Znaczenie terminu "subsystentność" w teologii chrześcijańskiej
Piotr Liszka
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-4484-0768
Abstrakt
Subsystentność, czyli cecha określająca zdolność do wszczepienia w inny byt albo przyjmowania do siebie innych bytów, w teologii rozpatrywana jest w odniesieniu do Boga i stworzeń, a zwłaszcza w refleksji nad osobami ludzkimi. Cechę tę ma przede wszystkim substancja Boga, w której usadowione są trzy Osoby. Odpowiednio też przymiot ten ma każda z trzech Osób, które są usadowione w jednej substancji. Ponadto każda z
Nich jest usadowiona w dwóch pozostałych, a także przyjmuje je do siebie. Subsystentność Osoby Boskiej ma inny charakter w odniesieniu do substancji i w odniesieniu do pozostałych dwóch Osób. Bóg Stworzyciel ma zdolność przebywania w stworzeniach i zdolność przyjmowania ich do siebie. Analogicznie wszelkie byty stworzone mają zdolność przyjmowania Boga, ale tylko w sposób aspektowy (ślad Boga), i przebywania w Bogu. Szczególnie subsystentność jest cechą stworzeń personalnych (obraz Boży).
Słowa kluczowe:
subsystentność, substancja, subsystencja, zdolność, działanie, przyjmowanie, przebywanie, Bóg, Osoby Boskie, stworzenia, osoba ludzka, dusza, ciało, historiaBibliografia
Bartnik C.S., Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 1999.
Bartnik C.S., Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin 2003.
Bartnik C.S., Eseje o historii zbawienia, Lublin 2002, s. 19.
Bartnik C.S., Historia i myśl, Lublin 1995.
Bartnik C.S., Ku definicji osoby, „Teologia w Polsce” 1 (2007), nr 1, s. 5–10.
Bartnik C.S., Misterium człowieka, Lublin 2004.
Bartnik C.S., Personalizm uniwersalistyczny, RTK 2 (2002), s. 77–87.
Bartnik C.S., Personalizm, wyd. 1, Lublin 1995; wyd. 2, Lublin 2000; wyd. 3, Lublin 2008.
Canals Vidal F., Para la síntesis doctrinal de santo Tomás de Aquino, „Verbo” 2004, nr 427–428, s. 595–600 (artykuł przedrukowany z czasopisma „Cristiandad” czerwiec–lipiec 2004).
Dalferth I.U., Existenz Gottes und christlicher Glaube, München 1984.
Delgado Varela J.M., La doctrina trinitaria en Amor Ruibal, „Revista Española de Teología” 16 (1956), nr 65, s. 437–474.
Gironés Guillem G., Del Padre eterno a la madre temporal, „Anales Valentinos” 49 (1999), nr 1–14, s. 4.
Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, tłum. J. Tyrawa (Der Dreieine Gott. Eine trinitarische Theologie, Freiburg im Breisgau 2007 [wyd. 3; wyd. 1, 1997]), Wrocław 2009.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
Krąpiec M.A., Dzieła. Ja – człowiek, Lublin 1998.
Liszka P., Duch Święty, który od Ojca i (Syna) pochodzi, Wrocław 2000.
Liszka P., Duch Święty twórcą Kościoła. Ujęcie personalistyczne integralne,„Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 10 (2011), nr 2, s. 174-183.
Liszka P., Teologia historii zbawienia, w: Ku mądrości teologii, red. K. Góźdź, E. Sienkiewicz, Szczecin 2008, s. 159–169.
Murga J.R.G., El Dios del amor y de la paz, Madrid 1991.
Pikaza X., Dios como Espíritu y Persona. Razón humana e Misterio Trinitario, Salamanca 1989.
Rynkowski R.M., Teologia osoby w ujęciu Czesława Stanisława Bartnika, praca doktorska z teologii dogmatycznej napisana w Katedrze Teologii Współczesnej pod kierunkiem ks. prof. UKSW dra hab. Ignacego Bokwy, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2004.
Theilemann Ch., Die Frage nach Analogie, natürlicher Theologie und Personenbegriff in der Trinitätslehre, Berlin–New York 1995.
Wolicka E., Metafizyka na rozdrożu, „Znak – Idee” 1995, nr 7, s. 5–187.
Zamboni S., Luce dell’essere, Dio della tenebra, Ermeneutica della luce nel «Corpus areopagiticum», „Ricerche Teologiche” 10 (1999), s. 119–167.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
