Prawo jako konstytuowanie człowieczeństwa. Koncepcja Pierre’a Legendre’a
Arkadiusz Barut
Uniwersytet Wrocławski , PolskaAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest koncepcja Pierre’a Legendre’a, współczesnego francuskiego filozofa i historyka prawa. Legendre, łącząc nawiązania do psychoanalizy Jacquesa Lacana z analizą historii prawa oraz współczesnej praktyki prawnej, uznaje prawo za zespół symboli, dzięki internalizacji których jednostka uzyskuje podmiotowość jako istota racjonalna i tożsamość jako członek społeczeństwa. Symbole te odzwierciedlają przede wszystkim fundamentalną ludzką kondycję: konstytutywną niemożliwość realizacji pragnienia i konieczność przeniesienia go na sferę języka. Prawo komunikuje w ten sposób znaczenie podstawowych wzorców kulturowych oraz autorytet instytucji społeczno-politycznych, samo zaś, dzięki zakorzenieniu w konkretnej kulturze, może oprzeć się na racjonalnej interpretacji. Według Legendre’a współczesność niszczy tę funkcję prawa, sprowadzając je do metody realizacji pragnień (paradygmat praw człowieka) lub odmiany inżynierii społecznej. Rezultatem jest zanik podmiotowości i więzi społecznej, zaś w dziedzinie prawa jego inflacja i infantylizacja. Ostatecznie społeczeństwo pogrąża się w „naturalności” – agresji i chaosie, maskowanych mitem „zarządzania”.
Słowa kluczowe:
Legendre, Lacan, prawo jako symbolBibliografia
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tłum. D. Grinberg, M. Szawiel, Warszawa 2008.
Arystoteles, Etyka, tłum. D. Gromska, Warszawa 2012.
Barut A., Idea prawa podmiotowego w polityczno-prawnej myśli feminizmu, „Studia Prawnicze KUL” 2013, nr 3 (55).
Barut A., Prawa człowieka jako praktyka emancypacji. Aspekt filozoficzno-polityczny, [w:] J. Juchnowski, R. Wiszniowski (red.), Współczesna teoria i praktyka badań społecznych i humanistycznych, Toruń 2013.
Campagna N., Michel Villey. Le droit ou les droits?, Paris 2004.
Cyceron Tuliusz M., O mówcy, tłum. B. Awianowicz, Kęty 2010.
Hobbes T., Lewiatan, tłum. Cz. Znamierowski, Warszawa 2009.
Lefort C., Essais sur le politique, Paris 1986.
Niort J.-F., Vannier G. (red.), Michel Villey et le droit naturel en question, Paris 1994.
Rials S., Villey et les idoles, Paris 2000.
Schmitt C., The Nomos of the Earth, tłum. na jęz. ang. G.L. Ulmen, New York 2006.
Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, tłum. M.A. Cichocki, Kraków, Warszawa 2000.
Schouppe J.-P., Réflexions sur la conception du droit de M. Villey: une alternative àson rejet des droits de l’homme, „Persona y Derecho” 1990, nr 25.
Tierney B., The idea of natural rights: studies on natural rights, natural law and Church law 1150-1625, Grand Rapids, Cambridge 2001.
Tuck R., Natural right theories, Lexington 2011.
Tzitzis S., Controverses autour de l’idée de nature des choses et de droit naturel, [w:] J.F. Niort, G. Vannier (red.), Michel Villey et le droit naturel en question, Paris 1994.
Villey M., Le droit et les droits de l’homme, Paris 1983.
Villey M., La formation de la pensée juridique moderne, Paris 2003.
Villey M., L’ideé du droit subjective et les systèmes juridiques romaines, „Revue Historiquesdu Droit Français et Étranger” 24 (1946).
Villey M., Philosophie du droit, Paris 2001.
Uniwersytet Wrocławski
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
