The principle of efficient court enforcement as an element of effective execution of justice
Joanna Derlatka
Abstract
The principle of effective judicial protection constitutes an element of the EU law, the Convention system and is found in national systems. The right to a court is a fundamental element of effective legal protection (Article 47/1 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, Article 6, Paragraph 1 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms). The principle of effective enforcement is the essence of the right to a court. Efficient execution enhances citizens’ confidence in the law. According to the Constitutional Court, the execution of a court ruling is an integral part of the trial. Examination proceedings constitute the so-called “preliminary stage”, and the execution serves the proper implementation of effective judicial protection. Enforcement proceedings serve the fulfillment of the creditor’s claims, which he has not been able to obtain on a voluntary basis. The principle of effective enforcement fully serves the interests of the creditor, not the debtor. Court enforcement, which is the essence of enforcement proceedings, should be conducted in a fast and efficient manner. The efficiency of enforcement is ensured by enforcement bodies, i.e. bailiffs and courts, coercive measures provided for by the law of civil procedure. The principle of the right to a court (Article 45, Paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland) and the principle of democratic rule of law (Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland) protect the execution of final judgments. Enforcement proceedings is distinguished by the operation of two main principles of civil proceedings, i.e. the principle of formalism and availability.
Keywords:
court enforcement, excessive length of proceedings, principle of availability, the principle of formalism, the right to a courtReferences
1. Biernat S., Zasada efektywności prawa wspólnotowego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (w:) Studia z prawa Unii Europejskiej, red. S. Biernat, Kraków 2000.
2. Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1999.
3. Brulińska M. (w:) Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2008.
4. Cieślak S., Formalizm postępowania egzekucyjnego, PPE 2009, nr 12.
5. Cioch P., Nowińska J., Postępowanie cywilne, Warszawa 2007.
6. Dalka S., Świeczkowski J., Pozyskiwanie informacji dotyczących majątku dłużnika – prawo czy obowiązek?, PPE 2003, nr 11–12.
7. Demendecki T., Rozstrzyganie o kosztach w procesowym postępowaniu cywilnym rozpoznawczym w świetle polskiej regulacji kodeksowej. Studium teoretycznoprawne, Lublin 2011.
8. Gaul H. F., Ochrona prawna egzekucji w świetle podstaw konstytucyjnych i dogmatycznych, PPE 2003, nr 1.
9. Gołąb S., Wusatowski Z., Kodeks postępowania cywilnego, część druga, Kraków 1933.
10. Hofmański P., Wróbel A. (w:) Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do artykułów 1–18. Tom I. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
11. Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S., Prawo do sądu (w:) Prawa i wolności I i II generacji, red. A. Florczak, B. Bolechów, Toruń 2006.
12. Kamińska-Krawczyk K., Koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego, Warszawa 2016.
13. Kmieciak Z., Efektywność sądowej kontroli administracji publicznej, PiP 2010, nr 11.
14. Kowalkowski R. (w:) Encyklopedia egzekucji sądowej, Sopot 2002.
15. Kunicki I., Zasady podziału sumy uzyskanej z egzekucji, PS 1998, nr 9.
16. Kunicki I., Podział sumy uzyskanej z egzekucji, Sopot 2000.
17. Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012.
18. Marciniak A., Postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2008.
19. Marciniak A. (w:) Postępowanie cywilne w zarysie, red. W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Warszawa 2016.
20. Marciniak A. (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1-366, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2016.
21. Miąsik D., Zasada efektywności prawa wspólnotowego, w:, Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Kraków 2005.
22. Olczak-Dąbrowska D., Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2016.
23. Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2000.
24. Pietrzkowski H. (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
25. Pogonowski P., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 2007.
26. Półtorak N. (w:) System Prawa Administracyjnego. Tom 3. Europeizacja prawa administracyjnego, red. R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski, Warszawa 2014.
27. Purchase M., Schutzer-Weismann E., Human Rights Practice, Article 6 Right to a Fair Trial, Londyn 2006.
28. Resich Z., Siedlecki W. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Warszawa 1976.
29. Rzewuska M., Skuteczność egzekwowania świadczeń alimentacyjnych należnych małoletnim od dłużników ukrywających się za granicą, Palestra 2011, nr 11-12.
30. Siwiec K., Eksmisja na nowych zasadach, Nieruchomości 2014, nr 6.
31. Szczurek Z. (w:) Egzekucja sądowa w Polsce, red. Z. Szczurek, Sopot 2007.
32. Szczurek Z., Wiedza o majątku dłużnika środkiem efektywnego – szybkiego i skutecznego zaspokojenia praw wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, Gdańskie Studia Prawnicze 2009, t. 21.
