Między charyzmatem a intelektem. Próba poszukiwania złotego środka w wierze w perspektywie pokusy jej ucharyzmatycznienia lub przeintelektualizowania
Leszek Grula
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-5626-4783
Abstrakt
Artykuł ma za zadanie wskazać istotne różnice pomiędzy wiarą, która definiuje system doktrynalny religii chrześcijańskiej, oraz wiarą charyzmatyczną, która stanęła w opozycji do dominującej swego czasu wiary intelektu. Brak wzajemnego oddziaływania obydwu doprowadziło do tego, że praktykowanie jednej z nich z założenia wykluczało drugą. Doprowadziło to do uskrajnienia obydwu i absurdalizacji ich treści, w rezultacie nie niosąc żadnego pożytku dla społeczności wiernych. Należało zatem wskazać znaczące problemy ultracyzmu tychże elementów wiary, które w zdrowej relacji nie powinny się ścierać, lecz jedynie uzupełniać, wypracowując fundamentalne podłoże do jej rozumienia oraz zewnętrznego wyrazu kultycznego.
Słowa kluczowe:
charyzmat, intelekt, rozum, wiara, filozofia, Duch ŚwiętyBibliografia
Acta Sanctae Sedis 29 (1896–97), s. 654 i n., http://www.vatican.va/archive/ass/documents/ASS291896-97-ocr.pdf (dostęp: 3.07.2016).
Andrews T., Aura, czyli pole energetyczne człowieka, tłum. A. Gierczak, Wrocław 1998.
Balter L., Problem reinterpretacji skutków grzechu pierworodnego w człowieku, w: Zło w świecie, „Kolekcja Communio” [Poznań] 1992, nr 7, s. 247–293.
Balthasar H. Urs von, Modlitwa i kontemplacja, tłum. Z. Włodkowa, Kraków 1965.
Blachnicki F., Chrystus i Duch Święty u początków Kościoła. Pneumatologiczny wymiar Kościoła i jego konsekwencje pastoralne, w: Duch, który jednoczy, red. M. Marczewski, Lublin 1998, s. 199–209.
Burkert B., Starożytne kulty misteryjne, tłum. K. Bielawski, Kraków 2007.
Czajko E., Nasza wiara. Próba dogmatyki zielonoświątkowej, Warszawa 2014.
Czy wierzyć w Trójcę? Czy Jezus Chrystus jest Bogiem Wszechmocnym?, Niemcy 1989.
Droga wiary, „Głos Prawdy” 1926, nr 11–12.
Ekumenizm nie jest przejawem filantropii, http://www.deon.pl/religia/serwis-papieski/aktualnosci-papieskie/art,4425,ekumenizm-nie-jest-przejawem-liberalnej-filantropii.html (dostęp: 2.07.2016).
„Ewangelia sukcesu, szczęścia i dobrobytu”. Tak protestantyzuje się chrześcijaństwo, wywiad Romana Motoły z ks. A. Kobylińskim, http://www.pch24.pl/ewangelia-sukcesu-szczescia-i-dobrobytu--tak-protestantyzuje-sie-chrzescijanstwo,43870,i.html (dostęp: 3.07.2016).
Gallagher Mansfield P., Jakby nowa Pięćdziesiątnica. Początek katolickiej Odnowy w Duchu Świętym, tłum. J. Bartosik, Warszawa 1993.
Grula L., Powszechność Kościoła i jego konsekwencje. Czyli o współczesnych problemach wynikających z inkluzywizmu Kościoła katolickiego w Polsce, „Warszawskie Studia Pastoralne” 2 (2016), s. 87–105.
Heller M., Jak uczyć o stworzeniu?, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 1 (2013), s. 115–120.
Homilia papieża Franciszka wygłoszona w Domu Świętej Marty 18.01.2016 r., http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/homilie/swmarta_18012016.html (dostęp: 3.07.2016).
Katechizm Koscioła Katolickiego, Warszawa 1993.
Klemens Rzymski, List do Koscioła w Koryncie, w: Pierwsi świadkowie, red. M. Starowieyski, Kraków 1998, s. 51–81.
Kobyliński A., Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijańtwa, „Studia Philosophiae Christianae” 3 (2014), s. 93–130.
Lloyd-Jones M., Wielkie doktryny. Bóg Duch Święty, tłum. W. Kamyszek, Włocławek 2001.
Maritain J., Trzej reformatorzy. Luter, Kartezjusz, Rousseau, tłum. K. Michalski, Warszawa–Ząbki 2005.
Migda A., Mistycyzm pentekostalny w Polsce, Kraków 2013.
O’Connor E., Ruch charyzmatyczny w Kościele, tłum. F. Żuromska, Warszawa 1984.
Pasek Z., Ruch Zielonoświątkowy. Próba monografii, Kraków 1992.
Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Kęty 2003.
Przanowski M., Dlaczego ludzie śmieją się z teologów?, https://dominikanie.pl/2015/01/dlaczegoludzie-smieja-sie-z-teologow/ (dostęp 3.07.2016).
Pytania o jedność Kościoła, „DoRzeczy” 46 (2015), s. 62–63.
Rak R., Encyklika Jana Pawła II „Dominum et Vivificantem” o Duchu Świętym i jej wskazania pastoralne, w: Duch Święty i Jego obecność w Kościele, Katowice 1997, s. 198–213.
Religia potrzebuje rozumu, wywiad Marcina Żyły z ks. A. Kobylińskim, „Tygodnik Powszechny” 49 (2015), s. 28–31.
Salij J., Religie. Zbawienie. Prawda wiary, Poznań 2001.
Skowronek A.J., Z Kościołem w trzecie tysiąclecie, Włocławek 1999.
Sullivan F.A., Charyzmatycy i odnowa charyzmatyczna, tłum. T. Micewicz, Warszawa 1986.
