Uczenie się przez całe życie jako element uczestnictwa społecznego osób starszych i ich aktywnego starzenia się

Adamczyk M., Wprowadzenie do teorii kapitału społecznego, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

Adamczyk M., Więzi rodzinne w procesie pozytywnego i aktywnego starzenia się, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II” 2015, nr 4 (232), s. 3–21.

Adamczyk M., Longlife Learning, https://www.kul.pl/longlife-learning,art_97299.html (dostęp: 9.09.2022).

Aleksander T., Cele, kierunki i funkcje edukacji dorosłych, w: Wprowadzenie do andragogiki, red. T. Wujek, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Warszawa – Radom 1996, s. 245–270.

Ardener S., Women and Space: Ground Rules and Social Maps, Berg, Croom Helm, Oxford University Women’s Studies Committee, London 1981.

Baltes P., Baltes M.M., Plasticity and Variability in Psychological Aging: Methodological and Theoretical Issues, w: Determining the Effects of Aging on the Central Nervous System, Schering, ed. G. Guski, Schering Aktiengesellschaft, Berlin 1980, s. 41–66.

Batorski D., Polacy wobec technologii cyfrowych – uwarunkowania dostępności i sposobów korzystania, w: Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015, s. 328–352.

Bonk E., Retowski S., Emerytura – ulga czy udręka? Postrzeganie emerytury na przykładzie słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku, „Gerontologia Polska” 2013, nr 1, s. 25–31.

Bourdieu P., Ökonomisches Kapital, kulturelles Kapital, soziales Kapital, w: Soziale Ungleichheiten. Soziale Welt, Hrsg. R. Kreckel, Verlag Otto Schwartz, Göttingen 1983, s. 183–198.

Braun-Gałkowska M., Nie wszystkie kwiaty zakwitają razem. Kilka myśli o starości, Lubelski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej, Lublin 2015.

Bromley D.B., Psychologia starzenia się, tłum. Z. Zakrzewska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

Brzezińska A., Wiliński P., Wspomaganie rozwoju człowieka dorosłego, „Edukacja Dorosłych” 1995, nr 3, s. 19–30.

Coleman J., Social Capital in the Creation of Human Capital, „American Journal of Sociology” 1988, vol. 94, suppl., s. 95–119. (Crossref)

Commission of the European Communities, Towards a Europe for ALL Ages. Promoting Prosperity and Intergenerational Solidarity, COM 1999, no. 221 final, http://ec.europa.eu/employment_social/social_situation/docs/com221_en.pdf (dostęp: 5.08.2022).

Commission of the European Communities, Commission Memorandum of 30 October 2000 on lifelong learning, Brussels 2000, https://arhiv.acs.si/dokumenti/Memorandum_on_Lifelong_Learning.pdf (dostęp: 9.08.2022).

Cyfrowe usługi finansowe a seniorzy. Raport z badań, Senior Hub – Instytut Polityki Senioralnej, Warszawa 2021, https://seniorhub.pl/wp-content/uploads/2021/10/zaczyn-raport-fintech-05.pdf (dostęp: 19.08.2022).

Czapiński J., Błędowski P., Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013, Warszawa 2014 http://www.diagnoza.com/pliki/raporty_tematyczne/Aktywnosc_spoleczna_osob_starszych.pdf (dostęp: 21.08.2022).

Domagała-Szymonek K., Nieodpłatna praca kobiet jest warta trzy razy więcej niż przemysł technologiczny, https://www.pulshr.pl/wynagrodzenia/nieodplatna-praca-kobiet-jest-warta-trzy-razy-wiecej-niz-przemysl-technologiczny,80648.html (dostęp: 10.09.2022).

Dubas E., Etapy dorosłości i proces kształcenia, w: Dorosły w procesie kształcenia, red. A. Fabiś, B. Cyboran, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała – Zakopane 2009, s. 115–132.

Dubas E., Uczenie się przez przypadek jako przestrzeń edukacji dorosłych. Perspektywa biograficzna, w: Uczący się dorosły w zmieniającym się świecie, red. A. Fabiś, Stopińska-Pająk, Akademickie Towarzystwo Andragogiczne, Bielsko-Biała 2010, s. 81–99.

Dzięgielewska M., Aktywność społeczna i edukacyjna w fazie starości, w: Podstawy gerontologii społecznej, red. B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr, Warszawa 2006, s. 161–181

Dzięgielewska M., Edukacja osób starszych w codzienności, w: Edukacja do i w starości, red. M. Kuchcińska, Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, Bydgoszcz 2008, s. 143–156.

Eurostat, Adult Education Survey (AES), https://ec.europa.eu/eurostat/web/microdata/adult-education-survey (dostęp: 22.07.2022).

