Rudimentary Principles of Social Life According to Edmund Wnuk-Lipiński
Monika Dobrogowska
The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-1219-3546
Abstract
The article explains and analyses those principles of social life which Edmund Wnuk-Lipiński defines as of topical social significance. It is revealed that the sociologist attaches great importance to the principle of common good. It is also shown that in his works, Wnuk-Lipiński takes into account the principle of subsidiarity and approaches it from the perspective of state and statehood. The sociologist attributes an important role to the principle of solidarity in democratic systems. In his opinion, solidarity led the Polish society of the 1980s to unite in active resistance to the Communist regime. As argued by E. Wnuk-Lipiński, since 1989 we have been witnessing an axiological and sociological atomisation of the attitudes displayed by Poles, which has led to increased social stratification. In this context, the sociologist discusses the principle of social trust to argue that its level is extremely low in contemporary Polish society. E. Wnuk-Lipiński puts major responsibility for this fact on the ruling elites and their actions.
Keywords:
Edmund Wnuk-Lipiński, principles of social life, the common good, subsidiarity, solidarity, social trustReferences
CBOS, Zaufanie społeczne. Komunikat z badań, kwiecień, Warszawa 2020.
Dobrzański D., Zasada solidarności. Studium z filozofii społecznej, Wydawnictwo Naukowe UAM,
Poznań 2013.
Koperek J., Zasady życia społecznego, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, WAM, Kraków 2004,
s. 1604–1608.
Kowalczyk S., U podstaw demokracji. Zagadnienia aksjologiczne, RW KUL, Lublin 2001.
Krucina J., Dobro wspólne. Teoria i jej zastosowanie, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjlnej,
Wrocław 1972.
Łużyński W., Państwo pomocnicze, RW KUL, Lublin 2001.
Majka J., Filozofia społeczna, ODiSS, Warszawa 1982.
Należy przywrócić ład moralny [z Edmundem Wnukiem-Lipińskim rozmawiali Amelia Łukasiak
i Cezary Bielakowski], „Newsweek” 2005, nr 12, s. 26–27.
Pawłowska A., Wielopodmiotowość decydowania wyzwaniem dla kultury politycznej Polaków,
w: Kultura polityczna Polaków. Przemiany, diagnozy, perspektywy, red. K. B. Janowski, Wydawnictwo
Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 61–74.
Polska mała apokalipsa [z Edmundem Wnukiem-Lipińskim rozmawiała Aleksandra Kaniewska],
„Instytut Idei” 2014, nr 5, s. 12–18.
Putnam R., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Wydawnictwo
Znak, Kraków 1995.
Rudnicki S., Zaufanie społeczne jako nowoczesna forma patriotyzmu i obywatelskości. Raport z badań
i konspekt warsztatów, WSE, Kraków 2008.
Schumpeter J.A., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Strzeszewski C., Katolicka nauka społeczna, ODiSS, Warszawa 1985.
Strzeszewski C., Zasada a prawo społeczne, „Roczniki Nauk Społecznych” 1994–1994, nr 22–23,
s. 137–141.
Szymczyk J., Elementy zasady solidarności w nauczaniu społecznym Jana Pawła II, „Chrześcijanin
w Świecie” 1994, nr 2–3, s. 160–169.
Szymczyk J., Pojęcie zasady społecznej w kontekście dobra wspólnego w ujęciu przedstawicieli szkoły
lubelskiej, „Roczniki Nauk Społecznych” 1997, z. 1, s. 111–124.
Szymczyk J., Immanentny i instrumentalny aspekt dobra wspólnego, „Roczniki Nauk Społecznych”
1998, t. 26, z. 1, s. 157–170.
Szymczyk J., Dobro wspólne a prawa człowieka w ujęciu przedstawicieli lubelskiej szkoły katolickiej
nauki społecznej, w: Pomiędzy etyką a polityką, red. E. Hałas, TN KUL, Lublin 1999, s. 277–297.
Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin
2004.
Szymczyk J., Rudymentarne wartości republikańskie. Zarys problematyki, w: Segmenty aktywności
społecznej a wartości. Idee i praktyka, red. J. Szymczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 111–152.
Śpiewak P., Dobro wspólne to publiczna aktywność, w: Dobro wspólne. Gdański Aeropag – Forum
Dialogu, 9–11 listopada 2001 Gdańsk, red. W. Bock, Biuro Prasowe Arcybiskupa Metropolity
Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 70–73.
Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007.
Tarkowska E., Durkheim Emile, w: Encyklopedia socjologii, t. 1, red. A. Kojder i in., Oficyna Naukowa,
Warszawa 1998, s. 144–151.
Wnuk-Lipiński o największej chorobie Polaków – wzajemnej nieufności [z Edmundem Wnukiem-
-Lipińskim rozmawiała Aleksandra Kaniewska], www.polityka.pl (dostęp: 20.02.2014).
Wnuk-Lipiński E., Lewica, prawica?, „Credo” 1995, s. 16–20.
Wnuk-Lipiński E., Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany ustrojowej, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1996.
Wnuk-Lipiński E., Rynek nie sprzyja poetom, ale..., „Nowe Życie Gospodarcze” 1996, nr 38, s. 13.
Wnuk-Lipiński E., Pierwotne hordy wśród nas, „Nowe Życie Gospodarcze” 1997, nr 16, s. 10.
Wnuk-Lipiński E., Okrągły Stół a procesy społeczne, w: Rok 1989. Nowa Polska, odmieniona Europa,
red. A. Kojder, M. Gumowski, M. Karpiński, Instytut Lecha Wałęsy, Warszawa 1999, s. 261–271.
Wnuk-Lipiński E., Polityka, w: Encyklopedia socjologii, t. 3, red. H. Domański i in., Oficyna Naukowa,
Warszawa 2000, s. 138.
Wnuk-Lipiński E., Granice liberalnej demokracji, „Znak” 2000, nr 1, s. 53–64.
Wnuk-Lipiński E., Elity i autorytety polskiej współczesności. Gdy przyzwoitość staniała, „Tygodnik
Powszechny” 2001, nr 2, s. 3.
Wnuk-Lipiński E., Granice wolności, pamiętnik polskiej transformacji, Wydawnictwo Naukowe
Scholar/Collegium Civitas Press, Warszawa 2003.
Wnuk-Lipiński E., Civic Culture, Citizenship and the Quality of Democracy, „Studia Polityczne” 2010,
nr 25, s. 7–32.
Wnuk-Lipiński E., Czy w dzisiejszej Polsce istnieje zapotrzebowanie na roztropność?, w: Roztropność,
red. Z. Bauman, D. Kowalczyk, E. Wnuk-Lipiński, J. Santorski [i in.], Forum Dialogu Gdański
Areopag, Gdańsk 2011, s. 53–75.
Zygmunt A., Zasada pomocniczości w nauczaniu Jana Pawła II, w: Zasada pomocniczości. Wymiar
europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011, s. 40–52.
The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0002-1219-3546
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
