FLORIAN ZNANIECKI’S SOCIOLOGY OF COMMON-SENSE KNOWLEDGE – AN OVERVIEW OF THE PROBLEM
Mariusz Zemło
Abstract
Despite the fact that Florian Znaniecki was adamantly opposed to the sociology of knowledge, he provided many fundamental principles thanks to which he, on academic reflection, had strengthened its position. The following text provided the ideas thanks to which this founding father of sociology enriches the way in which we perceive how knowledge is connected with society. In this fashion we try and discover, the scholar, whose texts are analysed in the article and who brought a constructive research scenario for sociology using the very same approach with which he opposed it. Those who interpret Znaniecki’s views by studying his achievements within the sociology of knowledge mainly focus on his scientific knowledge considering that it was in these fields that he made the greatest discoveries (which is true nonetheless) albeit concluding that other kinds of knowledge do not necessarily find their place in his interests. The main focus of the author of the article however was not concentrated on scientific knowledge but on common sense knowledge with the aim to prove that even for scholars it is meaningful. Through his achievements as per himself, Znaniecki uncovered aspects connected with this kind of knowledge and on the basis of him failing to create a somewhat mutual picture of his sociology of common-sense knowledge. This image was not supposed to be decisive as it was not the intention of the author of the article, but it was supposed to show the defining key points. Given that Znaniecki himself critiqued many sociologists who were involved in the sociology of knowledge, his criticism was strengthened with references made by the author in The social role of the man of knowledge, to the goals of the tradition within the discipline itself to avoid any doubt as to the fact that we are dealing with blurred boundaries in the sociology of knowledge. Above all, it is worth mentioning that all of the key elements mentioned, do not extend beyond the boundaries of sociological interpretation, in spite of Znaniecki’s thinking that through this manner of approach we are dealing with what gives them their unmistakable sociological character.
Keywords:
Florian Znaniecki, sociology of knowledge, common-sens knowlegdeReferences
Berger P.L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, transl. J. Niżnik, PIW, Warszawa 1983.
Chmielewski A., Socjologia wiedzy Floriana Znanieckiego, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2009, no. 2, pp. 223–331.
Dudkiewicz H., Problematyka socjologii wiedzy w dorobku myśli teoretycznej Floriana Znanieckiego, „Studia i materiały z dziejów nauki polskiej” 1973, E series, book. 5, pp. 331–369.
Durkheim E., Elementarne formy życia religijnego, transl. A. Zadrożyńska, PWN, Warszawa 1990.
Goćkowski J., Epistemiczna i techniczna funkcja socjologii, w: Teoria socjologiczna Floriana Znanieckiego a wyzwania XXI wieku, [red.] E. Hałas, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1999, pp. 111–139.
Goćkowski J., Ludzie „systemu” i ludzie „problemu”. Wieczna wojna w teatrze życia naukowego, Wydawnictwo i drukarnia „Secesja”, Kraków 2000.
Kuszyk M., Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy w koncepcji Floriana Znanieckiego, w: Socjologia wiedzy i jej wrogowie, red. J. Mizińska, J. Kociuba, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995, pp. 96–110.
Kuszyk-Bytniewska M., Floriana Znanieckiego socjologia wiedzy i nauki – przesłanki ontologiczne i założenia epistemologiczne, w: Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy, red. P. Bytniewski, M. Chałubiński, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006, pp. 155–168.
Mead G.H., Social Consciousness and the Consciousness of Meaning, „Psychological Bulletin” 1910, vol. 7. pp. 397–405.
Niżnik J., System wiedzy a problem ładu: Niektóre uwikłania teoretyczne socjologii wiedzy Floriana Znanieckiego, „Kultura i Społeczeństwo” 1988, nr 3, pp. 61–69.
Szacki J., Wstęp, in: F. Znaniecki, Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa 1984, pp. VII–XXII.
Schutz A., Reflections on the Problem of Relevance, ed. R.M. Zaner, Yale University Press, New Haven and London 1979.
Schutz A., Well-informed Citizen, in: A. Schutz, Collected Papers II, Martinus Nijhoff, The Hague 1964, pp. 120–134.
Schutz A., Luckmann T., The Structures of the Life-World, Heinemann, London 1974.
Szacki J., Znaniecki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.
The Sociology of Knowledge, in: Encyclopedia of Sociology, eds. E.F. Borgatta, R.J.V. Montgomery, Macmillan, New York 2000, pp. 2953–2960.
Zemło M., Socjologia wiedzy w tradycji interakcyjno-fenomenologicznej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2003.
Znaniecki F., The Methods of Sociology, Farrar & Rinehart, New York 1934.
Znaniecki F., Social Action, Farrar & Rinehart, New York 1936.
Znaniecki F., The Scientific Function of the Sociology of Education, „Educational Theory” 1951, no. 2, pp. 69–78.
Znaniecki F., Basic Problems of Contemporary Sociology, „American Sociological Review” 1954, vol. 19, no. 5, pp. 519–524.
Znaniecki F., Socjologia wychowania, vol. 1: Wychowujące społeczeństwo, PWN, Warszawa 1973.
Znaniecki F., Socjologia wychowania, vol. 2: Urabianie osoby wychowanka, PWN, Warszawa 1973.
Znaniecki F., Przedmiot i zadania nauki o wiedzy, w: F. Znaniecki, Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa 1984, pp. 1–109.
Znaniecki F., Społeczna rola uczonego, w: F. Znaniecki, Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa 1984, pp. 279–478.
Znaniecki F., Teraźniejszość i przyszłość socjologii wiedzy, in: F. Znaniecki, Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa 1984, pp. 479–494.
Znaniecki F., Społeczne role uczonych a historyczne cechy wiedzy, in: F. Znaniecki, Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa 1984, pp. 520–602.
Znaniecki F., Wstęp do socjologii, PWN, Warszawa 1988. Znaniecki, Nauki o kulturze, transl. J. Szacki, PWN, Warszawa 1992.
Znaniecki F., Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, PWN, Warszawa 2001.
Znaniecki F., Relacje społeczne i role społeczne. Niedokończona socjologia systematyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
License
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
