The World of Values of Polish and Hungarian Students – A Comparative Study
Abstrakt
W artykule zaprezentowane zostały wyniki badań porównawczych dotyczących świata wartości studentów polskich i węgierskich uczelni wyższych. Podczas kwerendy badawczej wykorzystano narzędzie pozwalające zarówno na aksjologiczne autoidentyfikacje badanych, jak i wyrażenie opinii na temat budzących społeczne emocje zagadnień. Projekt badawczy pozwolił zidentyfikować zarówno podobieństwa, jak i interesujące różnice w systemie wartości studentów dwóch analizowanych państw. Studenci węgierscy rzadziej deklarowali się jako wierzący i mniejszą wagę przydawali religii, równocześnie znacznie częściej niż polscy uznając, że chrześcijański system wartości powinien być podstawowym fundamentem dla Europy. Inną interesującą kwestią może być zidentyfikowana różnica pomiędzy różnymi wymiarami świata wartości kobiet i mężczyzn. Zarówno w Polsce, jak i na Węgrzech, to studentki są bardziej światopoglądowo liberalne – natomiast studenci konserwatywni i odwołujący się częściej do tradycji.
Słowa kluczowe:
wartości, orientacje aksjologiczne, młodzież akademickaBibliografia
Balicki J., Obrona „chrześcijańskiej Europy” przed „inwazją islamu”? Populistyczny dyskurs polityczno-religijny w Polsce w kontekście kryzysu migracyjnego w UE, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2021.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Scholar, Warszawa 2004.
Bíró-Nagy A., Szabó A., Youth Study Hungary: 2021: Discontent, Polarisation, Pro-Europeanism, Friedrich-Ebert-Stiftung, Bonn 2022.
Bogunia-Borowska M., Życie w dobrym społeczeństwie. Wartości jako fundament dobrego życia, in: Fundamenty dobrego społeczeństwa. Wartości, ed. M. Bogunia-Borowska, Znak, Kraków 2015.
Borowik R., Laird S., Borowik B., Etyka i świat wartości studentów kierunku Zarządzanie, “Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2005, no. 2 (8), p. 87–96.
Borowski A., Hierarchy of Values of Students in Selected Countries of Middle-Eastern Europe in the Context of the Public Trust, “International Letters of Social and Humanistic Sciences” 2014, vol. 38, p. 100–110.
Brojek A., Turosz M.A., Bochenek A., Wartości życiowe studentów wychowania fizycznego jako element ich kompetencji wychowawczych, “Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2016, no 1 (35), p. 127–140.
Cekiera R., Cyfrowi apateiści? Szkic do socjologicznego portretu religijności młodych Polaków, in: Młodzież wobec wiary i powołania, ed. A. Draguła, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2020, p. 49–72.
Cekiera R., O pułapkach emigracyjnej lekkości, Nomos, Kraków 2014.
Czakon-Tralski D., Borecka W., To co w życiu ważne czyli hierarchia wartości polskich i białoruskich studentów, “Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie Politechniki Śląskiej” 2018, no. 123, p. 131–142.
Czerniawska M., O wartościach i ich zmianie – raport z badań porównawczych nad systemami wartości studentów, “Kultura i Edukacja” 2016, no. 3 (113), p. 135–153.
Delsol C., Koniec świata chrześcijańskiego, Wydawnictwo WAM, Kraków 2023.
Długosz P., Ku Europie – wartości życiowe i ideologiczne ukraińskich studentów studiujących w Polsce, “Edukacja Międzykulturowa” 2016, no. 5, p. 100–124.
Drzeżdżon W., Wychowanie do wartości: aksjologiczne inspiracje dla edukacji, “Język-Szkoła-Religia” 2009, no. 4, p. 108–116.
Dyczewski L., Miejsce i funkcje wartości w kulturze, in: Kultura w kręgu wartości, ed. L. Dyczewski, TN KUL, Lublin 2001, p. 29–47.
Exit, Voice, Loyalty and Neglect: Political Attitudes of Hungarian University and College Students, ed. A. Szabó, Heinrich Böll Stiftung, Prague 2015.
