Spatial Mobility as a Value. Polish Migrations in the Second Decade of the 21st Century before the COVID-19 Pandemic
POLNISCHE MIGRATIONEN IN DER ZWEITEN DEKADE DES 21. JAHRHUNDERTS VOR DER COVID-19-PANDEMIE
Ewa Maria Bączyńska
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-8686-0041
Abstrakt
Mobilność jest cenioną cechą określonych przedmiotów, urządzeń, zasobów finansowych, usług itd. Ponieważ jednak niniejsze opracowanie ma charakter socjologiczny, pominięto w nim omówienie mobilności bytów innych niż ludzie. Niniejszy artykuł oparty jest na przykładzie polskich migracji zagranicznych w drugiej dekadzie XXI wieku, przed wybuchem pandemii COVID-19. Mobilność jest tu postrzegana jako istotny środek służący realizacji wybranych celów. Zasadniczą część opracowania stanowi analiza porównawcza wybranych raportów z badań ilościowych przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Opracowanie to dostarcza odpowiedzi m.in. na pytania, jak zmieniał się poziom uczestnictwa Polaków w migracjach zagranicznych i ich cele w latach 2010–2019, jakie są różnice między uczestnictwem w mobilności przestrzennej Polaków z różnych środowisk społeczno-demograficznych, a przede wszystkim, jakie motywy wpływają na ich decyzje.
Słowa kluczowe:
Migracje, cele migracyjne, mobilność przestrzenna, XXI wiekBibliografia
Benson M., O’Reilly K., From Lifestyle Migration to Lifestyle in Migration: Categories, Concepts and Ways of Thinking, “Migration Studies” 2016, vol. 4, no. 1, pp. 20–37. DOI:10.1093/migration/mnv015. (Crossref)
Benson M., Living the “Real” Dream in la France Profonde? Lifestyle Migration, Social Distinction, and the Authenticities of Everyday Life, “Anthropological Quarterly” 2013, vol. 86, no. 2, pp. 501–525. DOI: 10.1353/anq.2013.0031. (Crossref)
Cass N., Faulconbridge J., Satisfying Everyday Mobility, “Mobilities” 2017, vol. 12, no. 1, pp. 97–115. DOI: 10.1080/17450101.2015.1096083. (Crossref)
CBOS, Praca Polaków za granicą, Komunikat z Badań nr BS/160/2010 [Poles Working Abroad, Research Report No. BS /160/2010], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2010.
CBOS, Poakcesyjne migracje zarobkowe, Komunikat z Badań nr BS/166/2013 [Post-Accession Economic Migrations, Research Report No. BS/166/2013], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2013.
CBOS, Poakcesyjne migracje Polaków, Komunikat z Badań nr 162/2014 [Post-Accession Economic Migrations, Research Report No. 162/2014], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warsaw 2014.
CBOS, Materialne warunki życia, Komunikat z Badań nr 64/2019 [Financial and Living Conditions, Research Report No. 64/2019], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2019.
CBOS, Polacy o swoich długach i oszczędnościach, Komunikat z Badań nr 65/2019 [Poles about Their Debts and Savings, Research Report No. 65/2019], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2019.
CBOS, Praca Polaków za granicą, Komunikat z Badań nr BS/138/2011 [Working Abroad, Research Report No. BS/138/2011], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej Warszawa 2011.
CBOS, Praca za granicą, Komunikat z Badań nr 157/2015 [Working Abroad, Research Report No. 157/2015], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2015.
CBOS, Praca za granicą, Komunikat z Badań nr 175/2016 [Working Abroad, Research Report No. 175/2016], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2016.
CBOS, Sytuacja na rynku pracy w ocenach i doświadczeniach Polaków, Komunikat z Badań nr 51/2019 [The Situation on the Labour Market in the Opinions and Experiences of Poles, Research Report No. 51/2019], Warszawa 2019.
