Belief in the Marian Dogmas of Adult Catholics in Poland at the Turn of the 20th and 21st Centuries: A Study on Sociological Research

Józef Baniak

Adam Mickiewicz University , Poland
https://orcid.org/0000-0002-8423-5362


Abstract

This article investigates the level of belief in the Marian dogmas reported by adult Catholics in Poland. The discussion is based on sociological research carried out at the turn of the 20th and 21st centuries involving adult Catholics living in towns and villages. The research covered in this article was carried out by the authors with the use of diverse sociological methods. The results show that adult Catholics’ attitudes towards the Marian dogmas vary and depend on factors such as gender, place of residence, age, declarations of religious faith and worship practices. The research shows that the number of adult Catholics in Poland who accept religious dogmas and acknowledge their religious significance decreased between the 20th and the 21st century.

Keywords:

Marian dogmas, belief in the Marian dogmas, adult Catholics, the turn of the 20th and 21st century

Adamiak E., Macierzyństwo Boga i Maryi w teologii feministycznej, „Salvatoris Mater. Kwartalnik Mariologiczny” 1999, nr 1, s. 256–271.

Adamiak E., Mariologia, Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UAM, Poznań 2003.

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, tłum. W. Betkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski, J. Haman, A. Jasiewicz, A. Kloskowska-Dudzińska, M. Kowalski, M. Mozga, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 353–360.

Baniak J., Religijność miejska w warunkach uprzemysłowienia i ruralizacji na przykładzie Kalisza. Studium socjologiczne, Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Kalisz 1990.

Blalock H.C., Statystyka dla socjologów, tłum. M. Tabin, I. Topińska, K. Starzec, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977, s. 430–437.

Boniecki A., Dogmat, „Tygodnik Powszechny” 2021, nr 33, s. 7.

Czarnowski S., Kultura. Dzieła, t. 1,Wydawnictwo PWN, Warszawa 1956.

Deptuła Cz., Z zagadnień historii kultu maryjnego w Polsce, „Ateneum Kapłańskie” 1960, t. 60, s. 391–419.

Dyczewski L., Religijność społeczeństwa polskiego w okresie międzywojennym, „Collectanea Theologica” 1972, nr 3, s. 26–48.

Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986.

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, tłum. E. Hornowska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001, s. 66–68.

Górski K., Problematyka historyczna kultu maryjnego, „Nasza Przeszłość” 1961, nr 13, s. 245–267.

Jamniak B., Religijność i moralność katolików wiejskich. Studium socjologiczne na przykładzie parafii p.w. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Świerznie, Poznań 2020 (mps rozprawy doktorskiej w Archiwum Wydziału Socjologii UAM w Poznaniu).

Kamiński R., Przynależność do parafii katolickiej. Studium pastoralne, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1987.

Kłoczowski J., Sens społeczny polskiej mariologii, „Więź” 1982, nr 7, s. 3–13.

Konstytucja Dogmatyczna o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, Pallottinum, Poznań 2005, s. 521–754.

Królikowski J., Wniebowzięcie Bogarodzicy Maryi a chrześcijańska perspektywa eschatologiczna, „Salvatoris Mater. Kwartalnik Mariologiczny” 2000, nr 4, s. 107–123.

Libiszowska-Żółtkowska M., Postawy inteligencji wobec religii. Studium socjologiczne, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1991.

Libiszowska-Żółtkowska M., Wiara uczonych. Esej socjologiczny mocno osadzony w empirii, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2000.

Łaszewski W., Dziewicze macierzyństwo Maryi – znak miłości transcendującej świat w świetle teologii Karla Rahnera, „Salvatoris Mater. Kwartalnik Mariologiczny” 2000, nr 1, s. 158–169.

Mariański J., Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej, Zakład Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2004.

McKinney J.C., Methodology, technique and procedure in sociology, w: Modern Sociological Theory in Continuity and Change, eds. H. Becker, A. Boskoff, Holt, Reinhart & Winston, New York 1957, s. 174–195.

Piwowarski W., Miejsce i rola Kościoła ludowego w społeczeństwie polskim, „Przegląd Powszechny” 1982, nr 3, s. 61–75.

Przekonania religijne Polaków, „Rzeczpospolita” 2003, nr 63, s. 2–11.

Sroczyńska M., Kultura religijna nauczycieli. Studium socjologiczne, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, Kielce 1999.

Szauer R., Z dystansem i w potrzebie. Religijność i moralność mieszkańców diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, Warszawa 2022.

Szulc S., Metody statystyczne, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1968.

Świątkiewicz W., Religijność w życiu współczesnych rodzin, w: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku, red. tenże, Uniwersytet Śląski, Katowice 1992.

Wojnowski J., Rozwój czci Matki Boskiej w Polsce, „Homo Dei” 1957, nr 26, s. 846–862.

Wojtkowski J., Powstanie „Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny” z „Modlitw Wacława”, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne KUL” 1955, nr 2, s. 23–38.

Wojtkowski J., Wiara w niepokalane poczęcie Najświętszej Maryi Panny w świetle średniowiecznych zabytków liturgicznych, Wydawnictwo KUL, Lublin 1958.

Zaręba S.H., Wiara religijna wśród wartości nadających sens życiu ludzkiemu w świetle badań socjologicznych nad młodzieżą szkolną i akademicką, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne UKSW” 2010, nr 4, s. 4–19.

Zaręba S.H., Wiara sakralna, wiara klerykalna, wiara masowa…? Wizerunek polskiej religijności, w: Rodzina, religia, społeczeństwo. Polacy 2009 w diagnozie socjologicznej, red. tenże, ISKK, Warszawa 2010, s. 77–99.

Zaręba S.H., Współczesny katolicyzm polski. Ile tradycji, ile zmiany?, „Przegląd Religioznawczy” 2010, nr 3, s. 107–122.


Published
2023-03-31


Baniak , J. . (2023). Wiara w dogmaty maryjne dorosłych katolików w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Na podstawie wyników badań socjologicznych. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 66(1), 83–106. https://doi.org/10.31743/znkul.13806

Józef Baniak   j.baniak@amu.edu.pl
Adam Mickiewicz University https://orcid.org/0000-0002-8423-5362



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

This is an open access journal.

Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence

The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence

For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.