JAN PAWEŁ II O KOBIECIE

Jerzy W. Gałkowski

Abstrakt

Antropologia Jana Pawła II to synteza jego rozważań filozoficznych i teologicznych. Podstawowe zagadnienia antropologiczne K. Wojtyły dotyczą analizy człowieczeństwa, natury i osoby człowieka oraz atrybutów człowieka, m.in. chodzi o świadomość i sprawczość, które są podstawą podmiotowości osoby ludzkiej. One też stanowią podłoże dla rozważań nad wcieleniem człowieczeństwa w kobietę i mężczyznę, nad ich relacjami, wzajemnymi związkami i wartościami związki te wyznaczającymi i z tych związków wynikającymi. Relacje omawiane przez Jana Pawła II wychodzą daleko poza pole ontologii, poza sposób istnienia (chociaż w nich są zakotwiczone), sięgają tak „przyziemnych”, ale istotnych dla życia codziennego problemów, jak sposób życia rodzinnego lub samotniczego, zagadnienia pracy, gospodarki i ekonomii. Wiele dokumentów papież poświęcił sprawie kobiet. W Liście do kobiet z 1995 Jan Paweł II wymienia wszystkie stany życia kobiet, wspominając o kobiecie-matce, kobiecie-małżonce, kobiecie-córce i siostrze, kobiecie pracującej zawodowo, kobiecie konsekrowanej. Uznanie godności kobiety odnosi się do konkretnie istniejącej, a nie do jakiegoś pojęcia ogólnego, do wszystkich kobiet, i zarazem do każdej z osobna. Ja Paweł II podkreśla, że wkład kobiety w dzieje ludzkości jest nie mniejszy niż mężczyzny. Wspólne bytowanie kobiety i mężczyzny to bytowanie we wzajemnej do siebie relacji. Jest to relacja bytowania „obok” siebie, „razem z sobą” i „dla drugiego”. Ważne jest dostrzeżenie jedności człowieka – kobiety i mężczyzny – jedności wielopłaszczyznowej i wieloaspektowej. Jedność i równość płci nie oznacza utożsamienia mężczyzny i kobiety ani nie przekreśla pewnego zróżnicowania ich zadań. Mówiąc o jedności i wzajemności w relacjach płci, trzeba dodać, że nie tylko kobietę obowiązuje miłość mężczyzny, ale także mężczyznę obowiązują słowa o miłości kobiety. Widać to zwłaszcza w losach kobiet, problemie jej relacji z mężczyzną. Chodzi o seksualne wykorzystywanie kobiet (a także dzieci) przez mężczyzn. Wymaga to szczególnego zrozumienia. Uznanie miłości, szacunku każdej osoby za podstawową wartość, to właściwa droga dla rozważań o kulturze.