Matka Boska Szkaplerzna w ikonografii
Jolanta Wasilewska
Biblioteka Uniwersytecka KUL , PolskaAbstrakt
One of the many representations of the Virgin Mary in the Carmelite art is Our Lady of the Scapular. It is a specific artistic image connected with the liturgy of the altar, which is also the centre around which the life of the brotherhood revolves. The cult of Our Lady of the Scapular, promoted by the Carmelites, is one of the oldest forms of Marian devotion. Over the centuries, it has achieved great popularity in all social circles. The images of Our Lady of the Scapular are represented in either Mary’s bust or her entire figure, sitting or standing, usually with the Child in her arms or on her lap, holding a sceptre in one hand, in the second a scapular or a scapular in both hands; sometimes Infant Jesus holds a scapular. Scapular images also alluded to the Immaculate Conception. If the attribute of the scapular was not painted originally, it was added later or two pieces of cloth were attached to the image (sculptures). When miraculous paintings were covered with a silver or gold dress, scapulars also appeared on a flap piece of metal. The accepted representations of Our Lady of the Scapular were used as ornaments for feretra and banners connected with brotherhoods’ celebrations. Similar images can be found in books, icons and sculptures devoted to the practice of the brotherhood of the scapular.
Słowa kluczowe:
szkaplerz, Matka Boża Szkaplerzna, obraz Maryi, ikona, KarmelBibliografia
Czapliński Konrad Kazimierz, Koronowane Madonny polskie, Katowice 2007.
Głos Karmelu, R.X, 7 (1936) s. 266-267
Gogoła Jerzy W., Szkaplerzna Matka Boża, w: Encyklopedia katolicka, t. 19, Lublin 2013, kol. 59-60.
Grażyna od Wszechpośrednictwa Matki Bożej, Z dawna Polski Tyś Królową : przewodnik po sanktuariach Maryjnych: koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1996, Szymanów 1999
Kucharski Bartłomiej Józef, Szata Maryi, Kraków 2009
Lexikon für Theologie und Kirche, hrsg M. Buchberger, Freiburg im Breisgau 1937, B.9, kol. 616-617
Marecki Józef OFMCap, Wpływ sztuki karmelitańskiej na kształtowanie życia religijnego w Polsce, w: Cztery wieki karmelitów bosych w Polsce (1605-2005), red. A. Ruszała, Kraków 2005, s.5-6
Moisan Krystyna, Beata Szafraniec, Maryja Orędowniczka Wiernych, Warszawa 1987
Rosikoń Janusz, Polskie Madonny, Warszawa 1999.
Smagacz Arkadiusz OCD, Czterysta lat karmelitów bosych w Lublinie (1610-2010), Lublin 2010.
Smoleń Władysław, Maryja Panna w naszych sztukach plastycznych, w: Gratia Plena. Studia Teologiczne o Bogurodzicy, red. B. Przybylski, Poznań 1965.
Św. Szymon Stock i pobożność szkaplerzna „Biblioteka Formacyjna Rodziny Szkaplerznej”, nr 4, Poznań 2014.
Tochmański Włodzimierz OCD, Wykaz miejsc, gdzie powstały i istnieją bractwa NMP z Góry Karmel (bractwa szkaplerzne) oraz wspólnoty Rodziny Szkaplerznej w Polsce https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=zANfJf3OFB8s.kNE4=-e1Z6QTw&hlen_US
Wanat Benignus Józef OCD, Zakon Karmelitów Bosych w Polsce. Klasztory Karmelitów i Karmelitanek Bosych 1605-1975, Kraków 1979
Wanat Benignus Józef OCD, Sztuka w Karmelu, Kuria Krakowskiej Prowincji Karmelitów Bosych, Kraków 1999.
Wanat Benignus Józef OCD, Matka Boska Szkaplerzna w Czernej, Kraków 1988.
Wegner Helena, Eleusa, w: Encyklopedia Katolicka, t. 4, Lublin 1983, kol. 879-881.
Zieliński Jerzy OCD, Maryja w życiu Karmelu, Kraków 2001.
