Usługi społeczne w polityce senioralnej. Rola, stan, wyzwania

Elżbieta Trafiałek

Staropolska Akademia Nauk Stosowanych w Kielcach , Polska
https://orcid.org/0000-0002-7745-6191


Abstrakt

Głównym wyznacznikiem efektywnej polityki senioralnej – obecnie i w przyszłości – są ogólnodostępne, zróżnicowane usługi społeczne. Ich znaczenie zyskuje szczególną rangę w warunkach takich tendencji demograficznych, jak starość demograficzna, wzrost liczebności populacji 80+ i depopulacja. Ważnym zjawiskiem jest również nowy styl życia rodzin oraz popularność gospodarstw jednoosobowych. Coraz dłuższemu życiu często towarzyszy niepełnosprawność, wielochorobowość, samotność – kojarzone głównie z domami opieki społecznej, szpitalami i hospicjami. Z dobrych praktyk wynika, że zróżnicowane zakresowo dostępne usługi w środowisku lokalnym dają seniorom większe gwarancje pomyślnego starzenia się i bezpieczeństwa społecznego. Dlatego traktowanie ich w kategoriach niezbędnych rozwiązań systemowych stanowi obecnie ważkie wyzwanie wobec polityki publicznej, instytucji pomocy społecznej i pracy socjalnej.

Słowa kluczowe:

bezpieczeństwo społeczne, demografia, polityka senioralna, usługi społeczne

Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem, red. P. Błędowski i in., Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2021.

Błędowski P., Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2002.

Błędowski P., Potrzeby opiekuńcze, w: Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem, red. P. Błędowski i in., Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2021, s. 922–928.

Buliński L., Rok 2020/2021. Koronawirus SARS-COV-2. Opieka zdrowotna. Ludzie starsi, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2021.

Depopulacja. Uwarunkowania i konsekwencje, red. J. Hrynkiewicz, G. Ślusarz, Główny Urząd Statystyczny, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2020.

Dyjak G., Alarmujące prognozy dla Polski. Populacja spadnie do 24 mln w tym stuleciu, http://www.zielonalinia.gov.pl/-/alarmujące-prognozy (dostęp: 27.07.2021).

Eurostat, Data Browser, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view (dostęp: 10.06.2021).

Filipiak K.J., Za chwilę zabraknie w Polsce chirurgów, a nawet lekarzy rodzinnych, https://portal.abczdrowie.pl/prof-filipiak-za-chwile-zabraknie-w-polsce-chirurgow-a-nawet-lekarzy-rodzinnych-jak-przekonac-mlodych-medykow-zeby-zostali-w-polsce (dostęp: 30.08.2022).

Firlit-Fesnak G., M. Grewiński, Polityka społeczna w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej 2004-2017, w: Stulecie polskiej polityki społecznej 1918-2018, red. E. Bojanowska i in., Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2018, s. 156–178.

Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2021, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2021.

Grewiński M., Usługi społeczne we współczesnej polityce społecznej. Przegląd problemów i wizje przyszłości, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2021, s. 431–460.

Kostka T., Organizacja opieki zdrowotnej nad osobami starszymi w Polsce, w: Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem, red. P. Błędowski i in., Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2021, s. 59–68.

Kostrzewski L., Katastroficzne prognozy demograficzne dla Polski, https://www.euractiv.pl/section/rolnictwowpr/news/katastrofalne-prognozy-demograficzne-dla-polski/ (dostęp: 26.07.2021).

Księżopolski M., Michoń P., Scenariusze rozwoju polskiej polityki społecznej w perspektywie kilku najbliższych dekad, w: Stulecie polskiej polityki społecznej 1918-2018, red. E. Bojanowska i in., Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2018, s. 601–615.

Raport o samotności II. Pierwszy rok pandemii, Stowarzyszenie Wiosna, Warszawa 2021, https://www.szlachetnapaczka.pl/wp-content/uploads/2021/03/raport_o_samotnosci _2021.pdf (dostęp: 12.06.2021).

Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2019-2020, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2020.

Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2020-2021, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2021.

Szczęsna I., Dobre praktyki – projekt edukacyjno-profilaktyczny dla seniorów „Pasja – recepta na wieczną młodość”, w: Uczenie się w trakcie życia – aspekty, postulaty, uzasadnienia, red. A. Przygoda, K. Potaczała-Perz, S. Kowalski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2021, s. 327–333.

Szukalski P., Aktywność zawodowa, w: Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem, red. P. Błędowski i in., Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2021, s. 887–898.

Trafiałek E., Dylematy i wyzwania polityki senioralnej. Opieka geriatryczna – wsparcie – usługi społeczne, „Praca Socjalna” 2017, nr 6, s. 128–140.

Urbaniak A., (Re)production of Inequalities in Retirement Practices and Meanings Assigned to the Term „Retiree” in Post-Communist Context, „Frontiers in Sociology” 2021, vol. 6, s. 1–15. DOI: 10.3389/fsoc.2021.686674. (Crossref)

Uścińska G., Problemy migracji w zakresie zatrudnienia i ubezpieczenia społecznego, w: Migracje a sytuacja demograficzna Polski, red. J. Hrynkiewicz, J. Witkowski, A. Potrykowska, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2019, s. 100–101.

Wawrzyniak J.K., Starość człowieka – szanse i zagrożenia, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2017.

Z niemal 6 mln emerytów, 754 tys. jest aktywnych zawodowo. To zbawienie dla rynku pracy, https://portalstatystyczny.pl/z-niemal-6-mln-emerytow-754-tys-jest-aktywnych-zawodowo-to-zbawienie-dla-rynku-pracy/ (dostęp: 9.10.2022).

Pobierz

Opublikowane
22.12.2022


Trafiałek, E. (2022). Usługi społeczne w polityce senioralnej. Rola, stan, wyzwania. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 65(4), 63–78. https://doi.org/10.31743/znkul.14526

Elżbieta Trafiałek  etrafialek@estsw.edu.pl
Staropolska Akademia Nauk Stosowanych w Kielcach https://orcid.org/0000-0002-7745-6191



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości. 

Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.