Transakcje, które mogą pogorszyć stan majątkowy Kościelnej osoby prawnej (kan. 1295)
Paweł Kaleta
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-6159-0997
Abstrakt
Artykuł dotyczy transakcji, które mogą pogorszyć stan majątkowy kościelnej osoby prawnej. Autor dokonuje analizy kan. 1295 i wskazuje na praktyczne przykłady stosowania kan. 1295. Studium artykułu obejmuje: legislacyjny rozwój kan. 1295, znaczenie prawne kan. 1295, procedurę dokonania transakcji, która może pogorszyć stan majątkowy, stosowanie w praktyce oraz wskazanie różnic pomiędzy transakcjami, o których mowa w kan. 1295 a aktami nadzwyczajnego zarządzania.
Poprzednikiem kan. 1295 KPK/1983 był can. 1533 CIC/1917. Ustawodawca nie podaje enumeratywnej listy aktów, które należy stosować zgodnie z kan. 1295, ale wskazuje, że statuty kościelnej osoby prawnej powinny być dostosowane do kan. 1291-1294.
W Polsce, parafie będąc osobą prawną, nie mają własnego statutu, w zamian stosowane są statuty synodów diecezjalnych. Należy dodać, że zamysłem Coetus było, aby statuty, o których mowa w kan. 1295, były rozumiane w sensie prawa kanonicznego i konsekwentnie były uznawane przez prawo cywilne. Celem takiego sformułowania było, aby akty prawne nieważne kanonicznie były również nieważne w porządku państwowym.
W literaturze prawa kanonicznego do transakcji, które mogą pogorszyć stan majątkowy kościelnej osoby prawnej wymienia się następujące rodzaje aktów: zaciąganie pożyczki, ustanowienie hipoteki lub służebności gruntowej, kredyt pod zastaw rzeczy kosztownych, zawieranie długoterminowych umów o dzierżawę lub najmu, zmiana w statusie własności (np. przekształcanie niektórych form własności w spółki), podejmowanie inwestycji finansowych z projektów unijnych.
Słowa kluczowe:
transakcje, umowy, alienacja, zarządzanie dobrami kościelnymiBibliografia
Andrés Gutiérrez D.J., Las formas de vida consagrada. Comentario teológico-jurídico al Código de derecho canónico, Madrid 2005.
Aznar Gil F.R., La administratión de los bienes temporales de la Iglesia, Salamanca 1993.
Bączkowicz F., Baron J., Stawinoga W., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. 2, Kraków 1958.
De Paolis V., Los bienes temporales de la Iglesia, Madrid 2012.
Dubiel S., Uprawnienia majątkowe Kościoła katolickiego w Polsce w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku Konkordatu z 1993 roku i ustaw synodalnych, Lublin 2007.
Grazian F., La nozione di amministrazione e di alienazione nel Codice di diritto canonico, Roma 2002.
Kaleta P., Kościelne prawo majątkowe, Lublin 2014.
Kaleta P., Pojęcie »patrimonium stabile«, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014, nr 4, s. 147-161.
Kennedy R.T., The Temporal Goods of the Church, [w:] J. B. Beal, J.A. Coriden, T.J. Green (red.), New Commentary on the Code of Canon Law, , New York 2000, s. 1449-1525.
Morrisey F.G., The Alienation of Temporal Goods in Contemporary Practice, “Studia Canonica” 1995, nr 2, s. 293-316.
Pasternak F., Urzędy i beneficja kościelne, majątek kościelny, Warszawa 1970.
Périsset J.C. Les biens temporels de l’Église. Commentaire des canons 1254-1310, Paris 1996.
Renken J.A., Church Property. A Commentary on Canon Law Governing temporal Goods in the United States and Canada, Ottawa 2009.
Schouppe J.P., Derecho Patrimonial Cannonico, Pamplona 2007.
Sitarz M., Warunki alienacji majątku kościelnego według KPK/1983, „Roczniki Nauk Prawnych” 2000, nr 1, s. 95-111.
Sondel J. (red.), Słownik łacińsko-polski dla prawników, Kraków 2009.
Świto L., Alienacja majątku kościelnego w diecezjach rzymskokatolickich w Polsce, Olsztyn 2010.
Tomkiewicz M., Obrót majątkiem Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, Olsztyn 2013.
Waters I.B., Canon 1292 and Canon 1294. Transfer of Property from Religious Congregation to Diocese, [w:] A.J. Espelage (red.) CLSA Advisory Opinions 1994-2000, Washington 2002, s. 416-417.
Wójcik W., Dobra doczesne Kościoła, [w:] W. Wójcik, J. Krukowski, F. Lempa, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, Lublin 1987.
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
