NATURE AS THE MEASURE OF THE SENSE OF CULTURE
Tomasz Duma
Abstract
In this article the author discusses the problem of correlation between culture and nature as a condition in the justification of rationality of the former domain. The first section presents the analyses of a naturalistic position, according to which culture is reduced to the natural world, meanwhile the phenomena that could not be expressed in the language of science are only a kind of “conceptual surplus.” Afterwards the author focuses on the opposite situation, according to which the world of nature is treated nothing but as a product of culture, while the only factor determining both nature and culture is “social practices.” The consequence of these positions is the total relativization of culture. In the second part, the author provides a realistic explanation of the relationship between culture and nature, developed on the basis of the philosophy of Aristotle and St. Thomas Aquinas by a Polish philosopher Mieczysław A. Krąpiec, who referring to the metaphysical understanding of the nature of being as a principle basically determining the being to its proper action from within, has formulated the philosophical conception of culture, according to which the whole culture is rational and meaningful as exteriorizing human cognition.
Keywords:
culture, knowledge, nature, man, senseReferences
Arystoteles, Metafizyka, tekst pol. oprac. M. A. Krąpiec, A. Maryniarczyk na podstawie tłum. T. Żeleźnika, t. 1, Lublin 1996.
Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, w: tenże, Dzieła wszystkie, t. 3, Warszawa 1992.
Bloom A., Umysł zamknięty, tłum. T. Bieroń, Poznań 1997. Brandom R., Making it Explicite, Cambridge (Mass.) 1994.
Cassirer E., Logika nauk o kulturze, tłum. P. Parszutowicz, Kęty 2011.
Descartes R., Zasady filozofii, tłum. I. Dąmbska, Kęty 2001.
Duma T., Kultura a natura, w: Sztuka i realizm. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu urodzin i pracy naukowej na KUL Profesora Henryka Kieresia, red. T. Duma, A. Maryniarczyk, P. Sulenta, Lublin 2014, s. 97–117.
Ferber R., Podstawowe pojęcia filozoficzne, t. 2, tłum. L. Kusak, A. Węgrzecki, Kraków 2008.
Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Warszawa 2005.
Kant I., Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, tłum. B. Bernstein, Warszawa 1993.
Kiereś H., Człowiek i cywilizacja, Lublin 2007.
Kiereś H., Sztuka wobec natury, Radom 2001.
Krapiec M.A., Człowiek – kultura – uniwersytet, Lublin 1998.
Krąpiec M.A., Człowiek i kultura, Lublin 2008. Krąpiec M.A., Człowiek jako osoba, Lublin 2005.
Krąpiec M.A., Kultura, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. nacz. A. Maryniarczyk, t. 6, Lublin 2006, s. 132–138.
Rorty R., Filozofia jako polityka kulturalna, tłum. B. Baran, Warszawa 2009.
Thomae Aquinatis, In Libros Sententiarum, w: tenże, Opera Omnia, cum hypertextibus in CD-Rom, red. R. Bussa, 2 ed., Thomistica 1997.
Thomae Aquinatis, Summa contra gentiles, w: tenże, Opera Omnia, cum hypertextibus in CD-Rom, red. R. Bussa, 2 ed., Thomistica 1997.
Thomae Aquinatis, Summa theologiae, w: tenże, Opera Omnia, cum hypertextibus in CD-Rom, red. R. Bussa, 2 ed., Thomistica 1997.
License
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
