Prawa osób wykluczonych w nauczaniu Jana Pawła II
Gaetano Dammacco
Università degli Studi di Bari Aldo Moro , WłochyAbstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na najważniejsze treści nauczania, jakie Jan Paweł II poświęcił osobom wykluczonym i marginalizowanym. Punktem wyjścia jest scharakteryzowanie zjawiska wykluczenia we współczesnej kulturze oraz wskazanie jego podstawowych przyczyn, dostrzeganych w rozpowszechnionych modelach i stylach życia, które często nie uwzględniają postulatu solidarności i zorientowane są na cele powierzchowne i angażujące w sposób nieproporcjonalny do ich rzeczywistej wagi. Na tak zarysowanym tle ukazana jest oryginalność i aktualność myśli Papieża-Polaka, który konsekwentnie podkreślał chrześcijański obowiązek troski o osoby pozbawianie praw oraz dostępu do podstawowych dóbr, zwracając uwagę również na fakt, że zjawisko marginalizacji we współczesnym świecie dotyka nie tylko jednostek, ale i całych społeczności, w tym narodów. Osobno wyakcentowane zostały zadania, które – zdaniem Jana Pawła II – stoją przed Kościołem w związku z rozszerzaniem się zjawisk marginalizacji i wykluczenia. Najważniejsze z nich polegają na naśladowaniu miłosierdzia Bożego, postawie solidarności, preferencyjnej miłości względem ubogich oraz zaangażowaniu w promocję i obronę niezbywalnych praw każdego człowieka.
Słowa kluczowe:
Jan Paweł II, wykluczenie, marginalizacja, ubóstwo, prawa człowiekaBibliografia
Barberini G., La grande europa di Giovanni Paolo II, „Stato, Chiese e Pluralismo Confessionale. Rivista telematica” 2014, nr 34, s. 1-13, http://www.statoechiese.it/contributi/la-grande-europa-di-giovanni-paolo-ii [dostęp: 20.11.2017 r.].
Baudrillard J., Il sistema degli oggetti, Milano 2003.
Bechetti L., G. Florio, Dio e Mammona. Dialogo tra un economista e un biblista su economia, etica e mercato, Roma 2014.
Bruni L., Economia con l’anima, Bologna 2013.
Buttiglione R., Il pensiero dell'uomo che divenne Giovanni Paolo II, Milano 1998.
Buttiglione R., L'Approccio antropologico di San Giovanni Paolo II e quello pastorale di papa Francesco, http://www.lastampa.it/2017/02/03/vaticaninsider/ita/documenti/ [dostęp: 20.11.2017 r.].
Capasso A., Centesimus annus. Il messaggio di un enciclica. 23.04.2007, http://www.instoria.it/home/centesimus_annus.htm [dostęp: 20.11.2017 r.].
Cardia C., Karol Wojtyla: vittoria e tramonto, Roma 1994.
Chiminazzo T., Etica ed economia. Il mercato e l'economia di solidarietà nell'era della globalizzazione, Milano 2007.
Consoli M., La crisi dell'uomo nella società dei consumi, http://www.uomolibero.com/archivio/2/2D.htm [dostęp: 20.11.2017 r.].
De Masi D., Mappa mundi. Modelli di vita per una società senza orientamento, Milano 2013. Fumagalli Carulli O., Il governo universale della Chiesa e i diritti della persona, Milano 2003.
Giovanni Paolo II, Discorso di Giovanni Paolo II all’Organizzazione delle Nazioni Unite per l’educazione, la scienza e la cultura (UNESCO), http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1980/june/documents/hf_jp-ii_spe_19800602_unesco.pdf [dostęp: 20.11.2017 r.].
Giovanni Paolo II, Discorso di Sua Santità Giovanni Paolo II. Visita al Parlamento Italiano in Seduta Pubblica Comune, Palazzo Montecitorio. 14.11.2002, http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/2002/november/documents/hf_jp-ii_spe_20021114_italian-parliament.pdf [dostęp: 20.11.2017 r.].