Harring M., Lamby D., Peitz J., Bíró-Nagy A., Szabó A., Youth Study Personal Optimism, National Pessimism, Trust in Europe, Friedrich-Ebert-Stiftung, Bonn 2023.
Hejj D., Węgierska tożsamość, “Teologia Polityczna”, 9 September 2017, https://teologiapolityczna.pl/wegierska-tozsamosc (accessed: 7.05.2024).
Jurczak A., Wartości wyznawane przez pracowników naukowych vs wartości studentów, “Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2015, no. 2 (6), p. 81–88.
Kumik E., Wartości uznawane i realizowane przez studentów Akademii Muzycznej w Łodzi, in: Sztuka i jej wartości, eds. J. Uchyła-Zroski, Z. Mojżysz, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017, p. 145–154.
Langier C., Siembida M., Wartości preferowane przez studentów edukacji wczesnoszkolnej i wychowania przedszkolnego, “Edukacja-Technika-Informatyka” 2018, no. 4 (26), p. 403–409.
Lewicka M., Świat wartości młodzieży akademickiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2015.
Mariański J., Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010.
Mariański J., Sens życia, wartości, religia. Studium socjologiczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Mariański J., Wartości życia codziennego a sens życia – zmienne relacje, “Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II” 2021, no. 1–2 (64), p. 163–184.
Michałowska D.A., Wartości w świecie edukacji na początku XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2013.
Molesztak A., Wartości preferowane przez studentów pedagogiki, in: Komunikacja społeczna a wartości w edukacji: nowe znaczenie i sytuacje. T. 1: Humanistyczne i (inne) konteksty komunikowania „się” i „Ja” w obszarze wartości wewnątrz edukacji, ed. W.J. Maliszewski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
Mróz B.M., Kurzyca J., Poczucie jakości życia i hierarchia wartości – różnice między studentami kierunków społecznych i technicznych, “Czasopismo Psychologiczne” 2018, no. 3 (24), p. 509–518.
Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, “Studia Socjologiczne” 2011, no. 1 (200), p. 261–278 [pierwodruk: „Studia Socjologiczne” 1979, no. 4 (75), p. 155–173].
Oross D., Kovacs T., Szabo A., University Students’ Democratic Values and Attitudes toward Democracy in Hungary, “European Quarterly of Political Attitudes and Mentalities” 2018, no. 1 (7), p. 15–31.
Pacewicz P., Młodzi Polacy niewrażliwi, lekkomyślni, konserwatywni. A Polki? Panorama płci w sondażach OKO.press, 29 January 2022, https://oko.press/mlodzi-polacy-niewrazliwi-lekkomyslni-konserwatywni-a-polki-panorama-plci-w-sondazach-oko-press (accessed: 13.02.2024).
Pharo P., Moralność a socjologia, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
Political Orientations, Values, and Activities of Hungarian University and College Students, ed. A. Szabó, Heinrich Böll Stiftung, Prague 2013.
Popielski K., Psychologia egzystencji: wartości w życiu, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2008.
Przesławski T., Normy społeczne a współczesny świat wartości, in: W poszukiwaniu dobra w perspektywie jednostkowej i społecznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin dr hab. Krystyny Ostrowskiej, ed. T. Przesławski, Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2020, p. 231–251.
Sprynska Z., Tychmanowicz A., Filipiak S., Dyspozycje osobiste a poczucie jakości życia u studentów w Polsce i na Ukrainie. Kto jest szczęśliwszy? Optymizm, wartości i satysfakcja z życia studentów polskich i ukraińskich, “Czasopismo Psychologiczne” 2019, no. 1 (25), p. 69–77.
Swadźba U., Wartości – pracy, rodziny, religii – ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Swadźba U., Cekiera R., Żak M., Wiedza ekonomiczna, praca, przedsiębiorczość, konsumpcja. Świadomość ekonomiczna polskich studentów, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019.
Świątkiewicz W., Między sekularyzacją i deprywatyzacją. Socjologiczne refleksje wokół polskiej religijności w kontekście europejskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010.
Świątkiewicz W., Światy wartości mieszkańców miasta. Na przykładzie badań socjologicznych w Zabrzu, “Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II”, 2020, no. 1 (63), p. 5–22.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
