Wincenty Pol and fr. Karol Antoniewicz – community of spirit and creativity
Bożena Leszczyńska
Abstract
Wincenty Pol and Fr. Karol Antoniewicz were born in the same – 1807 year. Pol admired Fr. Antoniewicz and other Polish Armenians for their work for the good of the homeland, for introducing the Polish language, Polish customs, and the Catholic faith. Just as Fr. Antoniewicz had, W. Pol participated in the November Uprising, as well as participated in the dramatic events of the Galician Slaughter of 1846 and the Kraków fire in 1850. At that time, they must have met in person, too. Both poets connected the love of their homeland’s nature with the beauty of Polish patriotism, and had the conviction that the community of faith and language were sources of the nation’s identity. Both published their first writings in Lwów. Their poetry served to invigorate hearts. Both frequently referred to the tradition of prayer. Their activity was suffused by a simplicity. Franciszek Wężyk wrote that Pol was a talented writer, who combined beautiful abilities with a gold heart: „His thoughts are as sparks from heaven, and the sound of words - music”. These words also fit beautifully to the figure of Fr. Antoniewicz, a poet who is also worth remembering. Both, thanks to their deep faith in God’s Providence, retained their dignity and serenity in the deep night of suffering.
Keywords:
Wincenty Pol, Karol Antoniewicz, faith and language were sources of the nation’s identityReferences
Antoniewicz K. Królowa Korony Polskiej, w: Kazania ks. Karola Antoniewicza T J, wyd. III, zebrał ks. J. Badeni, t. II − Kazania o Matce Bożej, Kraków 1906.
Antoniewicz K., Dwa listy o Zofji Antoniewiczowej, w: „Pokłosie. Zbieranka literacka na rzecz sierot”, Poznań 1862, r. VI, list I, s. 16.
Antoniewicz K., Listy z zakonu, Poznań 1849.
Antoniewicz K., O powołaniu kobiety, list IV, Gräfenberg, wrzesień 1849, w: ATJKr, rkps 932 − C, t. I, k. 26.
Antoniewicz K., Poezje różne, t. II, wyd. ks. J. Badeni, Kraków 1895.
Antoniewicz K., Sonety, z. 1, Lwów 1828.
Antoniewicz K., W kaplicy Matki Bolesnej w Staniątkach, w: Poezje religijne, t. I, wyd. J. Badeni, Kraków 1895, ss. 64-74.
Antoniewicz K., Wspomnienia z wędrówki przez Góry Olbrzymie. Riesengebirge w roku 1837, w: „Rozmaitości”, (pismo dodatkowe do „Gazety Lwowskiej”), Lwów 1838, nr: 1, 5, 7, 11, 12, 19, 31.
Antoniewicz K., Wspomnienia życia zakonnego, „Dzwonek. Pismo młodemu wiekowi poświęcone”, Lwów 1850, t. I, Lwów 1850-1851, t. I − s. 42-48.
Antoniewicz K., Wyjątek z pamiętników. Rok 1823, „Dzwonek…”, Lwów 1851, t. IV, s. 28-35.
Badeni J., Ksiądz Karol Antoniewicz, Kraków 1896.
Barącz S., Antoniewicz de Bołoz Karol, w: tenże, Żywoty sławnych Ormian, Lwów 1856, s. 16-28.
Bełza W., Wincenty Pol, Wspomnienie w 40 rocznicę zgonu poety, Kraków 1912.
Bęczkowska U., Wincenty Pol a początki instytucjonalnej opieki nad zabytkami sztuki w Polsce, w: Wincenty Pol (1807-1872) W służbie nauki i narodu, red. K. Grodzińska, A. Kotarba, Kraków 2010, s. 71-95.
Bruchnalski W., Sonety Mickiewicza w literaturze galicyjskiej w 1827-1828, „Pamiętnik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, Lwów 1898, r. VI.
Chojnowski Z., Osobowość religijna Wincentego Pola, w: „Ponad hafem wicher wieje”… Studia o Wincentym Polu, red. N. Kasparek, A. Korytko, Olsztyn 2011, s. 121-132.
