Wartości życia codziennego a sens życia – zmienne relacje
Abstrakt
W niniejszym artykule przedstawiono tylko wybrane zagadnienia związane z wartościami codziennymi jako celami życiowymi oraz z relacją między wartościami codziennymi a sensem życia: w makroskali (dorośli Polacy) i w mikroskali (młodzież polska). Przywołano niektóre wyniki z badań ogólnopolskich zrealizowanych głównie przez CBOS i rezultaty z wybranych badań socjologicznych zrealizowanych w środowiskach młodzieżowych. Wartością porządkującą, do pewnego stopnia dominującą nad pozostałymi, jest szczęście rodzinne i miłość. Wydaje się, że dla wielu młodych ludzi i dorosłych Polaków odnajdywany i deklarowany sens życia wiąże się z celami bliższymi, nie dosięga metafizycznej głębi ludzkiej egzystencji. Wartości afiliacyjne i potrzeby samorealizacji poprzez bezpośrednie kontakty z ludźmi w małych grupach nabierają niejednokrotnie charakteru wartości naczelnych. W sytuacji, gdy konkretne wartości wiążą się z wieloma sensami, nie jest łatwo stworzyć spójną strukturę sensu w swoim życiu.
Słowa kluczowe:
Wartości codzienne, cele i dążenia życiowe, sens życia, młodzież, dorośli PolacyBibliografia
Badora B., Wartości w czasach zarazy, „Komunikat z badań CBOS” 2020, nr 160.
Baniak J., Kondycja współczesnej rodziny polskiej – jaka ona jest naprawdę i co jej zagraża?, w: Między nakazem a wyborem. Dylematy moralne małżeństw i rodzin w Polsce , red. J. Baniak, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 7-28.
Beyga-Cegiołka M., Wachowiak A., Którą drogą? Aksjologiczny i ontologiczny wymiar wyborów związanych z małżeństwem i rodziną w Polsce, w: Między nakazem a wyborem. Dylematy moralne małżeństw i rodzin w Polsce, red. J. Baniak, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2012, s. 63-84.
Boguszewski R., Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży, w: Młodzież 2016. Raport z badania sfinansowanego przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, CBOS, Warszawa 2016, s. 52-77.
Boguszewski R., Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży, w: Młodzież 2018, Opinie i Diagnozy nr 43, red. M. Grabowska, M. Gwiazda, CBOS, Warszawa 2019, s. 67-93.
Boguszewski R., Rodzina – jej znaczenie i rozumienie, w: Współczesna polska rodzina, Opinie i Diagnozy nr 44, red. M. Bożewicz, CBOS, Warszawa 2019, s. 9-19.
Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, red. J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015.
Cudak H., Małżeństwo i rodzina w poglądach badanej młodzieży, „Pedagogika Rodziny” 2014, nr 4(4), s. 117-126. (Crossref)
Dziekoński S., Autentyczne wartości w społeczeństwach ludzkich w katechezie młodzieży, w: Abyśmy podtrzymywali nadzieję. Księga Jubileuszowa ku czci ks. prof. Romana Murawskiego SDB, red. P. Tomasik, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2005, s. 144-160.
Feliksiak M., Sens życia – wczoraj i dziś, „Komunikat z badań CBOS” 2017, nr 41.
Frankl V.E., Nieuświadomiony Bóg, tłum. B. Chwedeńczuk, Pax, Warszawa 1978.
Jabłczyńska G., Walczyna A., Sens życia w świadomości młodzieży studenckiej, w: Człowiek wobec universum. Księga jubileuszowa z okazji 75. rocznicy urodzin Pana Profesora Mariana Filipiaka, red. A. Biała, M. Gwozda, J. Kociuba, E. Krawczak, U. Kusio, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010, s. 41-50.
Jacyniak A., Płużek Z., Świat ludzkich kryzysów, Wyd. WAM, Kraków 1996.
Janocha W., Poczucie sensu życia osób z niepełnosprawnością, Wyd. Jedność, Kielce 2008.
Kasperek A., Poczucie sensu w życiu młodzieży akademickiej. Porównanie wyników badań z lata 1988-1998-2005 i 2017, w: Między konstrukcją a dekonstrukcją Uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2018, s. 51-68.