Giovanni Paolo II, Incontro di Giovanni Paolo II con i sacerdoti, i seminaristi e i religiosi, Bogotá 1986, http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1986/july/documents/hf_jp-ii_spe_19860701_sacerdoti-bogota.pdf [dostęp: 20.11.2017 r.].
Giovanni Paolo II, Lettera del Santo Padre Giovanni Paolo II al Presidente dell’Associazione delle Conferenze Episcopali dell’Africa Centrale, https://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/letters/2002/documents/hf_jp-ii_let_20020513_conf-episc-africa.html [dostęp: 20.11.2017 r.].
Giovanni Paolo II, Messaggio di Giovanni Paolo II per la Quaresima 1998, https://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/messages/lent/documents/hf_jp-ii_mes_09091997_lent-1998.html [dostęp: 20.11.2017 r.].
Giovanni Paolo II, Udienza generale. 19.04.1995, http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/audiences/1995/documents/hf_jp-ii_aud_19950419.html [dostęp: 20.11.2017 r.].
Grygiel S., L'antropologia di Giovanni Paolo II, http://www.collevalenza.it/CeSAM/08_CeSAM_0088.htm.
Jan Paweł II, Na forum pokoju i sprawiedliwości. Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Nowy Jork, 2.10 1979 [w:] Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Kraków 2009, t. 12, s. 24-34.
Jan Paweł II, „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj”. Orędzie Ojca Świętego Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2005 roku, http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/messages/peace/documents/hf_jp-ii_mes_20041216_xxxviii-world-day-for-peace.pdf [dostęp: 20.11.2017 r.].
Jan Paweł II, W imię przyszłości kultury. Przemówienie w siedzibie UNESCO, Paryż. 2.06.1980, 3, [w:] Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Kraków 2008, t. 10, s. 99-108.
La Pira G., Il valore della persona umana, Firenze 2009.
Malo A., L’antropologia di K. Wojtyla come sintesi del pensiero classico e della modernità, “Acta Philosophica” 2006, t. 15, z. 1, s. 11-28.
Margiotta Broglio F., Il papato degli ultimi cinquant'anni. Dalla "nuova cristianità" di Pio XII alla geopolitica di Karol Wojtyla, “Rivista di Studi Politici Internazionali” 1989, t. 56, nr 1, s. 47-56.
Modi V., S. McDade, D. Lallement, J. Saghir, Energy services for the Millennium Development Goals, Washington 2005, http://lutw.org/wp-content/uploads/Energy-services-for-the-millennium-development-goals.pdf [dostęp: 20.11.2017 r.].
Negri L., L’uomo e la cultura nel magistero di Giovanni Paolo II, Milano 2003.
Ratzinger J., Las catorce encíclicas del Santo Padre Juan Pablo II (Congreso „Juan Pablo II: 25 años de pontificado. La Iglesia al servicio del hombre”, Pontificia Universidad Lateranense, Roma, 8-10 de mayo /2003/), http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20030509_ratzinger-simposio_laterano_sp.html [dostęp: 20.11.2017 r.].
Resolution adopted by the General Assembly 55/2. United Nations Millennium Declaration, (A/RES/55/2), przekład na j. polski: Deklaracja Milenijna Narodów Zjednoczonych. Rezolucja przyjęta na 55 sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, Nowy Jork, 8 września 2000 r., www.unic.un.org.pl/dokumenty/deklaracja_milenijna.doc [dostęp: 20.11.2017 r.].
Strumia A., L'uomo e la scienza nel Magistero di Giovanni Paolo II, Casale Monferrato 1987.
Wojtyła K., Metafisica della persona ed altri saggi integrativi, G. Reale, T. Styczeń (red.), Milano 2003.
Wojtyła K., Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Lublin 1994.
Università degli Studi di Bari Aldo Moro
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
