Kazanie wygłoszone przez księdza Wincentego Łańcuckiego na pogrzebie Włodzimierza Potockiego
Karolina Studnicka-Mariańczyk
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4116-9350
Anna Czerniecka-Haberko
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4585-0127
Abstrakt
W tekście poddano analizie kazanie wygłoszone 11 kwietnia 1812 r. w Kościele Katedralnym Krakowskim przez ks. Wincentego Łańcuckiego, na pogrzebie Włodzimierza Potockiego. Jest ono jednym z wielu zgromadzonych w zespole zatytułowanym Archiwum Ostrowskich i Potockich z Maluszyna znajdującym się w Archiwum Państwowym w Łodzi. Kazanie Łańcuckiego wygłoszone na pogrzebie Potockiego zostało wydane w Krakowie w 1812 r., w „Drukarni Gröblowskiey”. Ks. Łańcucki był cenionym kaznodzieją. Przygotowując to kazanie, stanął wobec konieczności zmierzenia się zarówno z wzorcami staropolskimi, jak i szablonem mowy funeralnej. Autor nie zapomniał również, że przyswajał sobie najlepsze wzory antyczne i francuskie.
Słowa kluczowe:
kazanie, Włodzimierz Potocki, pogrzeb, Wincenty Łańcucki, kaznodziejaBibliografia
Bigoszewska W., Potocki Włodzimierz h Pilawa (1789–1812), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 28/2, red. E. Roztworowski, Wrocław 1985, s. 229-230.
Chrościcki J.A., „Castris et astris”. Kazania i relacje pogrzebowe jako źródła historii sztuki, „Biuletyn Historii Sztuki”, 30 (1968) nr 3, s. 384-395.
Czeppe M., Potocka z Mniszchów Józefina Amelia (1752–1798), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 26/4, red. E. Roztworowski, Wrocław 1983, s. 740-742.
Epsztein T., Edukacja dzieci i młodzieży w polskich rodzinach ziemiańskich na Wołyniu, Podolu i Ukrainie w II połowie XIX wieku, Warszawa 1998.
Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Czasy Zygmuntowskie, Warszawa 1966.
Panuś K., Uratować naród! Głos z ambony Katedry Wawelskiej. Okres niewoli narodowej 1795–1918, Kraków 1996.
Panuś K., Zarys historii kaznodziejstwa w kościele katolickim, cz. 1: Kaznodziejstwo w kościele powszechnym, Kraków 1999.
Platt D., Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropolskiej, Wrocław 1992.
Rećko J., Literackie epitafium barokowe. Geneza i teoria gatunku, Zielona Góra 1992.
Rostworowski E. (red.), Potocki Stanisław Szczęsny (Feliks) h. Pilawa (1752– 1805), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 28/2, Wrocław 1985, s. 183-202.
Skręt R., Wereszycka H., Łańcucki Józef Wincenty, w zakonie Józefa Kalasanty od św. Wincentego, h. Strzemię (1756–1841), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 18, red. E. Roztworowski, Wrocław 1973, s. 203–206.
Skwara M., „Miejsca wspólne” polskiej poezji i sztuki funeralnej XVI i początku XVII wieku, Szczecin 1994.
Skwara M., O dowodzeniu retorycznym w polskich drukowanych oracjach pogrzebowych XVII wieku, Szczecin 1999. Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/kazanie.html (dostęp: 21.01.2020).
Sokołowski M., Mowy pogrzebowe wygłaszane z powodu śmierci Adama Mickiewicza wobec tradycji gatunku, „Pamiętnik Literacki”, (2005) z. 4, s. 123-141.
Starnawski J. (oprac.), Wstęp, w: S. Orzechowski, Wybór pism, Wrocław 1972, s. XXI–XXII.
Topolski J., Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa 1998.
Zabłocki S., Polsko-łacińskie epicedium renesansowe na tle europejskim, Wrocław 1968.
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie https://orcid.org/0000-0002-4116-9350
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie https://orcid.org/0000-0002-4585-0127