ABMK

Nauczanie i wychowanie religijne dzieci i młodzieży na łamach „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego” 1911-1914

Renata Bednarz-Grzybek

Insytutut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Polska
https://orcid.org/0000-0002-5033-9163


Abstrakt

Na przełomie XIX i XX wieku działalność katechetyczna prowadzona na ziemiach polskich napotykała na wiele trudności. Nie sprzyjała jej sytuacja polityczna, a władza zaborców, dążąc do ograniczenia wpływów Kościoła katolickiego jako ostoi polskości, utrudniała nauczanie religii w szkołach. Katechetów w trudnej sytuacji wspomagały informacje drukowane w specjalistycznych czasopismach religijnych, wśród których był „Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy” (1911-1939). Na jego łamach prowadzono ożywioną dyskusję wokół zagadnień katechetycznych, odbywanych zjazdów i kursów katechetycznych, opracowania podręczników do nauczania religii. Celem artykułu jest ukazanie obrazu nauczania i wychowania religijnego, problemów merytorycznych i pedagogicznych z nimi związanych, omówie­nie roli, jaką w procesie wychowania przypisywano we wspomnianym wyżej czasopiśmie lekturze i muzyce kościelnej. Szczególną uwagę zwrócono na działania mające na celu kształtowanie charakteru młodego pokolenia poprzez proces wychowania religijnego i katechezę.

Słowa kluczowe:

katechizacja, czasopismo, „Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy”, wychowanie religijne, wydawnictwo koscielne

Adamczyk J., Diecezjalny Urząd Katechezy, „Studia Prawnicze KUL”, 69 (2017) nr 1, s. 7-26.

Auer Ludwig, Pädagoge, w: Grosse Bayerische Biographische Enzyklopädie, Bd. 1, Hrsg. H.-M. Körner unter mitarb. von B. Jahn, München 2005.

Ceglarek R., Wskazania katechetyczne w dokumentach papieskich w pierwszej połowie XX wieku, „Studia Theologica Varsaviensia”, 52 (2014) nr 2, s. 225-247.

Dormus K., Galicyjska prasa pedagogiczna jako źródło wiedzy o rozwoju polskiej myśli pedagogicznej – stan badań, postulaty, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika Nauki Humanistyczno-Społeczne”, 33 (2017) s. 9-25.

Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień i in., Kraków 2004.

Gałek C., Wychowanie religijne dzieci i młodzieży szkolnej na ziemiach polskich przełomu XIX i XX wieku w świetle literatury pięknej i pamiętnikarskiej, „Studia Pastoralne”, 5 (2009) s. 213-233.

Góra B., Czasopisma lwowskie wydawane w XIX i XX wieku zachowane w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, w: Kraków-Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku, t. 6, cz. 2, red. J. Jarowiecki, Kraków 2003, s. 163-175.

Kiciński A., Kierunki rozwoju katechizmów katolickich, „Roczniki Pastoralno-Katechetyczne”, 59 (2012) s. 117-138.

Korycki J., Pedagogiczno-katechetyczne przygotowanie kandydatów do kapłaństwa w wypowiedziach urzędu nauczycielskiego kościoła, „Studia Katechetyczne”, 1 (1979) s. 11-28.

Kubik W., Rozwój myśli dydaktycznej w polskiej literaturze katechetycznej w latach 1895-1970, Warszawa 1978.

Kurosz J., Działalność Lwowskiego Koła Księży Prefektów w II Rzeczypospolitej „Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy”, „Studia Pastoralne”, 10 (2014) s. 89-111.

Lewek A., Geneza i główne kierunki współczesnego ruchu homiletycznego, „Studia Theologica Varsaviensia”, 12 (1974) nr 2, s. 121-160.

Michalski G., Problemy nauczania religii w szkołach Drugiej Rzeczypospolitej na łamach „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego”, w: Orientacje i kierunki w badaniach historyczno-pedagogicznych, red. I. Michalska, G. Michalski, Łódź 2009, s. 255-268 .

Murawski R., Geneza katechizmu w Kościele. Jak doszło do powstania katechizmu – książki?, „Studia Katechetyczne”, 10 (2014) s. 89-109.

Niparko R., Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy 1911-1939. Bibliografia zawartości, Poznań 2000.

Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996.

Osial W., Zarys historii nauczania i wychowania religijnego młodzieży, „Studia Katechetyczne”, 11 (2015) s. 121-140.

Rayzacher-Majewska A., Wspomagająca rola czasopism katolickich w wychowaniu w wierze dzieci, „Studia Pastoralne”, 10 (2014) s. 432-452.

Solilak S., Problematyka liturgiczna na łamach „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego” 1911-1939, Lublin 2006.

Surma B., Rozwój metody narracji w wychowaniu religijnym dzieci w poglądach polskich pedagogów, „Polska Myśl Pedagogiczna”, 3 (2017) nr 3, s. 163-174.

Śliwerski B., Harcerstwo jako awangardowy w dziejach pedagogiki system samowychowawczy, w: Dorobek pedagogiki harcerskiej. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w 50. Rocznicę powstania „Nieprzetartego szlaku”, red. J. Wojtycza, Kraków 2008, s. 110-131.

Tytko M.M., Filozofia skautingu, s. 3, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/10336/tytko_filozofia_skautingu.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 28.04.2020).

Zakrzewska A., Edukacja religijna dzieci i młodzieży szkolnej okresu międzywojennego źródłem humanizacji życia społecznego, „Pedagogika Christiana”, 30 (2012) nr 2, s. 47-68.

Zakrzewska A., Wychowanie obywatelskie w percepcji katolickiej doktryny wychowawczej Drugiej Rzeczypospolitej prezentowane na łamach „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego” (1918-1939), w: Addenda do dziejów oświaty. Z badań nad prasą Drugiej Rzeczypospolitej, red. I. Michalska, G. Michalski, Łódź 2013, s. 13-30.

Pobierz

Opublikowane
2020-12-21


Bednarz-Grzybek, R. (2020). Nauczanie i wychowanie religijne dzieci i młodzieży na łamach „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego” 1911-1914. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 114, 25–46. https://doi.org/10.31743/abmk.11769

Renata Bednarz-Grzybek 
Insytutut Pedagogiki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

dr hab. pedagogiki; prof. UMCS

https://orcid.org/0000-0002-5033-9163