Rodzaje stylów życia i związek z pozycją klasową
Abstrakt
Przedmiotem tej analizy jest stratyfikacja kultury rozumianej jako styl życia. Moim celem jest odtworzenie w miarę całościowej mapy wzorów spędzania czasu wolnego w Polsce: od czytania książek, rekreacji sportowej i chodzenia do muzeów, do tańczenia na dyskotece i oglądania programów telewizyjnych. Opierając się na danych z badania ogólnopolskiego przeprowadzonego w 2019 roku, odpowiem na pytanie, czy w społeczeństwie polskim występują odrębne wzory spędzania czasu i w jakim stopniu zależy to od pozycji klasowej. Potwierdza się, że styl życia jest zróżnicowany. Nie wyodrębniają się w miarę spójne syndromy aktywności z wyjątkiem preferencji do „wyższej kultury”, w której gustują specjaliści i kadry kierownicze wyższego szczebla, a więc kategorie o wyższym statusie społecznym. Tylko te formy aktywności związane są w miarę silnie z pozycją klasową jednostek.
Słowa kluczowe:
stratyfikacja kultury, podziały klasowe, styl życiaBibliografia
Bachórz A., Ciechorska-Kulesza K., Grabowska M., Knera J., Michałowski L., Stachura K., Szultka S., Obracht-Prondzyński C., Zbieranek P., Kulturalna hierarchia. Nowe dystynkcje i powinności w kulturze a stratyfikacja społeczna, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2016.
Bennett T., Wright D., Gayo-Cal M., Silva E., Savage M., Warde A., Culture, Class, Distinction, Routledge, Londyn–Nowy Jork 2009. (Crossref)
Bourdieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2022 [1984].
Cebula M., Pilch S., Społeczne zróżnicowanie gustu muzycznego, „Studia Socjologiczne” 2020, nr 1 (236), s. 73–104.
Chan T.W., Goldthorpe J.H., Social Stratification and Cultural Consumption: Music in England, „European Sociological Review” 2007, nr 1, s. 168–190. (Crossref)
Consumer Culture and Postmodernism, red. M. Featherstone, Sage, Londyn 1991.
Domański H., Karpiński Z., Przybysz D., Straczuk J., Wzory jedzenia a struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2015.
Domański H., Przybysz D., Analiza przydatności EGP jako wskaźnika pozycji społecznej, „Ask. Społeczeństwo, Badania, Metody” 2003, nr 12, s. 85–116.
Domański H., Przybysz D., Wyrzykowska K.M., Zawadzka K., Dystynkcje muzyczne. Stratyfikacja społeczna i gusty muzyczne Polaków, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Domański H., Przybysz D., Wyrzykowska K.M., Zawadzka K., Seriale telewizyjne a dystanse klasowe w Polsce, „Studia Socjologiczne” 2023, nr 1 (248), s. 115–143. (Crossref)
Dowgiałło B., Ubieranie się jako forma uspołecznienia, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2015.
Drozdowski R., Fatyga B., Filiciak M., Krajewski M., Szlendak T., Praktyki kulturalne Polaków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.
Finch H., French B.F., Latent Variable Modeling, Routledge, Nowy Jork 2015. (Crossref)
Jewdokimow M., Zmiany społecznych praktyk zamieszkiwania, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2011.
Kingston P.W., The Classless Society, Stanford University Press, Stanford 2000.
Kopczyńska E., Jedzenie i inne rzeczy. Antropologia zmiany w systemach żywnościowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021. (Crossref)
Lamont M., Money, Morals and Manners. The Culture of the French and American Upper-Middle Class, University of Chicago Press, Chicago–Londyn 1992. (Crossref)
Lash S., Urry J., Economies of Signs and Space, Sage, Londyn 1994.
Lenartowicz M., Klasowe uwarunkowania sportu i rekreacji ruchowej z perspektywy teorii Pierre’a Bourdieu, AWF, Warszawa 2012.
Prieur A., Rosenlund L., Skjott-Larsen J., Cultural Capital Today: A Case Study from Denmark, „Poetics” 2008, nr 1 (36), s. 45–71. (Crossref)
Prieur A., Savage M., Emerging forms of Cultural Capital, „European Societies” 2013, nr 2 (15), s. 246–267. (Crossref)
Rosenlund L., The Persistence of Inequalities in an Era of Rapid Social Change. Comparison in Time of Social Spaces in Norway, „Poetics” 2019, nr 74, s. 1–16. (Crossref)
Tampubolon G., Distinction in Britain, 2001–2004? Unpacking Homology and the ‘Aesthetics’ of the Popular Class, „European Societies” 2008, nr 3 (10), s. 403–428. (Crossref)
The Routledge Companion to Bourdieu’s ‘Distinction’, red. P. Coulangeon, J. Duval, Routledge, Londyn 2015.
Veblen T., Teoria klasy próżniaczej, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998 [1898].
Walczak B., Jewdokimow M., Pazderski F., Praktyki uczestnictwa w kulturze wśród ludności wiejskiej. Studium socjologiczne, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2016.
Warner W.L., Lunt P.S., The Social Life of a Modern Community, Yale University Press, New Haven 1941.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D. Lachowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 [1922].
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