Wielka ilustrowana encyklopedia powszechna Wydawnictwa Gutenberga, t. 12, Kraków [b.r.w.].
Wierzyć, http://sjp.pl/wierzyć (dostęp: 3.07.2016).
Witkiewicz S., Chrześcijaństwo i katechizm, Warszawa 1960.
Zrezygnujmy w katechezie z sześciu prawd wiary, wywiad Artura Sporniaka z biskupem Antonim Długoszem, „Tygodnik Powszechny” 27 (2016), s. 33.
Życiński J., Heller M., Wszechświat i filozofia: szkice z filozofii i historii nauki, Kraków 1980.
Andrews T., Aura, czyli pole energetyczne człowieka, tłum. A. Gierczak, Wrocław 1998.
Balter L., Problem reinterpretacji skutków grzechu pierworodnego w człowieku, w: Zło w świecie, „Kolekcja Communio” [Poznań] 1992, nr 7, s. 247–293.
Balthasar H. Urs von, Modlitwa i kontemplacja, tłum. Z. Włodkowa, Kraków 1965.
Blachnicki F., Chrystus i Duch Święty u początków Kościoła. Pneumatologiczny wymiar Kościoła i jego konsekwencje pastoralne, w: Duch, który jednoczy, red. M. Marczewski, Lublin 1998, s. 199–209.
Burkert B., Starożytne kulty misteryjne, tłum. K. Bielawski, Kraków 2007.
Czajko E., Nasza wiara. Próba dogmatyki zielonoświątkowej, Warszawa 2014.
Czy wierzyć w Trójcę? Czy Jezus Chrystus jest Bogiem Wszechmocnym?, Niemcy 1989.
Droga wiary, „Głos Prawdy” 1926, nr 11–12.
Ekumenizm nie jest przejawem filantropii, http://www.deon.pl/religia/serwis-papieski/aktualnosci-papieskie/art,4425,ekumenizm-nie-jest-przejawem-liberalnej-filantropii.html (dostęp: 2.07.2016).
„Ewangelia sukcesu, szczęścia i dobrobytu”. Tak protestantyzuje się chrześcijaństwo, wywiad Romana Motoły z ks. A. Kobylińskim, http://www.pch24.pl/ewangelia-sukcesu-szczescia-i-dobrobytu--tak-protestantyzuje-sie-chrzescijanstwo,43870,i.html (dostęp: 3.07.2016).
Gallagher Mansfield P., Jakby nowa Pięćdziesiątnica. Początek katolickiej Odnowy w Duchu Świętym, tłum. J. Bartosik, Warszawa 1993.
Grula L., Powszechność Kościoła i jego konsekwencje. Czyli o współczesnych problemach wynikających z inkluzywizmu Kościoła katolickiego w Polsce, „Warszawskie Studia Pastoralne” 2 (2016), s. 87–105.
Heller M., Jak uczyć o stworzeniu?, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 1 (2013), s. 115–120.
Homilia papieża Franciszka wygłoszona w Domu Świętej Marty 18.01.2016 r., http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/homilie/swmarta_18012016.html (dostęp: 3.07.2016).
Katechizm Koscioła Katolickiego, Warszawa 1993.
Klemens Rzymski, List do Koscioła w Koryncie, w: Pierwsi świadkowie, red. M. Starowieyski, Kraków 1998, s. 51–81.
Kobyliński A., Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijańtwa, „Studia Philosophiae Christianae” 3 (2014), s. 93–130.
Lloyd-Jones M., Wielkie doktryny. Bóg Duch Święty, tłum. W. Kamyszek, Włocławek 2001.
Maritain J., Trzej reformatorzy. Luter, Kartezjusz, Rousseau, tłum. K. Michalski, Warszawa–Ząbki 2005.
Migda A., Mistycyzm pentekostalny w Polsce, Kraków 2013.
O’Connor E., Ruch charyzmatyczny w Kościele, tłum. F. Żuromska, Warszawa 1984.
Pasek Z., Ruch Zielonoświątkowy. Próba monografii, Kraków 1992.
Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Kęty 2003.
Przanowski M., Dlaczego ludzie śmieją się z teologów?, https://dominikanie.pl/2015/01/dlaczegoludzie-smieja-sie-z-teologow/ (dostęp 3.07.2016).
Pytania o jedność Kościoła, „DoRzeczy” 46 (2015), s. 62–63.
Rak R., Encyklika Jana Pawła II „Dominum et Vivificantem” o Duchu Świętym i jej wskazania pastoralne, w: Duch Święty i Jego obecność w Kościele, Katowice 1997, s. 198–213.
Religia potrzebuje rozumu, wywiad Marcina Żyły z ks. A. Kobylińskim, „Tygodnik Powszechny” 49 (2015), s. 28–31.
Salij J., Religie. Zbawienie. Prawda wiary, Poznań 2001.
Skowronek A.J., Z Kościołem w trzecie tysiąclecie, Włocławek 1999.
Sullivan F.A., Charyzmatycy i odnowa charyzmatyczna, tłum. T. Micewicz, Warszawa 1986.
Wielka ilustrowana encyklopedia powszechna Wydawnictwa Gutenberga, t. 12, Kraków [b.r.w.].
Wierzyć, http://sjp.pl/wierzyć (dostęp: 3.07.2016).
Witkiewicz S., Chrześcijaństwo i katechizm, Warszawa 1960.
Zrezygnujmy w katechezie z sześciu prawd wiary, wywiad Artura Sporniaka z biskupem Antonim Długoszem, „Tygodnik Powszechny” 27 (2016), s. 33.
Życiński J., Heller M., Wszechświat i filozofia: szkice z filozofii i historii nauki, Kraków 1980.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
