Parafia pod wezwaniem Wszystkich Świętych i Niepokalanego Poczęcia NMP w Grocholicach w świetle wizytacji kanonicznych
Aleksy Piasta
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-2228-5409
Abstrakt
Parafia w Grocholicach należy do najstarszych w archidiecezji łódzkiej i starszych w Polsce. Przyjmuje się, że parafia pw. Wszystkich Świętych i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny została erygowana ok. 1230 r. przez ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego Wincentego z Niałka herbu Jeleń. Najstarsze zachowane dokumenty z wizytacji parafii w Grocholicach przechowywane są w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku i pochodzą z 1636 oraz 1683 r. W niniejszym opracowaniu wykorzystano materiały z XVII, XVIII i pierwszej połowy XIX w. Pierwotny kościół wybudowano z kamieni polnych i cegły ok. 1233 r. Zabytkowa świątynia został rozebrana na początku XX w., a na jej miejscu wzniesiono nowy obiekt w stylu neogotyckim.
Słowa kluczowe:
Bełchatów, Grocholice, parafia, wizytacjeBibliografia
Abraham W., Organizacja kościoła w Polsce do połowy XII wieku, Lwów 1890.
Dobrowolski K., Znaczenie metryk kościelnych dla badań naukowych, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego”, 5 (1920) s. 90-110.
Hamryszczak A., Canonical visitations as a historical source, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 105 (2016) s. 53-62.
Jażdżewski L., Szkolnictwo parafialne na obecnym obszarze archidiecezji gdańskiej w okresie staropolskim „Studia Gdańskie”, 37 (2015) s. 235-250.
Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy, t. I, Poznań 1888.
Kufel R., Kancelaria, registratura i archiwum parafialne na ziemiach polskich od XII do początku XXI wieku, Zielona Góra 2011.
Librowski S., Repertorium akt wizytacji kanonicznych dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej. Akta przechowywane w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku, Lublin 1975.
Ordo divini officii ad usum dioecesis vladislaviensis seu calissiensis, Warszawa 1878.
Różański M., Duchowieństwo parafialne archidiakonatu uniejowskiego w XVIII wieku. Studium prozopograficzne, Łódź 2010.
Różański M, Szkoły parafialne w XVI-XVIII wieku w archidiakonacie uniejowskim, Łódź 2003.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 2, Warszawa 1881.
Umiński J., Arcybiskup Wincenty z Niałka, następca Henryka, zw. Kietliczem, w: Księga pamiątkowa ku czci Władysława Abrahama, t. 2, Lwów 1931.
Wilk-Woś Z., Nie tylko dla genealogów – akta metrykalne w Archiwum Archidiecezjalnym w Łodzi jako źródło do badań historycznych, „Prace i Materiały Historyczne Archiwum Archidiecezjalnego w Łodzi i Muzeum Archidiecezji Łódzkiej”, 9 (2012) s. 123-135.
Wiśniowski E., Badania nad początkami i rozwojem średniowiecznej sieci parafialnej na ziemiach polskich, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”, 45 (1990) s. s. 43-55.
Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny. Powiat Piotrkowski. Praca zbiorowa uczestników obozu naukowego w Sulejowie k. Piotrkowa, Warszawa 1950.
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim
dr historii; starszy kustosz w Archiwum Państwowym w Piotrkowie Trybunalskim
https://orcid.org/0000-0003-2228-5409
