KULTUROWE PRZETRWANIE INDIAN YAQUI NA POGRANICZU MEKSYKAŃSKO-AMERYKAŃSKIM W POWIEŚCI LESLIE MARMON SILKO ALMANAC OF THE DEAD
Ewelina Bańka
Abstrakt
Artykuł analizuje proces budowania tożsamości i zachowania integralności kulturowej indian yaqui na pograniczu amerykańsko-meksykańskim w powieści leslie Marmon Silko Almanac of the dead. Odwołując się do mitologii obu Ameryk, Silko tworzy opowieść o upadku cywilizacji Zachodu oraz kulturowym odrodzeniu plemion indiańskich zamieszkujących kontynent północnoamerykański. Ukazana w powieści panindiańska rewolta przeciw dominacji Zachodu na ziemiach tubylczych ma na celu przywrócenie wartości indiańskich oraz afirmację kulturowego przetrwania plemiennego świata. Pogranicze amerykańsko-meksykańskie stanowi centrum plemiennej rewolucji przedstawionej przez Silko. Granica dzieląca oba kraje staje się symbolem geopolitycznej i kulturowej hegemonii Zachodu dobiegającej końca w obu Amerykach. Obraz walki indian yaqui o zachowanie integralności plemiennej na terenie pogranicza obu krajów podkreśla dynamiczny i adaptacyjny charakter plemiennych kultur. Jest to także symboliczne ukazanie zmagań narodów indiańskich na kontynencie północnoamerykańskim o prawa do ziem przodków, do samostanowienia o własnej tożsamości oraz do ochrony kultury i tradycji plemiennych we współczesnej Ameryce.
Słowa kluczowe:
tożsamość kulturowa, przetrwanie kulturowe, granica geopolityczna, plemienna ojczyzna, suwerenność plemienna, trickster-kojot, pogranicze amerykańsko-meksykańskie, indianie yaquiBibliografia
Babcock-Abrahams, B., ‘A tolerated Margin of Mess:’ the trickster and His tales Reconsidered, “Journal of the Folklore institute” (1975), no. 11.3, pp. 147–186.
Blaeser, K.M., Gerald Vizenor: Writing in the Oral tradition, Norman 1996.
Brill de Ramírez, S.B., the Burden of Images and the Importance of Land, Culture, and Community. An Interview with Simon J. Ortiz, in: S. J. Ortiz, A Poetic Legacy of Continuance, eds. S.B. Brill de Ramírez, e.Z. lucero, Albuquerque 2009, pp. 106–1124.
Coltelli, l., Almanac of the Dead: An Interview with Leslie Marmon Silko, in conversations with Leslie Marmon Silko, ed. e.l. Arnold, Jackson 2000, pp. 119–134.
Cox, J.h., the Red Land to the South, Minneapolis 2012.
Donnelly, D., Old and New Notebooks: Almanac of the Dead as Revolutionary Entertainment, in l.M. Silko, A Collection of Critical Essays, eds. l.K. Barnett, J.l. Thorson., Albuquerque 1999, pp. 245–260.
Downing, M.K., Yaqui Cultural Continuity: a Question of Balance, “Wicazo Sa Review” 1992 (Spring), Vol. 8, no. 1, pp. 91–98.
Erickson, K.C., “they Will Come from the Other Side of the Sea”: Prophecy, Ethnogenesis, and Agency in Yaqui Narrative, “The Journal of American Folklore” 2003 (Autumn), Vol. 116, no. 462, pp. 465–482.
Giles, P., the Global Remapping of American Literature, Princeton 2011.
Kroeber, A.l., Anthropology: Culture Patterns and Processes, New york 1948.
Minh-ha, T., Elsewhere, Within Here: Immigration, Refugeesim and the Boundary Event, New york 2011.
Ortiz, S.J., Indigenous Language Consciousness: Being, Place, and Sovereignty, in Sovereign Bones: New Native American Writing, ed. e. Gansworth, New york 2007, pp. 135–147.
Pratt, M.l., Imperial Eyes: travel Writing and transculturation, london-New york 1993. Owens, l., Ecstatic Strategies: Gerald Vizenor’s trickster Narratives, in Other Destinies: Understanding the american indian novel, Norman 1992, pp. 225–254.
Sadowski-Smith, c., Border Fictions: Globalization, Empire, and Writing at the Boundaries of the United States, Charlottesville 2008.
Sands, K.M., the Singing tree: Dynamics of a Yaqui Myth, “American quarterly” 1983 (Autumn), Vol. 35, no. 4, pp. 355–375.
Silko, L.M., Almanac of the Dead, New york 1991.
Silko, L.M., Yellow Woman and a Beauty of the Spirit: Essays on Native America Life today, New york 1996.
Spicer, E.H., Cycles of Conquest, Tucson 1962.
Spicer, E. H., the Yaquis: A Cultural History, Tucson 1980.
Vizenor, G., the People Named the Chippewa: Narrative Histories, Minneapolis 1984.
Vizenor, G., trickster Discourse: Comic Holotropes and Language Games, in Narrative Chance: Postmodern discourse on native american indian literature, ed. G. Vizenor, Norman-london 1993, pp. 187–212.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