Kaźmierska K., Młodzież archidiecezji łódzkiej. Szkic do portretu, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2018. (Crossref)
Lulek J., Głaz S., Problematyka sensu ludzkiego życia, w: Człowiek i jego życie religijne, red. S. Głaz, Wyd. WAM, Kraków 2009, s. 11-49.
Mariański J., Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej – stabilność i zmiana, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012.
Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988-1998-2005-2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych), Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2018.
Mariański J., Maturzyści puławscy w latach 1994-2016. Szkic do portretu młodych Polaków, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2019.
Opozda D., Subdyscyplinarny charakter pedagogiki rodziny. Kontekst metodologiczno-postulatywny, w: Pedagogika rodziny. Podejście interdyscyplinarne, red. J. Mariański, M. Marczewski, Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku, Gdańsk 2015, s. 15-40.
Romanowicz W., Filipczak O., Tomczyszyn D., Ocena możliwości samorealizacji przez młodzież powiatu bialskiego, w: S. Tur, D. Błaszczak, O. Filipiak, W. Romanowicz, D. Tomczyszyn, Aspiracje życiowe i perspektywy rozwoju młodzieży w powiecie bialskim, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska 2018 s. 63-100.
Skoczylas K., Wartości religijno-moralne młodzieży ponadgimnazjalnej Kujaw wschodnich, Wyd. Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2016.
Stróżewski W., Byt i sens, w: Byt i sens. Księga pamiątkowa VII Polskiego Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie, 14-18 września 2004 roku, red. R. Ziemińska, I. Ziemiński, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2005, s. 21-32.
Sułek A., Wartości życiowe dwóch pokoleń, w: Ciągłość i zmiana tradycji kulturowej, red. S. Nowak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, s. 293-313.
Szymczak W., Partycypacja osób zaangażowanych społecznie. Struktura, funkcje, modele, Wyd. KUL, Lublin 2013.
Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin 2004.
Szymczyk J., Przemiany wartości i więzi we współczesnym społeczeństwie polskim, w: Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce, red. P. Kawalec, A. Błachuta, Wyd. KUL, Lublin 2011, s. 299-319.
Szymczyk J., Wartości a zachowania i działania społeczne, w: Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka, Wyd. KUL, Lublin 2012 s. 9-35.
Szymczyk J., Socjologiczne rozumienie wartości w aspekcie relacjonistycznym, „Zeszyty Naukowe KUL” 2019, t. 62, nr 3, s. 35-54. (Crossref)
Świątkiewicz W.K., Światy wartości mieszkańców miasta. Na przykładzie badań socjologicznych w Zabrzu, „Zeszyty Naukowe KUL” 2020, t. 63, nr 1, s. 5-22. (Crossref)
Tischner J., Sens, w: Katolicyzm A–Z, red. Z. Pawlak, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań 1997, s. 348-349.
Tyszka Z., Wachowiak A., Podstawowe pojęcia i zagadnienia socjologii rodziny, Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 1997.
Uklańska K., Wartości i sens życia, w: Wolność wyboru czy przymus zwyczaju?, t. 3. Młodzież akademicka w dobie pandemii o sensie życia, relacjach i planach życiowych, red. K. Uklańska, O.A. Kotowska-Wójcik, M. Choczyński, Wyd. Rys, Poznań 2020, s. 15-55.
Wierzbicka K., Aspiracje i cele życiowe młodzieży średnich szkół zawodowych w kontekście integracji z Unią Europejską, w: Migracje zarobkowe polskiej młodzieży. Badania i analizy, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. Departament Analiz Ekonomicznych i Społecznych, Warszawa 2004, s. 27-72.
Wiśniewski D., Aspiracje młodzieży ponadgimnazjalnej w kontekście zmian społeczno-kulturowych, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012.
Wojciechowska M., Wartości młodzieży i jej rodziców. W kręgu refleksji nad edukacją, Wyd. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2018.
Zemło M., Wartości w ocenie uczniów białostockich szkół, w: Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport, red. J. Mantur, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku, Białystok 2019, s. 11-36.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
