Korespondencja między kardynałem Mieczysławem Halką Ledóchowskim a księciem Adamem Stanisławem Sapiehą dotycząca stanu metropolii lwowskiej obrządku greckokatolickiego

Sabina Bober

Abstrakt

Adam Stanisław Sapieha magnat i polityk galicyjski należał do działaczy katolickich mocno zatroskanych o agendy Kościoła greckokatolickiego, w Galicji zagrożonego propagandą prawosławia szerzoną przez część rusofilsko usposobionego duchowieństwa cerkwi greckokatolickiej. Istotny problem polegał tu na wzmocnieniu tamtejszego episkopatu oraz należyte wychowanie w seminarium duchownym. Sapieha nie do końca miał zaufanie do stopnia zorientowania w tych sprawach Stolicy Apostolskiej, toteż z własnej inicjatywy śledził wydarzenia zachodzące w Cerkwi i postępowanie grekokatolików, chcąc we właściwy obraz tych stosunków komunikować Stolicy Apostolskiej, gdzie osoba jego dobrze była znana z troski o sprawy grekokatolików w Galicji. Sapieha wielokrotnie komunikował informacje na ten temat różnym dykasteriom rzymskim. W niniejszej publikacji udostępniono wymianę listów między nim a kardynałem Mieczysławem Ledóchowskim, podówczas zatrudnionym w Kurii rzymskiej i jeszcze jako arcybiskup gnieźnieński i poznański, podobnie, jak po jego osiedleniu się w Rzymie w 1876 r., żywo był zainteresowanym sprawą unitów w Królestwie Polskim po likwidacji tam Unii w 1875 r. Ledóchowski, który wkrótce po wyborze Leona XIII zainteresowanego położeniem kresu kulturkampfu w Prusach, nie znajdował dostatecznego posłuchu u papieża, ponieważ osoba arcybiskupa gnieźnieńskiego i poznańskiego była jedną z ważnych przeszkód na drodze do porozumienia między Bismarckiem a papieżem, bardzo ostrożnie podszedł do problemów przedstawionych przez Sapiehę. Z publikowanej tu korespondencji można wnioskować, że kardynał Ledóchowski nie był w tym czasie najlepszym mediatorem w sprawach, o które zabiegał Sapieha.