CBOS, Wyjazdy do pracy za granicę, Komunikat z Badań nr 146/2018 [Mobilities for Work Abroad, Research Report No. 146/2018], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2018.
CBOS, Wyjazdy Polaków do pracy za granicę, Komunikat z Badań nr 140/2019 [Poles’ Mobilities to Work Abroad, Research Report No. 140/2019], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2019.
CBOS, Wyjazdy wypoczynkowe Polaków w 2019 roku i plany na rok 2020, Komunikat z Badań nr 15/2020 [Poles’ Leisure Trips, Research Report No. 15/2020], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2020.
CBOS, Wyjazdy zarobkowe za granicę, Komunikat z Badań nr BS/149/2012 [Foreign Economic Migrations, Research Report No. BS/149/2012], Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2012.
Clark W.A.V., Ham M. van, Coulter R., Spatial Mobility and Social Outcomes, “Journal of Housing and the Built Environment” 2014, vol. 29, no. 4, pp. 699–727. DOI:10.1007/s10901-013-9375-0. (Crossref)
Degano I.L., Lotito P.A., Analyzing Spatial Mobility Patterns with Time-Varying Graphical Lasso: Application to COVID-19 Spread, “Transactions in GIS” 2021, vol. 25, iss. 5, pp. 2660–2674. DOI: 10.1111/tgis.12799. (Crossref)
Emilsson H., Adolfsson C., Dreaming of Sweden as a Space of Well-being: Lifestyle Migration among Young Latvians and Romanians, “Nordic Journal of Migration Research” 2019, vol. 9, no. 2, pp. 201–219. DOI: 10.2478/njmr-2019-0017 NJMR. (Crossref)
Fairchild H.P., Immigration: A World Movement and Its American Significance, Macmillan, New York 1920.
Gieorgica J.P., Polskie migracje w świetle procesów globalnych [Polish Migrations in the Light of Global Processes], Presscom, Wrocław 2018.
Grigg D.B., E.G. Ravenstein and the “Laws of Migration”, “Journal of Historical Geography” 1977, vol. 3, iss. 1, pp. 41–54. (Crossref)
Gurieva L.K., Dzhioev A.V., Economic Theories of Labour Migration, “Mediterranean Journal of Social Sciences” 2015, vol. 6, no. 6 (S7), pp. 101–109. DOI:10.5901/mjss.2015.v6n6s7p101. (Crossref)
GUS, Sytuacja demograficzna Polski do 2019 r. Migracje zagraniczne ludności w latach 2000–2019 [Demographic Situation in Poland up to 2019. International Migration of Population in 2000–2019], Warszawa 2020, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/sytuacja-demograficzna-polski-do-roku-2019-migracje-zagraniczne-ludnosci,16,1.html (accessed: 11.05.2021).
GUS, Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004–2020 [Information on the Size and Directions of Emigration for Temporary Stay from Poland between 2004–2020], https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-czasowej-emigracji-z-polski-w-latach-2004-2020,2,14.html (accessed: 17.12.2021).
GUS, Rocznik demograficzny 2020. Demographic Yearbook of Poland 2020, Warszawa 2020, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2020,3,14.html (accessed: 25.10.2020)
GUS, Unemployment Rate 1990–2021, https://stat.gov.pl/en/topics/labour-market/registered-unemployment/unemployment-rate-1990-2021,3,1.html (accessed: 20.12.2021).
Jancewicz B., Kloc-Nowak W., Pszczółkowska D., Push, Pull and Brexit: Polish Migrants’ Perceptions of Factors Discouraging them from Staying in the UK, “Central and Eastern European Migration Review” 2020, vol. 9, no. 1, pp. 101–123. DOI: 10.17467/ceemr.2020.09.