Eurostat, Four in ten young adults hold a tertiary degree, https://ec.europa.eu/eurostat/ en/web/products-eurostat-news/-/ddn-20210625-1 (dostęp: 10.09.2022).

Fabiś A., Uczenie się osób starszych, w: A. Chabior, A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak, Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014, s. 76–80.

Federacja Konsumentów, Wykluczenie cyfrowe podczas pandemii. Dostęp oraz korzystanie z internetu i komputera w wybranych grupach społecznych, 2021, http://www.federacja-konsumentow.org.pl/n,6,1479,1,1,wykluczenie-cyfrowe-podczas-pandemii.htm (dostęp: 8.09.2022).

Fukuyama F., Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, tłum. A. Śliwa, L. Śliwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Wrocław, 1997.

Główny Urząd Statystyczny, Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), https://stat.gov.pl/badania-statystyczne/badania-ankietowe/badania-spoleczne/badanie-aktywnosci-ekonomicznej-ludnosci-bael/ (dostęp: 22.07.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Wolontariat w organizacjach i inne formy pracy niezarobkowej poza gospodarstwem domowym – 2011, Warszawa 2012, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/gospodarka-spoleczna-wolontariat/wolontariat-i-praca-niezarobkowa-na-rzecz-innych/wolontariat-w-organizacjach-i-inne-formy-pracy-niezarobkowej-poza-gospodarstwem-domowym-2011,1,1.html (dostęp: 7.08.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Kształcenie dorosłych 2011, Warszawa 2013, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/ksztalcenie-doroslych-2011,3,2.html (dostęp: 19.08.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, Warszawa 2014, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-osob-starszych-i-konsekwencje-starzenia-sie-ludnosci-polski-w-swietle-prognozy-na-lata-2014-2050,18,1.html (dostęp: 21.08.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Wolontariat w organizacjach – 2016 r. Wstępne wyniki badania „Praca niezarobkowa poza gospodarstwem domowym”, Warszawa 2016, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/gospodarka-spoleczna-wolontariat/wolontariat-i-praca-niezarobkowa-na-rzecz-innych/wolontariat-w-organizacjach-2016-r-wstepne-wyniki-badania-praca-niezarobkowa-poza-gospodarstwem-domowym,2,2.html (dostęp: 7.08.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Kształcenie dorosłych 2016, Gdańsk 2018, https://stat.gov.pl/ obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/ksztalcenie-doroslych-2016,3,3.html (dostęp: 10.09.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Charakterystyka ustawicznego szkolenia zawodowego w przedsiębiorstwach w Polsce 2020 (wyniki wstępne), Warszawa 2021, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/charakterystyka-ustawicznego-szkolenia-zawodowego-w-przedsiebiorstwach-w-polsce-2020,19,1.html (dostęp: 22.07.2022).

Główny Urząd Statystyczny, Ludność według cech społecznych – wyniki wstępne NSP 2021, Warszawa 2022, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wyniki-wstepne/ludnosc-wedlug-cech-spolecznych-wyniki-wstepne-nsp-2021,2,1.html (dostęp: 21.08.2022).

Grzanka-Tykwińska A., Chudzińska M., Podhorecka M., Kędziora-Kornatowska K., Udział w zajęciach Uniwersytetów Trzeciego Wieku a aktywny styl życia osób starszych, „Gerontologia Polska” 2015, nr 3, s. 47–50.

Helliwell J.F., Putnam R.D., Education and Social Capital, „Eastern Economic Journal” 2007, vol. 3, iss. 1, s. 1–20. (Crossref)

Jedlińska L.M., Seniorzy na granicy wykluczenia społecznego – metody zapobiegania wykluczeniu cyfrowemu, w: M. Nóżki, M. Smagacz-Poziemska (red.), Starzenie się. Problemat społeczno-socjalny i praktyka działań, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 125–137.

Jurek Ł., „Aktywne starzenie się” jako paradygmat w polityce społecznej, „Polityka Społeczna” 2012, nr 3, s. 8–12.

Kilian M., Funkcjonowanie osób w starszym wieku, Difin, Warszawa 2020.

Kilka słów o projekcie, https://latarnicy2020.pl/o-projekcie (dostęp: 19.08.2022).

Kołodziejczyk I., Neuropsychologia starzenia poznawczego, „Kosmos” 2007, t. 56, nr 1–2 (274–275), s. 49–62.

Komisja Unii Europejskiej, Kształcenie dorosłych. Nigdy nie jest za późno na naukę, KOM 2006, nr 614 wersja ostateczna, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52006DC0614&from =EL (dostęp: 9.08.2022).

Kościńska E., Kapitał społeczny seniorów jako źródło wsparcia rodziny, „Pedagogika Społeczna” 2017, nr 1 (63), s. 97–110.

