KOMUNIKACJA LEKARZ–PACJENT W PLACÓWKACH SŁUŻBY ZDROWIA
Katarzyna Drop
Bartłomiej Drop
Abstrakt
„Komunikacja” to termin trudny do jednoznacznego zdefiniowania, ponieważ odnosi się do wielu pojęć i różnych dziedzin życia. W poniższej pracy została ona scharakteryzowana jako proces, w którym następuje wymiana informacji pomiędzy jej uczestnikami – nadawcą i odbiorcą. Szczególną jej formą jest komunikacja interpersonalna, wśród której niezwykle istotna jest komunikacja pacjent–lekarz. To właśnie od relacji pomiędzy wspomnianym stronami zależeć będzie, czy proces leczenia przebiegnie, sprawnie i skutecznie. Dobry lekarz to ten, który szybko i poprawnie zdiagnozuje pacjenta i ustali odpowiedni proces terapeutyczny, ale także ten, który w odpowiedni sposób będzie umiał przekazać pacjentowi złe informacje dotyczące jego stanu zdrowia, będzie umiał przekazać zalecenia dotyczące dawkowania leków czy też wytłumaczy z jakiego powodu pacjent został przyjęty na oddział do szpitala lub jakie mogą być skutki uboczne przyjmowania konkretnych medykamentów. Celem pracy jest próba wyjaśnienia i przedstawienia relacji pomiędzy pacjentami a lekarzami występującymi w placówkach ochrony zdrowia. W związku z tym, zostały w niej omówione podstawowe pojęcia takie jak: komunikacja (schemat komunikacji), błędy popełniane w komunikacji, bariery w komunikacji lekarz–pacjent, główne zasady relacji lekarz–pacjent, prawa pacjenta, relacja pacjent–lekarz. Przedstawiona praca jest częścią pierwszą – teoretyczną, omawiającą szczegółowo wymienione zagadnienia. W kolejnej części – doświadczalnej – zostaną przedstawione i omówione wyniki badań uzyskane na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród pacjentów lubelskich jednostek ochrony zdrowia, co będzie podstawą do dalszych rozważań na temat relacji między lekarzem a pacjentem.
Słowa kluczowe:
komunikacja, komunikacja interpersonalna, relacja pacjent-lekarz, błędy w komunikacji, prawa pacjentaBibliografia
Arora N.K., Interacting with ancer Patients: the Significance of Physicians’ Communication Behavior, “Social Science & Medicine” 2003, 57, s. 791–806.
Augustynek A., Psychologia. Jak ślimak piął się pod górę, Diffin, Warszawa 2008.
Bradley J.G., Edinberg M.A., Communication in the Nursing Context, Appleton - Century - Croffs, Norwolk, Connecticut 1982.
Cegala D.J., Patient Communication Skills Training: a Review with Implications for Cancer Patient, “Patient Education and Counseling” 2003, 50, s. 91–94.
Cwalina W., Falkowski A., Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, GWP, Gdańsk 2005.
De Valck C., Van De Woestijne K.P., Communications Problems on an Oncology Ward, “Patient Education and Counseling” 1996, 29, s.131–136.
Proctor D.B., Adams A.P., Kinn’s The Medical Assistant: An Applied Learning Approach 11th Edition, “Elsevier Health Sciences” 27.03.2014, 1376.
Dulmen A.M., Different Perspectives of Doctor and Patient in Communication, “International Congress Series” 2002, 1241, s. 243–248.
Griffin E., Podstawy komunikacji społecznej, GWP, Gdańsk 2003.
Hall J.A., Visser A., Health Communication in the Century of the Patient, “Patient Education and Counseling” 2000, 41, s. 115–116.
http://www.usmlestudentdoctor.com/2014/01/general-rules-for-exam-questions-about.html (dostęp: 10.08.2016).
Kreps G.L., Arora N.K., Nelson D.E., Consumer/provider Communication Research: Directions for Development, “Patient Education and Counseling” 2003, 50, s. 3–4.
Maguire P., Barriers to the Care of the Dying, “British Medical Journal” 1985, 291, s. 1711–1713.
Maguire P., Improving communication with cancer patient, “European Journam of Cancer” 1999, 35 (10), s. 1415–1422.
Makara-Studzińska M., Komunikacja z pacjentem, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2012.
Mayerscough P.R., Ford M., Jak rozmawiać z pacjentem, GWP, Gdańsk 2001.
Pease A., Mowa ciała. Jak odczytać myśli innych ludzi z ich gestów, Jedność, Kielce 2001.
Rogaliński P., Komunikacja werbalna i niewerbalna, 20 wrzesień 2012,
Salmon P., Psychologia w medycynie, GWP, Gdańsk 2002. Sobierajski T., Jak skutecznie rozmawiać z pacjentem, „Medycyna Praktyczna Szczepienia” 2012/01.
Sokołowska M, Badania socjologiczne w medycynie, Książka i Wiedza, Warszawa 1969.
Sokołowska M., Socjologia Medycyny, PZWL, Warszawa, 1986.
Stewart J., Mosty zamiast murów Podręcznik komunikacji interpersonalnej, PWN, Warszawa 2008.
Street R.L., Information−giving in Medical Consultations: the Influence of Patients’Communicative Styles and Personal Characteristics, “Social Science & Medicine” 1991, 32, s. 541–548.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
