The Issue of Modernisation in the Writings of Some Representatives of the Centre for Political Thought
Marek Pabich
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-5358-0051
Abstract
The paper discusses modernisation as viewed by some authors publishing at the Centre of Political Thought. Their reflections focus on a variety of aspects of this issue: efforts to catch up with Western countries in terms of civilisational growth, acceleration of the changes bringing new social phenomena, breaking with the existing social order and trying to transform it profoundly, applying institutional
solutions from Western countries in Poland, and a multitude of possible variants of modernisation. As regards the Polish path of modernisation, these authors note, in particular, its imitative character, manifested in the transplantation of political, economic and cultural models drawn from the West. On this account, Polish culture is regarded as an obstacle on the way to modernity. Their assessment of such tendencies is negative since modernisation need not presuppose the rejection of native tradition, as it can become an inseparable component of modernisation.
Keywords:
modernisation, modernity, tradition, imitationReferences
Balcerowicz L., Socjalizm, kapitalizm, transformacja. Szkice z przełomu epok, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Scholar, Warszawa 2004.
Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, tłum. T. Kunz, Nomos, Kraków 2005.
Cichocki M., Polskie zmagania z nowoczesnością, „Teologia Polityczna” 2019–2020, nr. 12, s. 71–91.
Eisenstadt S., Multiple Modernities, Transaction Publishers, New Brunswick 2002.
Eisenstadt S., Paradoxes of Democracy, Woodrow Wilson Center Press, Washington D.C. 1999.
Eisenstadt S., Patterns of Modernity, t. 1 i 2, New York University Press, New York 1987.
Eisenstadt S., Revolution and the Transformations of Societies. A Comparative Study of Civilizations, The Free Press, New York 1978.
Eisenstadt S., Utopia i nowoczesność. Porównawcza analiza cywilizacji, tłum. A. Ostolski, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Giddens A., Pierson Ch., Conversations with Anthony Giddens: Making Sense of Modernity, Stanford University Press, Stanford 1998.
Kieżun W., Patologia transformacji, Poltext, Warszawa 2013.
Kizwalter T., Modernizacja z polskiej perspektywy: wiek XIX, w: Drogi do nowoczesności. Idea modernizacji w polskiej myśli politycznej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, OMP, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. J. Tichnera, Kraków 2006, s. 45–54.
Knöbl W., Spielräume der Modernizierung. Das Ende der Eindeutigkeit, Velbrück, Weilerswist 2001.
Kofman J., Nacjonalizm gospodarczy – szansa czy bariera rozwoju. Przypadek Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Krasnodębski Z., Demokracja peryferii, Słowo/Obraz, Terytoria, Gdańsk 2005.
Krasnodębski Z., Modernizacja po polsku, w: Drogi do nowoczesności. Idea modernizacji w polskiej myśli politycznej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Ośrodek Myśli Politycznej, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. J. Tichnera, Kraków 2006, s. 193–209.
Krasnodębski Z., Przedmowa. Weber po komunizmie, w: Polityka jako zawód i powołanie, red. M. Weber, tłum. A. Kopacki, P. Dybel, Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków–Warszawa 1998, s. 5–33.
Krasnodębski Z., Szacki J., Eisenstadt: wierny i niewierny uczeń Maxa Webera, „Kultura i Społeczeństwo” 2006, nr 3, s. 241–257.
Krasnodębski Z., Większego cudu nie będzie. Zebrane eseje i szkice IV, OMP, Kraków 2011.
Krzysztofek K., Szczepański M., Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
Kucharczyk G., Czy zaborcy zmodernizowali Polskę?, „Teologia Polityczna” 2019–2020, nr 12, s. 145–156.
Kula W., Historia, zacofanie, rozwój, Czytelnik, Warszawa 1983.
Kula W., Kształtowanie się kapitalizmu w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1955.
Kuniński M., Wizje modernizacji Polski i ich realizacja, w: Drogi do nowoczesności. Idea modernizacji w polskiej myśli politycznej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, OMP, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. J. Tichnera, Kraków 2006, s. 175–192.
Legutko R., Esej o duszy polskiej, OMP, Kraków 2008.
