Problem obecności i teologii języka łacińskiego w liturgii rzymskiej pięćdziesiąt lat po II Soborze Watykańskim
Paweł Beyga
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-0838-9482
Abstrakt
W świadomości wielu wiernych łacina jako język liturgiczny należy już do przeszłości. Jednakże ostatni sobór podtrzymał używanie tego języka w
celebracji katolickiej Mszy św. Nie tylko liturgika, lecz także dogmatyka powinna podjąć problematykę związaną z używaniem łaciny w czasie sprawowania Eucharystii. Jednym z powodów podjęcia tego tematu jest niedawna pięćdziesiąta rocznica zakończenia II Soboru Watykańskiego.
Słowa kluczowe:
język łaciński, II Sobór Watykański, liturgia, teologia liturgiiBibliografia
Aquilina M., Msza pierwszych chrześcijan, tłum. P. Ahmad, Gdańsk 2010.
Benedykt XVI, List do biskupów z okazji publikacji Motu proprio „Summorum Pontificum”, „Christianitas” 31/32 (2007), s. 195–198.
Benedykt XVI, List Papieża o tłumaczeniu słów „pro multis” w Modlitwach eucharystycznych (14.04.2012), http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/listy/promultis_14052012.html (dostęp: 18.06.2017).
Beyga P., Wybrane aspekty odnowy liturgii w teologicznej refleksji Josepha Ratzingera pięćdziesiąt lat od zakończenia II Soboru Watykańskiego, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 24 (2016) nr 1, s. 89–100.
Bux N., Benedict XVI’s Reform. The Liturgy between Innovation and Tradition, San Francisco 2012.
Ferdek B., Wzajemna relacja między lex orandi a lex credendi, „Studia Salvatoriana Polonica” 6 (2012), s. 45–60.
Jan XXIII, Konstytucja apostolska „Veterum sapientia” (22.02.1962), http://www.wieden1683.pl/static/veterum-sapientia/ (dostęp: 17.06.2017).
Lang U.M., Łacina jednością narodów i kultur, http://www.nowyruchliturgiczny.pl/2009/09/ks-u-m-lang-acina-jednoscia-narodow-i.html (dostęp: 17.06.2017).
Lang U.M., Turning Towards The Lord. Orientation in Liturgical Prayer, San Francisco 2009.
Leksykon liturgii, red. B. Nadolski, Poznań 2006.
Milcarek P., Harmonia czy równowaga? Geneza Konstytucji „Sacrosanctum concilium”, w: Źródło i szczyt. Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum concilium” dzisiaj, red. K. Porosło, Kraków 2011, s. 49–110.
Milcarek P., Historia Mszy. Przewodnik po dziejach liturgii rzymskiej, Dębogóra 2009.
Mszał Rzymski łacińsko-polski, Paris 1968.
Nastałek J., Język łaciński językiem Kościoła i teologii. 50 lat Konstytucji apostolskiej „Veterum sapientia”, „Teologia w Polsce” 6 (2012) nr 2, s. 129–139.
Nichols A., Myśl Benedykta XVI. Wprowadzenie do myśli teologicznej Josepha Ratzingera, tłum. D. Chabrajska, Kraków 2006.
Nichols A., Patrząc na liturgię. Krytyczna ocena jej współczesnej formy, tłum. T. Glanz, Poznań [b.r.w.].
Pius XII, Encyklika „Mediator Dei et hominum” (20.11.1947), http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xii/encykliki/mediator_dei_20111947.html#m8 (dostęp: 17.06.2017).
Ratzinger J., Bilans i perspektywy, „Christianitas” 21/22 (2005), s. 220–228.
Ratzinger J., Bóg i świat. Z kardynałem Josephem Ratzingerem-Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald, tłum. G. Sowinski, Kraków 2005.
Ratzinger J., Czterdzieści lat Konstytucji o liturgii świętej. Spojrzenie wstecz i pytanie o przyszłość, w: J. Ratzinger, Sakrament i misterium, Teologia liturgii, tłum. A. Głos, Kraków 2011, s. 135–153.
Ratzinger J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice do teologii fundamentalnej, tłum. W. Szymona, Poznań 2009.
Ratzinger J., Opera omnia, t. XI: Teologia liturgii, tłum. W. Szymona, Lublin 2012.
Ratzinger J. – Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania, t. II, tłum. W. Szymona, Kielce 2011.
