Lubelski afisz i plakat filmowy w zbiorach Archiwum Państwowego w Lublinie i Muzeum Lubelskiego z okresu międzywojennego
Małgorzata Sławek-Czochra
Abstrakt
Lublinianie pierwsze ruchome obrazy obejrzeli w 1899 roku, a więc już cztery lata po pokazie braci Lumiere. Stałe kino otwarte zostało w 1908 roku i od tego momentu kina zajęły należne im miejsce w panoramie i życiu społecznym Lublina. O ich repertuarze i sposobie funkcjonowania w okresie międzywojennym świadczą dziś między innymi materiały wizualne: afisze i plakaty filmowe. W pierwszej części zarysowane zostały początki rozwoju plakatu filmowego w Polsce. W kolejnych częściach analizie poddane zostały materiały wizualne – plakaty kinowe. Były one mniejsze niż na Zachodzie, ponieważ umieszczano je głównie przed wejściem do kina w specjalnych gablotach. W plakatach, które były drukowane na miejscu do lat 40. XX wieku w warstwie wizualnej zdecydowanie góruje liternictwo, często uzupełniane prostą, ale wciąż wyraźną ornamentyką. Część nieśmiało naśladuje rozwijające się w głównych ośrodkach lwowskim, krakowskim i warszawskim trendy wyznaczane przez takie osobowości jak m.in. Jan Tschichold, Henryk Berlewi, Władysław Strzemiński. Są cenne jako dokumenty, świadczące o historii i życiu społecznym Lublina. W artykule wykorzystano analizę krytyczną źródeł oraz analizę zawartości. Uzyskane wyniki analiz szczegółowych mają charakter faktograficzny i są przyczynkiem do dalszych badań w obszernym temacie kształtowania się kultury filmowej i kinowej w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym.
Słowa kluczowe:
Lublin, okres międzywojenny, kino, repertuar, afisz filmowy, plakat filmowyBibliografia
Denys M., Lublin między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź 2010.
Derecki M., Sinematograf w Lublinie, czyli felieton jubileuszowy, „Kamena” 1986, nr 26, s.15-15.
Folga-Januszewska D., Ah! Film Posters In Poland, Olszanica 2015.
Guzek M., Kino polskie wczoraj i dziś. Co wspólnego z wojną ma kinematograf? Kultura filmowa na ziemiach polskich w latach 1914-1918, Bydgoszcz 2014.
https://dzieje.pl/aktualnosci/95-lat-temu-powstala-polska-agencja-telegraficzna-jej-spadkobierczynia-jest-pap (15.09.2018)
Konfrontace : československý a polský filmový plakat, red. Rajčan, Pavel, Praha 2010.
Kurpik M., Polski plakat filmowy, Lublin 2010.
Płażewski J., Historia filmu, Wrocław, Warszawa, Kraków 1995.
Polski Plakat Filmowy, red. T. Kowalski, Warszawa 1957.
Poradnik stosowania reklamy, red. Zakrzewski S., Warszawa 1937.
Staniak A., Kina w Lublinie w latach 1908-1939, „Folia Bibliologica” LII/LIII, 2004/2005 s. 7-17.
Wyszkowski M., Kadr. Kina w Lublinie, „ZOOM Lubelski Informator Kulturalny”2005, nr 3; Wyszkowski M., Kadr. Kina w Lublinie cz. II, „ZOOM Lubelski Informator Kulturalny” 2005, nr 5.
Materiał źródłowy:
Afisze i plakaty lubelskich kino-teatrów przekazane przez Muzeum Historii Miasta Lublina (oddział Muzeum Lubelskiego) i Archiwum Państwowe w Lublinie.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