Choroszy J. A., Huculszczyzna w literaturze polskiej, Wrocław 1991, s. 92-99.
Czartoryski-Sziler P., Wierny Kościołowi i ojczyźnie, http://archiwum.dlapolski.pl/informacje/Czytaj-art-1953.html
Czartoryski-Sziler P., Wielcy zapomniani. Wincenty Pol − twórca "Mohorta" , „Nasz Dziennik”, http://www.lwow.com.pl/naszdziennik/pol.html.
Dzieła poetyckie Wincentego Pola, t. III, oprac. M. Wiśniowiecki, Stanisławów 1903.
Feliński Z. Sz., Pamiętniki, oprac. i przedm. E. Kozłowski, Warszawa
Jarosławski K., Etnograficzne peregrynacje: od Wincentego Pola się zaczęło, http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje39/text24p.htm.
Koneczny F., Z dymem pożarów, w: tenże, Święci w dziejach Narodu Polskiego, Miejsce Piastowe 1937-1939, s. 556-582.
Kopie listów ks. Karola Antoniewicza TJ, t. III, w: ATJKr, rkps 932 – A,
Koźmian J., O kazaniach i pismach ks. Karola Antoniewicza, „Przegląd Poznański” 1849, t. 8, s. 470-516.
Krasiński Z., Listy do Koźmianów, oprac. i wstęp Z. Sudolski, Warszawa 1977.
Listy z ziemi naszej. Korespondencja Wincentego Pola z lat 1826-1874, oprac. i wstęp Z. Sudolski, Warszawa 2004.
Łoboz M., Piękna nasza Polska cała… Krajobrazy Wincentego Pola, Wrocław 2007.
Mann M., Wincenty Pol − studium biograficzno-krytyczne, t. 1, Kraków 1904.
Mann M., Wincenty Pol − studium biograficzno-krytyczne, t. 2, Kraków 1906.
Morzycka F., Wincenty Pol: życiorys, Warszawa 1899.
Pisma i notatki ks. Iwona Czeżowskiego o życiu ks. Karola Antoniewicza, które posłużyły ks. Badeniemu za materiał do napisania dzieła „Ksiądz Karol Antoniewicz”, w: ATJKr, rkps rkps 1012 – I, k. 27.
Pol W., O potrzebie zachowania pomników z przeszłości i znaczenie ich w czasie dzisiejszym. Prelekcja miana dnia 18 marca 1868 r. w Sali Towarzystwa Naukowego Krakowskiego przez Wincentego Pola, Kraków 1868.
Pol W., Pamiętniki, oprac. K. Lewicki, Kraków, 1960.
Pol W., Słowo a sława. Pieśń na pierwsze wiece Słowian, obwołane do Pragi czeskiej na wiosnę roku Pańskiego 1818, w: Dzieła poetyckie Wincentego Pola, t. II, oprac. J. Sroczyński, Lwów 1921.
Pol W., Wit Stwosz, w: Dzieła poetyckie Wincentego Pola, w: Dzieła poetyckie Wincentego Pola, t. IV, oprac. J. Sroczyński, M. Wiśniowiecki, Lwów 1921,
Pol W., Zegar niebieski doroczny, w: tenże, Rok myśliwca (z rysunkami Juliusza Kossaka), Poznań 1870.
Siemieński L., Święci poeci. Pieśni mistycznej miłości, Lwów 1877.
Siemieński L., Wincenty Pol i jego poetyczne utwory, Kraków 1873.
Ziejka F., Karol Bołoz Antoniewicz, Kapłan − Misjonarz − Poeta, „Horyzonty Wychowania”, 5 (2006).
Ziejka F., Misjonarz wśród rabantów, w: Rok 1846 w Galicji. Ludzie, wydarzenia, tradycje, red. M. Śliwa, Kraków 1997, s. 65-76.
Zieliński A., Karola Bołoz Antoniewicza wędrówki śląskie, „Dolny Śląsk” 1999, nr 7, s. 134-139.
License
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