Liou Tung-Yuang, Chang Nai-Ying, 2009, The Applications of Social Capital Theory in Education, „Hsiuping Journal of Humanities and Social Sciences” 2009, vol. 11, s. 99–122.

Markiewicz E., Identyfikacja kondycji życiowej środowiska osób starszych, „Gerontologia Polska” 2015, nr 2, s. 47–51.

Okólski M., Modernizacja społeczeństwa a przejście demograficzne, w: Teoria przejścia demograficznego, red. M. Okólski, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1990, s. 14–40.

Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.

Parnowski T., Jak się starzejemy? Wymiar biologiczny procesu starzenia się, w: Edukacja osób starszych. Uwarunkowania – trendy – metody, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Warszawa 2013, s. 9–16.

Piłat E., Polisa na lepszą starość. Edukacja w późnej dorosłości jako metoda przeciwdziałania marginalizacji osób starszych na przykładzie Jagiellońskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, w: Starzenie się. Problemat społeczno-socjalny i praktyka działań, red. M. Nóżki, M. Smagacz-Poziemska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 111–124.

Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, Edukacja dla pracy. Raport o rozwoju społecznym Polska 2007, Warszawa 2007, s. 130, www.unic.un.org.pl/nhdr/nhdr2007/ Edukacja dla pracy.pdf (dostęp: 22.07.2022).

Program operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014-2020, https://www.polskacyfrowa.gov.pl/media/107357/POPC_2_2022_REACTEU_15032022.pdf (dostęp: 20.08.2022).

Richert-Kaźmierska A., Forkiewicz M., Kształcenie osób starszych w koncepcji aktywnego starzenia się, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2013, nr 131, s. 127–139.

Rudnik A., Edukacja w starości – życzenie czy szansa na przeciwdziałanie marginalizacji osób starszych?, „Pedagogika Społeczna” 2017, nr 1 (63), s. 111–128.

Schuller T., Preston J., Hammond C., Brassett-Grundy A., Bynner J., The Benefits of Learning: The Impact of Education on Health, Family Life and Social Capital, Routledge Falmer, London 2004. (Crossref)

Solarczyk-Szwec H., Wykształcenie jako czynnik włączania i wyłączania społecznego, http://zawszeaktywny.byd.pl/userfiles/files/PUBLIKACJA%2011-WYKSZTA%C5%81CENIE%20JAKO%20CZYNNIK%20W%C5%81%C4%84CZANIA%20I%20WY%C5%81%C4%84CZANIA%20SPO%C5%81ECZNEGO.pdf (dostęp: 19.08.2022).

Szmigielska B., Bąk A., Jaszczak A., Komputer i internet w życiu e-seniorów – doniesienie z badań jakościowych, „Studia Edukacyjne” 2012, nr 23, s. 343–366, https://core.ac.uk/download/pdf/53117813.pdf (dostęp: 10.09.2022).

Szukalski P., Dyskryminacja ze względu na wiek (ageism) – przyczyny, przejawy, konsekwencje, „Polityka Społeczna” 2004, nr 2, s. 11–15.

Szukalski P., Ageizm – przejawy indywidualne i instytucjonalne, w: Człowiek dorosły i starszy w sytuacji przemocy, red. M. Halicka, J. Halicki, A. Sidorczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2009, s. 59–68.

Tangi L., Janssen M., Benedetti M., Noci G., Barriers and Drivers of Digital Transformation in Public Organizations: Results from a Survey in the Netherlands, w: Electronic Government. 19th IFIP WG 8.5 International Conference, EGOV 2020 Linköping, Sweden, August 31 – September 2, 2020 Proceedings, eds. G.V. Pereira et al., Springer, Berlin – Heidelberg 2020, s. 42–56. (Crossref)

Tracz-Dral J., Aktywność osób starszych, Opracowania Tematyczne 672, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, Kancelaria Senatu, Warszawa 2019, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/170/plik/ot-672.pdf (dostęp: 29.08.2022).

Tylikowska A., Jak się starzejemy? Aspekty psychologiczne, w: Edukacja osób starszych. Uwarunkowania – trendy – metody, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Warszawa 2013, s. 17–26.

United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, International Standard Classification of Education ISCED 2011, UNESCO Institute for Statistics, Montreal 2012, http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/international-standard-classification-of-education-isced-2011-en.pdf (dostęp: 5.08.2022).

Wawrzyniak J.K., Adaptacja do starości, w: A. Chabior, A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak, Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014, s. 32–36.

World Health Organization, Active ageing: a policy framework, Geneva 2002, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/67215/1/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf (dostęp: 5.08.2022).

Związek Banków Polskich, InfoSenior 2020. Raport ZBP. Edycja III, http://bde.wib.org.pl/wp-content/uploads/2020/01/200121-raport-infosenior-2020.pdf (dostęp: 19.08.2022).