Anomia COVID-19. Próba identyfikacji zjawiska
Abstrakt
Zjawisko anomii należy wiązać z okresami przejścia, zwłaszcza ze zmianami o charakterze gwałtownym. Szczególnym rodzajem tego typu zmian są następstwa klęsk czy kataklizmów, w tym epidemii. Szerząca się choroba wystawia na próbę nie tylko system zabezpieczeń materialnych, lecz także skutkuje aksjonormatywną przebudową społeczeństwa. Ostatecznie też prowokuje pytanie o możliwość wypracowania właściwej dla tej sytuacji „nadrzędności aksjologicznej”. Scenerią urzeczywistnienia się współczesnej anomii jest pandemia COVID-19. Pełna diagnoza tego fenomenu wymaga dłuższego dystansu czasowego. Analizy ex ante powinny koncentrować się na skonstruowaniu odpowiedniego narzędzia diagnozy. Taki też jest cel niniejszego artkułu.
Słowa kluczowe:
Anomia, pandemia, prywatne, publiczne, działania logiczne i nielogiczneBibliografia
Acemoglu D., Robinson J., Dlaczego narody przegrywają: źródła władzy, pomyślności, ubóstwa, przeł. Jerzy Łoziński, Wydawnictwo: Zysk i S-ka, Poznań, 2004.
Agnew R., The nature and determinants of strain: another look at Durkheim and Merton. In: N. Passas, R. Agnew (eds.), The Future of Anomie Theory, Northeastern. University Press, Boston, 1997, s. 27–51.
Becker G., Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, PWN, Warszawa 1997.
Bauman Z., Socjologia Vilfreda Pareta, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” T. 5, 1959, s. 5–38.
Bauman Z., Płynny lęk, przeł. Janusz Margański, Wydawnictwo Literackie, Warszawa, 2008.
Burke J., Orstein R., Ostrze geniuszu. Obosieczne skutki rozwoju cywilizacji, przeł. M. Sachnowski, Philip Wilson, 1999.
Chojnacka K., Racjonalność decyzji w teorii ekonomii: kilka refleksji dotyczących wyboru, „Studia Ekonomiczne”, Nr 180, 2014, s. 35–45.
Coleman J., Perspektywa racjonalnego wyboru w socjologii ekonomicznej, w: A.Jasińska-Kania i in. (red.). Współczesne teorie socjologiczne. Wydawnictwo Naukowe Scholar, warszawa 2008, s. 145-163.
Dąbrowska M., Śmierć nagła. Rosjanie wobec trzęsienia ziemi w Lizbonie w 1755 roku. „Slavica Wratislaviensia”. Nr 167, 2018, s. 83–98. (Crossref)
Doren van Ch., Historia wiedzy. Od zarania dziejów do dziś, przeł. B.Stokłosa, R.Gałędowski, Wydawnictwo al Fine, Warszawa, 1997.
Durkheim É., Samobójstwo: studium z socjologii, przeł. K. Wakar, przedm. Antoni Sułek, red. nauk. E. Tarkowska, Oficyna Naukowa, Warszawa, 2011.
Durkheim É., O podziale pracy społecznej, przeł. K. Wakar, red. nauk. E. Tarkowska, PWN, Warszawa 2012.
Habermas J., Between Facts and Norms: Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy, MIT Press, MA, Cambridge, 1996. (Crossref)
Hryniewicz J., Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2004.
Kłoskowska A., Socjologia kultury, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 2007.
Kowalik J., Sfera publiczna w społecznościach lokalnych – partyjna, obywatelska, a może sieciowa? „Zeszyty Prasoznawcze” T. 61. Nr 1(233), s. 96–115.
Lissowski. G, Wprowadzenie, „Studia Socjologiczne” Nr 3/4, s. 7–12. (Crossref)
Le Bon G., 2004, Psychologia tłumu, przeł. B.Kaprocki, Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Luhmann N. ,Pojęcie społeczeństwa, przeł. J. Winczorek, w: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J.Szacki, M. Ziółkowski. Współczesne teorie socjologiczne, .Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa. 2006, s. 414‒424.
Luhmann N., Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, przeł. G. Skąpska, W. Lipnik, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1994.
Marody M., Giza-Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych, WN Scholar, Warszawa, 2004.
Marody M., Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 2015.
Merton R. K, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, przeł. E. Morawska i Jerzy Wertenstein-Żuławski, PWN, Warszawa 1982.
Michalczyk T., Zachowania społeczne a sfera racjonalnych wyborów – aspekt komunikacji społecznej, „Prace Naukowe Akademii Jana Długosza w Częstochowie” Z. 13, 2004, s. 275–287.
