Próba reorganizacji siatki parafii rzymskokatolickich w Lublinie w latach 1864-1866
Jakub Rożek
Instytut Historii Kościoła i Patrologii KUL , PolskaAbstrakt
The Church performs its task of leading people to salvation, among others, through organizing chaplaincy in parishes. It means that parishes are extremely important centres of each diocese and the community of the faithful. It was the same in Lublin in the 1960s. Due to the fact that there were only two parishes in the city, the pastoral work of diocesan priests was also supported by religious orders. However, the tsarist government, in November 1864, dissolved most of the monasteries in the Kingdom of Poland, which caused difficulties in providing appropriate pastoral care. Therefore, at the end of 1864, the then administrator of the Diocese of Lublin Rev. Kazimierz Sosnowski made an attempt to reorganize a parish life in Lublin in order to satisfy religious needs of the faithful and fill the gap left by the dissolved monasteries. The reorganization involved creating two new parishes in the churches which had belonged to the Capuchins and Bernardines before their dissolution and transferring a parish service from St Nicholas Church to St Agnes Church, which had been in the possession of the Augustinians before the dissolution. In order to conduct this project, Rev. Sosnowski started negotiations with the Government Commission of Internal Affairs and Clergy, which finally ended in 1866. This article details the various stages of these negotiations, their causes and effects.
Słowa kluczowe:
administrator diecezji, ksiądz Kazimierz Sosnowski, parafia, Lublin, Włodzimierz Czerkaski, kasata zakonów, kościół św. Agnieszki w Lublinie, kościół Nawrócenia św. Pawła w Lublinie, kościół św. Piotra i Pawła w LublinieBibliografia
Budziarek Marek, Kapucyni w Lublinie. Dzieje klasztoru 1721-1864, Warszawa-Lublin 1996.
Chadam Augustyn, Lublin, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. Hieronim Eugeniusz Wyczawski, Kalwaria Zebrzydowska 1985, s. 188-192.
Gach Piotr Paweł, Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska, Lublin 1984.
Gajewski Stanisław, Kasata klasztorów w diecezji lubelskiej w roku 1864, „Roczniki Humanistyczne”, 21 (1973) z. 2, s. 351-390.
Jemielity Witold, Język rosyjski w instytucjach kościelnych po powstaniu styczniowym, „Prawo Kanoniczne”, 42 (1999) nr 1-2, s. 209-224.
Kumor Bolesław, Sosnowski Kazimierz Walerian, w: Polski Słownik Biografi czny, t. 40, s. 572-575.
Kumor Bolesław, Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772-1918), Kraków 1980.
Kumor-Mielnik Joanna, Sieć dekanalna i parafi alna (archi)diecezji lubelskiej w latach 1805-2005, Lublin 2011.
Morawska Klementyna, Centralne władze wyznaniowe Królestwa Polskiego, w: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zespole, t. 2, red. F. Ramotowska, Warszawa 1998, s. 177-203.
Okolski Antoni, Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim, t. 2, Warszawa 1882.
Prejs Roland, Zakonnicy franciszkańscy Królestwa Polskiego po kasacie 1864 roku. Dzieje – postawy, Warszawa 2003.
Rożek Jakub, Dzieje parafi i pw. św. Agnieszki w Lublinie w latach 1866-1939, Lublin 2013 (mps Archiwum KUL).
Smyk Grzegorz, Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915, Lublin 2011.
Starnawski Zbigniew, Kazimierz Sosnowski 1800-1874, administrator diecezji lubelskiej 1863-1869, „Wiadomości Diecezjalne Lubelskie”, 59 (1985), s. 121-124.
Wadowski Jan Ambroży, Kościoły lubelskie, Lublin 2004.
Walewander Edward, Sosnowski Kazimierz, w: Encyklopedia katolicka, t. 18, Lublin 2013, kol. 620.
Wójcik Walenty, Tak zwana reforma klasztorów w 1864 roku na terenie diecezji sandomierskiej, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 23 (1971), s. 343-360.
Zahajkiewicz Marek Tomasz, Centralne urzędy i instytucje diecezjalne, w: Dzieje archidiecezji lubelskiej (1805-2005), red. M. T. Zahajkiewicz, Lublin 2005, s. 51-83.