Legutko R., Raj przywrócony, OMP, Wyższa Szkołą Europejska im. ks. Józefa Tischnera, Kraków 2005.
Legutko R., Triumf człowieka pospolitego, Zysk i S-ka, Poznań 2012.
Luba I., Sztuka II Rzeczypospolitej a kategoria nowoczesności, „Teologia Polityczna” 2019–2020, nr 12, s. 199–207.
Małowist M., Wschód a Zachód Europy w XIII–XVI wieku: konfrontacja struktur społeczno-gospodarczych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Mędrzecki W., Odzyskany śmietnik. Jak radziliśmy sobie z niepodległością w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2022.
Münch R., Die Kultur der Moderne, Suhrkamp, München 1986.
Pabich M., Elementy aksjologii w pismach Ryszarda Legutki i Zdzisława Krasnodębskiego, „Zeszyty Naukowe KUL” 2020, nr 2 (63), s. 61–75. (Crossref)
Pabich M., Państwo w pismach wybranych przedstawicieli polskiej myśli konserwatywnej, „Roczniki Nauk Społecznych” 2018, nr 4 (10), s. 147–164. (Crossref)
Pabich M., Przyczyny braku zaufania obywateli do państwa w pismach przedstawicieli Ośrodka Myśli Politycznej, w: Zaufanie społeczne. Teoria – idee – praktyka, red. J. Szymczyk, Oficyna Naukowa, Warszawa 2016, s. 270–284.
Pabich M., Rola religii w życiu współczesnych społeczeństw w ujęciu przedstawicieli Ośrodka Myśli Politycznej, „Studia Oecumenica” 2020, t. 20, s. 383–400. (Crossref)
Pabich M., Wybrane aspekty koncepcji państwa w ujęciu przedstawicieli Ośrodka Myśli Politycznej, w: Myśl polityczna w XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. T. 2. Wokół polskiej myśli politycznej, red. A. Wojtaszak, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego MINERWA, Szczecin 2015, s. 195–212.
Pabich M., Życie społeczno-polityczne w ujęciu przedstawicieli Ośrodka Myśli Politycznej. Wybrane aspekty, „Roczniki Nauk Społecznych” 2015, nr 4 (7), s. 251–269. (Crossref)
Shils E., Center and Periphery, w: The Constitution of Society, red. tenże, Chicago-London 1972, s. 93–109.
Sosnowska A., Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947-1994), Trio, Warszawa 2004.
Szczepański M., Ani Elizjum, ani Hades. Piętnastolecie polskiej transformacji w perspektywie socjologicznych teorii zmiany, w: Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, red. J. Wasilewski, Scholar, Warszawa 2006, s. 13–46.
Szczepański M., Modernizacja, w: Encyklopedia socjologii, t. 2, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999, s. 268–274.
Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Znak, Kraków 2010.
Wallerstein I., The Modern World-System, Academic Press, New York 1974.
Waśko A., O modernizacji Polski w epoce kryzysu suwerenności państwa (1698–1795), w: Drogi do nowoczesności. Idea modernizacji w polskiej myśli politycznej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, OMP, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. J. Tichnera, Kraków 2006, s. 13–28.
Westney E., Imitation and Innovation. The Transferof Western Organizational Patterns to Meiji Japan, Harvard University Press, Cambridge, MA 1987. (Crossref)
Wildstein B., III RP – zderzenie z nowoczesnością, „Teologia Polityczna” 2019–2020, nr 12, s. 285–290.
Wołek A., Modernizacja instytucji, w: Drogi do nowoczesności. Idea modernizacji w polskiej myśli politycznej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, OMP, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. J. Tichnera, Kraków 2006, s. 210–223.
Wołek A., Od kogo się uczymy, co i jak kopiujemy?, w: Nieodrobiona lekcja. Polityki publiczne w Czechach i Polsce, red. O. Krutilek, A. Wołek, OMP, Kraków 2013, s. 7–17.
Ziółkowski M., O imitacyjnym modelu modernizacji społeczeństwa polskiego, w: Imponderabilia wielkiej zmiany, red. P. Sztompka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 38–64.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0001-5358-0051
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.




