ABMK

Unia Apostolska Najświętszego Serca Jezusowego Diecezji Częstochowskiej i jej działalność dokumentacyjno-archiwalna

Paweł Wolnicki

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie , Polska
https://orcid.org/0000-0002-8198-7542


Abstrakt

W Kościele prawo przedmiotowe do organizowania się wiernych w różnego rodzaju zrzeszenia dotyczy także duchownych. Międzynarodowym stowarzyszeniem grupującym księży diecezjalnych jest założona przez Wiktora Labeuriera w 1862 roku Unia Apostolska Kapłanów Najświętszego Serca Jezusowego, która kanoniczne zatwierdzenie i ustanowienie otrzymała w 1880 roku. Na ziemiach polskich stowarzyszenie to pojawiło się na początku XX wieku, a w diecezji częstochowskiej powstało w roku 1929. Do 1949 roku funkcjonowała ona jako stowarzyszenie mające umocowanie prawne w przepisach prawa polskiego i kościelnego. W związku z dekretem z dnia 5 sierpnia 1949 roku o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach Unia Apostolska stała się instytucją wyłącznie kanoniczną. Dzieje tego stowarzyszenia w Polsce i w wielu jej diecezjach nie doczekały się syntetycznego opracowania. Celem artykułu jest więc przedstawienie tej instytucji i jej archiwalnej działalności na przykładzie diecezji częstochowskiej oraz charakterystyka dokumentacji aktowej: księgi członków i księgi kandydatów, deklaracji członkostwa, złożonych przyrzeczeń stałości i kart tzw. scheduli. Poza rozważaniami badaczy wciąż bowiem pozostaje charakterystyka dokumentacji wytwarzanej, gromadzonej i archiwizowanej przez podstawowe jej struktury – diecezjalne Unie Apostolskie, która może być bogatym źródłem informacji dla wielu dyscyplin naukowych.

Słowa kluczowe:

stowarzyszenia, Unia Apostolska, diecezja częstochowska, dokumentacja, archiwum, pieczęć

Botia J., Droga i środki uświęcenia duchowieństwa diecezjalnego, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 54 (2011) s. 29-45.

Domarańczyk J., Unia Apostolska, „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne”, 4 (1946) s. 74-77.

Kowalski K.J., Przedmowa, w: Reguła i przywileje Unii Apostolskiej Kapłanów Diecezjalnych Najśw. Serca Jezusowego, Wrocław 1949, s. 3.

Lala K., Duch wspólnotowości kapłana unionisty jako warunek budowania Kościoła jako domu, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 55 (2012) s. 50-68.

Langrod J.S., Polskie prawo o stowarzyszeniach. Uwagi krytyczne, Kraków 1934.

Suski P., Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2011.

Ordon M., Prawo o stowarzyszeniach jako instrument antykościelnej polityki władz komunistycznych w okresie Polski Ludowej – zarys problemu, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, 4 (2002) s. 94-95.

Socha P., Duchowość maryjna kapłana unionisty, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 55 (2012) s. 86-90.

Socha P., Dyrektor Diecezjalny Unii Apostolskiej Kapłanów Diecezjalnych, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 52 (2009) s. 20-27.

Socha P., Przygotowywanie kandydatów i przyjmowanie do Unii Kapłańskiej po dekrecie erekcyjnym, w: Apostolski sposób życia kapłana diecezjalnego. Statuty i duchowość Unii Apostolskiej Kleru Diecezjalnego Najświętszego Serca Jezusowego, red. P. Socha, Gorzów Wielkopolski 1986, s. 47-48.

Socha P., Teologiczne podstawy jedności w duchowości Unii Apostolskiej Kleru i jej rodzaje, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 58 (2015) s. 74-86.

Socha P., Unia Apostolska Kapłanów jako wspólnota kształtująca więzi braterskie w prezbiterium diecezjalnym, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 54 (2011) s. 46-55.

Socha P. (red.), Unia Apostolska Kleru Diecezjalnego Najświętszego Serca Jezusowego, w: Apostolski sposób życia kapłana diecezjalnego. Statuty i duchowość Unii Apostolskiej Kleru Diecezjalnego Najświętszego Serca Jezusowego, Gorzów Wielkopolski 1986, s. 3-7.

Socha P., Unia Apostolska Kleru Diecezjalnego. Rys historyczny stowarzyszenia, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 48 (2005) s. 8-25.

Socha P., Unia Apostolska Kleru w służbie kapłana i prezbiterium diecezjalnego, „Notitiae Unionis Apostolicae”, 55 (2012) s. 18-36.

Związek J., Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie II Rzeczypospolitej, Częstochowa 1990.

Związek J., Kapłani - członkowie Unii Apostolskiej w diecezji częstochowskiej zamordowani w obozach koncentracyjnych w okresie okupacji hitlerowskiej, „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne”, 57 (1983) s. 40-48.

Pobierz

Opublikowane
2020-06-30


Wolnicki, P. (2020). Unia Apostolska Najświętszego Serca Jezusowego Diecezji Częstochowskiej i jej działalność dokumentacyjno-archiwalna. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 113, 431–448. https://doi.org/10.31743/abmk.10016

Paweł Wolnicki 
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

dr hab. nauk humanistycznych, prof. UJD

https://orcid.org/0000-0002-8198-7542