesny fenomen społeczny i kulturowy, w: Wprowadzenie do socjologii kultury, red. M. Filipiak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009, s. 294–313.
Woodhead L., The Turn to Life in Contemporary Religion and Spirituality, w: Spirituality and Society in the New Millennium, eds. U. King, T. Beattie, Brighton 2001, Sussex Academic Press, s. 110–123.
Wuthnow R., After Heaven. Spirituality in America since the 1950s, University of California Press, Berkeley 1998.
Wuthnow R., Creative Spirituality. The Way of the Artist, University of California Press Berkeley 2001.
Wuthnow R., All in Sync. How Music and Art are Revitalizing American Religion, University of California Press, Berkeley 2003.
Zeidler-Janiszewska A. (red.), O szansach i pułapkach ponowoczesnego świata. Materiały z seminarium Profesora Zygmunta Baumana w Instytucie Kultury, Instytut Kultury, Warszawa 1997.
Zinnbauer B.J., Pargament K.I. [i in.], Religion and Spirituality: Unfuzzying the Fuzzy, „Journal for the Scientific Study of Religion” 2001, nr 36(4), s. 549–564.
Wargacki, S. A. (2020). DUCHOWOŚĆ W KULTURZE PONOWOCZESNEJ. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 59(4), 27–51. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/znkul/article/view/11346
Stanisław A. Wargacki
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