Pareto V., The Mind and Society [Trattato Di Sociologia Generale], Harcourt, Brace nan Company, New York, 1935.
Pareto V., Uczucia i działania – Fragmenty socjologiczne, przeł. M. Dobrowolska, Magdalena Rozpędowska, Anna Zinserling, PWN, Warszawa 1994.
Pryciak M., Prawo do prywatności. „Studia Erasmiana Wratislaviensia” Nr 4, 20122, s. 211–229.
Sontag S., Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. J. Anders, Krater, Kraków 2016.
Szacki J., Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 2012.
Sztompka P., Słownik socjologiczny. 1000 pojęć, Znak, Kraków, 2020.
Sztompka P., Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Znak, Kraków 2016.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii. T. 2. Filozofia nowożytna do roku 1830Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa,1959
Wargacki S., Zbiorowe uniesienie, w: M.Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański (red.). Leksykon socjologii religii, Verbinum, Warszawa, 2004, s. 464.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D.Lachowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2002.
Wrzesień W., Współczesne oblicza anomii, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, R. LXXIX. Z. 4, 2017, s. 285–304.
Zdun M., Efekt Notre Dame. Rzecz o aksjologicznych skutkach katastrofy, „Kultura Współczesna”, Nr 2(109), s. 16–31.
Doren van Ch., Historia wiedzy. Od zarania dziejów do dziś, tłum. B. Stokłosa, R. Gałędowski,
Wydawnictwo al fine, Warszawa 1997.
Durkheim É., O podziale pracy społecznej, tłum. K. Wakar, red. E. Tarkowska, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2012.
Durkheim É., Samobójstwo. Studium z socjologii, tłum. K. Wakar, przedm. A. Sułek, red. E. Tarkowska,
Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.
Habermas J., Between Facts and Norms. Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy,
MIT Press, Cambridge 1996.
Hryniewicz J., Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Wydawnictwo Naukowe
Scholar, Warszawa 2004.
Kłoskowska A., Socjologia kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Kowalik J., Sfera publiczna w społecznościach lokalnych – partyjna, obywatelska, a może sieciowa?,
„Zeszyty Prasoznawcze” 2018, t. 61, nr 1 (233), s. 96–115. (Crossref)
Le Bon G., Psychologia tłumu, tłum. B.Kaprocki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2004.
Lissowski. G, Wprowadzenie, „Studia Socjologiczne” 1994, nr 3–4, s. 7–12.
Luhmann N., Pojęcie społeczeństwa, tłum. J. Winczorek, w: Współczesne teorie socjologiczne, wybór
i oprac. A. Jasińska-Kania, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, s. 414–424.
Luhmann N., Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, tłum. G. Skąpska, W. Lipnik,
PWN, Warszawa 1994.
Marody M., Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe
Scholar, Warszawa, 2015.
Marody M., Giza-Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej, Wydawnictwo
Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
Merton R.K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski,
PWN, Warszawa 1982.
Michalczyk T., Zachowania społeczne a sfera racjonalnych wyborów – aspekt komunikacji społecznej,
„Prace Naukowe Akademii Jana Długosza w Częstochowie” 2004, t. 13, s. 275–287.
Motyka K., Prawo do prywatności, „Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach” 2010,
nr 85, s. 10–36.
Pareto V., The Mind and Society [Trattato Di Sociologia Generale], Harcourt, Brace and Company,
New York 1935.
Pareto V., Uczucia i działania – Fragmenty socjologiczne, tłum. M. Dobrowolska, M. Rozpędowska,
A. Zinserling, PWN, Warszawa 1994.
Pryciak M., Prawo do prywatności, „Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2010, z. 4, s. 211–229.
Sontag S., Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, tłum. J. Anders, Wydawnictwo Karakter,
Kraków 2016.
Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Sztompka P., Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Wydawnictwo Znak Horyzont,
Kraków 2016.
Sztompka P., Słownik socjologiczny. 1000 pojęć, Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2020.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 2. Filozofia nowożytna do roku 1830, PWN, Warszawa 1959.
Wargacki S., Zbiorowe uniesienie, w: Leksykon socjologii religii, red. M. Libiszowska-Żółtkowska,
J. Mariański, „Verbinum”, Warszawa 2004, s. 464.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. i wstęp D. Lachowska,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Wrzesień W., Współczesne oblicza anomii, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, (Crossref)
R. 79, z. 4, s. 285–304.
Zdun M., Efekt Notre Dame. Rzecz o aksjologicznych skutkach katastrofy, „Kultura Współczesna”
, nr 2 (109), s. 16–31.
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-3784-2098
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
