Siedemnastowieczna sylwa w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL
Angelika Modlińska-Piekarz
Abstrakt
Die vorliegende Arbeit betrifft einen in den Manuskriptsammlungen der Universitätsbibliothek der Katholischen Universität Lublin „Johannes Paul II.” unter der Signaturnummer 2629 des allgemeinen Handschriftenkataloges aufbewahrten Handschriftenkodex aus dem 17. Jahrhundert. Es handelt sich dabei um ein typisches „silva rerum” aus dem 17. Jahrhundert, das Kopien von Briefen, Reden, Dichtungen und verschiedenartigen historischen Schriftguts enthält, dass mit dem Wirken von Königen, Magnaten und anderen staatlichen Würdenträgern sowie am politischen Leben der Polnischen Adelsrepublik unter der Herrschaft von Zygmunt III., Władysław IV. und Jan Kazimierz aktiven Anteil nehmenden Menschen im Zusammenhang steht. Darüber hinaus fi nden sich hier auch politische Ansprachen, Akten von Friedensverträgen, zeremonielle und Gelegenheitsreden, das dichterische Schaffen zu bestimmten Anlässen wie Panegyrika, Epitaphien, Klagegesänge, Epigramme, Werke mit politischem und höfi schem Charakter, die in polnischer und lateinischer Sprache verfasst wurden. Diese so unterschiedlichen Dokumente sind von fünf Schreibern in einem Zeitraum von einem bis zu mehreren Dutzend Jahren (etwa 1655-1675) kopiert worden. Anfangs wurden sie von einem anonymen arianischen Repräsentanten abgeschrieben, während ein Teil der Dokumente aus dem Archiv der Familie Radziwiłł kopiert wurde – dies betraf das Wirken des litauischen Hetmans Krzysztof Radziwiłł. Eine Hilfe bei der Benutzung dieses Kodex´ bietet das Personen- und Ortsverzeichnis.
Słowa kluczowe:
rękopis, XVII wiek, BU KUL, silva rerumBibliografia
Augustyniak U., Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001.
Bartoszewicz K., Radziwiłłowie, Warszawa-Kraków 1927.
Bibliografi a Literatury Polskiej. Nowy Korbut. Piśmiennictwo staropolskie, red. R. Pollak, t. 1-3, Warszawa 1963-1965.
Boniecki A., Herbarz Polski, t. 1-12, Warszawa 1899-1908.
Czapliński W., Polska a Prusy i Brandenburgia za Władysława IV, Wrocław 1947.
Czapliński W., Władysław IV i jego czasy, Warszawa 1976.
Chmaj L., Samuel Przypkowski na tle prądów religijnych XVII wieku, Kraków 1927.
Dogiel M., Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, t. 1, Vilnae 1758, s. 469-473.
Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.
Grabowski T., Literatura ariańska w Polsce 1560-1660, Kraków 1908.
Grabowski T., Literatura luterska w Polsce wieku XVI 1530-1630, Poznań 1920.
Grabowski T., Z dziejów literatury kalwińskiej w Polsce 1550-1650, Kraków 1906.
Kossowski A., Protestantyzm w Lublinie i w Lubelskiem w XVI-XVII w., Lublin 1933.
Księcia Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego sprawy wojenne i polityczne 1621-1632, Paryż 1859.
Krasiński W., Zarys dziejów powstania i upadku reformacji w Polsce, t. 1-3, Warszawa 1903-1905.
Laucevicius E., Popierius Lietuvoje XV-XVIII a, Vilnius 1967.
Listy Władysława IV do Krzysztofa Radziwiła hetmana polnego W. X. Litewskiego pisane 1612-1632 roku z autografów biblioteki Cesarskiej w Petersburgu, wyd. Antoni Muchliński, Kraków 1867.
Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w Litwie, t. 1-2, Poznań 1842-1843.
Merczyng H., Druga w Polsce egzekucja literacka, „Przegląd Historyczny”, 17 (1913), s. 67-74.
Opatrny J.W., [recenzja powyższego] „Kwartalnik Historyczny”, 34 (1920), s. 139-148.
Niesiecki K., Herbarz polski, t. 1-10, Lipsk 1839-1846.
Partyka J., Rękopisy dworu szlacheckiego doby staropolskiej, Warszawa 1995.
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608, wyd. J. Czubek, t. 1-3, Kraków 1916-1918.
Polski Słownik Biografi czny, t. 1-44 - , Warszawa-Kraków 1935 – 2007.
Pułaski F., Opis 815 rękopisów Biblioteki Ordynacyi Krasińskich, Warszawa 1915.
Rokosz Zebrzydowskiego. Materiały historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacja i rokosz w dawnem prawie państwowem polskiem, wyd. Aleksander Rembowski, Warszawa 1893, w: Biblioteka Ordynacji Krasińskich. Muzeum Konstantego Świdzińskiego, seria II, t. 9-12, Warszawa 1886-1892.
Radziwiłł A.S., Memoriale rerum gestarum in Polonia 1632-1656, t. 1-5, Wrocław-Warszawa-Kraków 1968-1975.
Roszak S., Archiwa sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004.
Sandius Ch., Bibliotheca antitrinitariorum, Varsoviae 1967.
Siniarska-Czaplicka J., Filigrany papierni położonych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od początku XVI wieku do połowy XVIII wieku, Wrocław-Warszawa 1969.
Staropolska kultura rękopisu, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1990.
Trawicka Z., Działalność polityczna i reformacyjna Piotra Kochlewskiego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 8 (1963), s. 125-148.
Trembecki J. T., Wirydarz poetycki, t. 1-2, Lwów 1910-1911.
Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931; Uzupełnienia, Warszawa 2002.
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 1-11, Wrocław 1985-2002.
Wallace R., Antitrinitarian Biography, vol. 1-3, London 1950.
Wasilewski T., Ostatni Waza na polskim tronie, Katowice 1984.
Wisner H., Zygmunt III Waza, Wrocław 2006.