Reid A., The Liturgical Reform of Benedict XVI, w: Benedict XVI and the Sacred Liturgy, red. N.J. Roy, J.E. Rutherford, Dublin 2010, s. 156–180.
Sobór Trydencki, Nauka i kanony o Najświętszej ofierze mszy świętej (17.09.1562), w: Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV/2, opr. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 637–649.
Terlikowski T., Koń trojański w mieście Boga. Pół wieku po Soborze, Kraków 2012.
Zachara M., Krótka historia Mszału Rzymskiego, Warszawa 2014.
Benedykt XVI, List do biskupów z okazji publikacji Motu proprio „Summorum Pontificum”, „Christianitas” 31/32 (2007), s. 195–198.
Benedykt XVI, List Papieża o tłumaczeniu słów „pro multis” w Modlitwach eucharystycznych (14.04.2012), http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/listy/promultis_14052012.html (dostęp: 18.06.2017).
Beyga P., Wybrane aspekty odnowy liturgii w teologicznej refleksji Josepha Ratzingera pięćdziesiąt lat od zakończenia II Soboru Watykańskiego, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 24 (2016) nr 1, s. 89–100.
Bux N., Benedict XVI’s Reform. The Liturgy between Innovation and Tradition, San Francisco 2012.
Ferdek B., Wzajemna relacja między lex orandi a lex credendi, „Studia Salvatoriana Polonica” 6 (2012), s. 45–60.
Jan XXIII, Konstytucja apostolska „Veterum sapientia” (22.02.1962), http://www.wieden1683.pl/static/veterum-sapientia/ (dostęp: 17.06.2017).
Lang U.M., Łacina jednością narodów i kultur, http://www.nowyruchliturgiczny.pl/2009/09/ks-u-m-lang-acina-jednoscia-narodow-i.html (dostęp: 17.06.2017).
Lang U.M., Turning Towards The Lord. Orientation in Liturgical Prayer, San Francisco 2009.
Leksykon liturgii, red. B. Nadolski, Poznań 2006.
Milcarek P., Harmonia czy równowaga? Geneza Konstytucji „Sacrosanctum concilium”, w: Źródło i szczyt. Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum concilium” dzisiaj, red. K. Porosło, Kraków 2011, s. 49–110.
Milcarek P., Historia Mszy. Przewodnik po dziejach liturgii rzymskiej, Dębogóra 2009.
Mszał Rzymski łacińsko-polski, Paris 1968.
Nastałek J., Język łaciński językiem Kościoła i teologii. 50 lat Konstytucji apostolskiej „Veterum sapientia”, „Teologia w Polsce” 6 (2012) nr 2, s. 129–139.
Nichols A., Myśl Benedykta XVI. Wprowadzenie do myśli teologicznej Josepha Ratzingera, tłum. D. Chabrajska, Kraków 2006.
Nichols A., Patrząc na liturgię. Krytyczna ocena jej współczesnej formy, tłum. T. Glanz, Poznań [b.r.w.].
Pius XII, Encyklika „Mediator Dei et hominum” (20.11.1947), http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xii/encykliki/mediator_dei_20111947.html#m8 (dostęp: 17.06.2017).
Ratzinger J., Bilans i perspektywy, „Christianitas” 21/22 (2005), s. 220–228.
Ratzinger J., Bóg i świat. Z kardynałem Josephem Ratzingerem-Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald, tłum. G. Sowinski, Kraków 2005.
Ratzinger J., Czterdzieści lat Konstytucji o liturgii świętej. Spojrzenie wstecz i pytanie o przyszłość, w: J. Ratzinger, Sakrament i misterium, Teologia liturgii, tłum. A. Głos, Kraków 2011, s. 135–153.
Ratzinger J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice do teologii fundamentalnej, tłum. W. Szymona, Poznań 2009.
Ratzinger J., Opera omnia, t. XI: Teologia liturgii, tłum. W. Szymona, Lublin 2012.
Ratzinger J. – Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania, t. II, tłum. W. Szymona, Kielce 2011.
Reid A., The Liturgical Reform of Benedict XVI, w: Benedict XVI and the Sacred Liturgy, red. N.J. Roy, J.E. Rutherford, Dublin 2010, s. 156–180.
Sobór Trydencki, Nauka i kanony o Najświętszej ofierze mszy świętej (17.09.1562), w: Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV/2, opr. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 637–649.
Terlikowski T., Koń trojański w mieście Boga. Pół wieku po Soborze, Kraków 2012.
Zachara M., Krótka historia Mszału Rzymskiego, Warszawa 2014.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