Jeran A., Nowosielski M., Nowak W., Migrantinnen und Migranten aus Polen in Deutschland – Kulturelle Aspekte. Studienbericht [Migrants from Poland in Germany – Cultural Aspects. Study Report], Ośrodek Badań nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2019, http://www.migracje.uw.edu.pl/publikacje/migrantinnen-und-migranten-aus-polen-in-deutschland-kulturelle-aspekte-studienbericht/ (accessed: 05.06.2021).
Kawczyńska-Butrym Z., Mobilność i decyzje migracyjne – uwarunkowania i aktorzy [Mobility and Migration Decisions – Terms and Actors], in: Migracje międzynarodowe i ekspatriacja. Perspektywa indywidualna, organizacyjna, społeczno-kulturowa [International Migrations and Expatriation. Individual, Organizational, Social and Cultural Perspective], ed. S. Przytuła, Difin, Warsaw 2017.
Lee E.S., A Theory of Migration, “Demography” 1966, vol. 3, no. 1, pp. 47–57. DOI: 10.2307/2060063. (Crossref)
Lübbe H., Der Globus hat kein Zentrum. Über Kulturelle und Politische Wirkungen Verdichteter Netze [The Globe has no Center. About the Cultural and Political Effects of Close Networks], in: Mobilität in der Globalisierten Welt [Mobility in the Globalized World], ed. C. Y. Robertson-von Trotha, Universität Karlsruhe, Karlsruhe 2005.
Małachowski W., Migracje we współczesnym świecie. Implikacje dla Polski [Migrations in the Modern World. Implications for Poland], Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2010.
Masso A., Silm S., and Ahas R., Generational Differences in Spatial Mobility: A Study with Mobile Phone Data, “Population, Space and Place” 2019, vol. 25, iss. 2. DOI: 10.1002/psp.2210. (Crossref)
Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie [Demography. Basic Concepts, Processes and Theories in an Encyclopedic Outline], Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
Peterson W., A General Typology of Migration, “American Sociological Review” 1958, vol. 23, no. 3, pp. 256–266. DOI: 10.2307/2089239. (Crossref)
Riss I, Living Systems Theory and Typology of Migrations, “Systems Research and Behavioral Science” 2014, vol. 32, iss. 1, pp. 67–76. DOI: 10.1002/sres.2160. (Crossref)
Romaniszyn K., Międzynarodowe migracje, a tożsamość. Zarys problematyki [International Migrations and Identity. Scope of the Issue], „Studia Polonijne” 2003, vol. 24, pp. 7–25.
Romaniszyn K., Belonging and Not-Belonging: Migration as a Challenge to Guest and Host Identity, in: Culture and Migration. The Cultural Implications of International Migrations in the Light of Fieldwork Evidence, ed. K. Romaniszyn, Nomos, Cracow 2008.
Romaniszyn K., The Immigrant as a Not-Invented “Other”, “Studia Polonijne” 2018, vol. 39, pp. 5-26. DOI: 10.18290/sp.2018.1. (Crossref)
Romaniszyn K., Migracje a zmiana celowa [Migrations and Deliberate Change], „Studia Polonijne” 2019, vol. 40, pp. 5–32. DOI: 10.18290/sp.2019.1. (Crossref)
Romaniszyn K., Migracje a styl życia [Migrations and lifestyle], “Studia Polonijne” 2021, vol. 42, pp. 153–173. DOI: 10.18290/sp2142.8. (Crossref)
Ślęzak E., Mobilność korporacyjna. Na przykładzie Krakowa [Corporate Mobility. The Case of Cracow], Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2019.
United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), UNHCR Master Glossary of Terms, Geneva 2006, https://www.refworld.org/docid/42ce7d444.html (accessed: 19.11.2021).
Wicki M., Guidon S., Bernauer T., Axhausen K., Does Variation in Residents’ Spatial Mobility Affect Their Preferences Concerning Local Governance?, “Political Geography” 2019, vol. 73, pp. 138–157. DOI: 10.1016/j.polgeo.2019.05.002. (Crossref)
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0001-8686-0041
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