33. Wengerek E., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1978.
34. Wróbel A., Autonomia proceduralna państw członkowskich. Zasada efektywności oraz efektywnej ochrony sądowej w prawie Unii Europejskiej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2005, tom VXII, z. 1.
35. Zedler F., Sądowe postępowanie egzekucyjne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w latach 1985-2008 (w:) Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a kodeks postępowania cywilnego, red. T. Ereciński, K. Weitz, Warszawa 2010.
36. Zedler F., Glosa do uchwały SN z dnia 20 czerwca 2000 r., III CZP 16/00, OSP 2001, z. 9, poz. 133.
Wykaz orzecznictwa:
1. wyrok ETPC z dnia 28 lipca 1999 r. w sprawie Immobiliare Saffi przeciwko Włochom, skarga nr 22774/93;
2. wyrok ETPC z dnia 19 marca 1997 r. w sprawie Hornsby przeciwko Grecji, skarga nr 18357/91;
3. wyrok ETPC z dnia 20 lipca 2000 r. w sprawie Antonetto przeciwko Włochom, skarga nr 15918/89;
4. wyrok ETPC z dnia 12 października 2006 r. w sprawie Orha przeciwko Rumunii, skarga nr 1486/02;
5. wyrok ETPC z dnia 23 września 2008 r. w sprawie Samoilă i inni przeciwko Rumunii, skarga nr 14073/03;
6. wyrok ETPC z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie Kazmina przeciwko Rosji, skarga nr 72374/01;
7. wyrok ETPC z dnia 24 czerwca 2008 r. w sprawie Cone przeciwko Rumunii, skarga nr 35935/02;
8. decyzja ETPC z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie Gaftoniuc przeciwko Rumunii, skarga nr 30934/05;
9. wyrok ETPC z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie Burdov przeciwko Rosji nr 2, skarga nr 33509/04;
10. wyrok ETPC z dnia 7 czerwca 2011 r. w sprawie Güler i Kekeç przeciwko Turcji, skarga nr 33994/06;
11. decyzja ETPC z dnia 24 listopada 2005 r. w sprawie Immobiliare Saffi S.R.L. przeciwko Włochom, skarga nr 22774/93;
12. wyrok ETPC z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie Fuklev przeciwko Ukrainie, skarga nr 71186/01;
13. wyrok ETPC z dnia 14 września 2010 r. w sprawie Chiş przeciwko Rumunii, skarga nr 3360/03;
14. wyrok ETPC z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie Ciocan przeciwko Rumunii, skarga nr 6580/03;
15. wyrok ETPC z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie Margushin przeciwko Rosji, skarga nr 11989/03;
16. wyrok ETPC z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawie Voda przeciwko Rumunii, skarga nr 35812/02;
17. wyrok ETPC z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie Paola Esposito przeciwko Włochom, skarga nr 30883/96;
18. wyrok ETPC z dnia 24 maja 2007 r. w sprawie Tuleshov przeciwko Rosji, skarga nr 32718/02;
19. wyrok ETPC z dnia 9 października 2007 r. w sprawie Stanková przeciwko Słowacji, skarga nr 7205/02;
20. wyrok ETPC z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie Ćosić przeciwko Chorwacji, skarga nr 28261/06;
21. wyrok TK z dnia 19 lutego 2008 r., P 49/06, OTK-ZU 2008, nr 1, poz. 5;
22. wyrok TK z dnia 24 lutego 2003 r., K 28/02, OTK-A 2003, nr 2, poz. 13;
23. wyrok TK z dnia 4 listopada 2010 r., K 19/06, OTK-A 2010, nr 9, poz. 9;
24. wyrok TK z dnia 4 kwietnia 2001 r., K 11/00, OTK 2001, nr 3, poz. 54;
25. wyrok TK z dnia 27 maja 2008 r., P 59/07, OTK-A 2008, nr 4, poz. 64.
Wykaz aktów prawnych:
1. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE C Nr 326.
2. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284.
3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1138 ze zm.
4. Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 233, poz. 1381.
5. Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 29 listopada 1930 r. - Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. z 1930 r. Nr 83, poz. 651. Akt uchylony z dniem 1 stycznia 1965 r.
6. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Dz.U. z 2016 r., poz. 1610.
License
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
