Darowizny, legaty testamentowe i inne sposoby nabywania ksiąg do biblioteki cystersów w Szczyrzycu w okresie staropolskim

Jolanta M. Marszalska

Abstrakt

Spuścizny po donatorach klasztoru, legaty testamentowe oraz dary stanowiły podstawową formę zaopatrywania biblioteki szczyrzyckiej w książki, zarówno w początkach istnienia klasztoru, jak i na przestrzeni kilkuset lat jego trwania i działalności. Było to zjawisko dość powszechne dla znakomitej większości bibliotek klasztornych w dawnych wiekach. W świetle zachowanego materiału archiwalnego, a przede wszystkim samych książek biblioteki szczyrzyckiej, można uznać, że było to jedno z najważniejszych źródeł powiększania zasobu bibliotecznego klasztoru. Stwierdzenie to odnosi się do całego okresu funkcjonowania tej biblioteki szczególnie jednak do początków jej kształtowania kiedy podstawę zbiorów stanowiły księgi rękopiśmienne i kodeksy liturgiczne.
Na wpisów proweniencyjnych, można wyodrębnić trzy grupy ofiarodawców na rzecz biblioteki szczyrzyckiej: zakonnicy szczyrzyccy (opaci i przeorzy), duchowieństwo świeckie i przedstawiciele innych zakonów oraz osoby świeckie. Wśród ofiarowywanych ksiąg przeważały dzieła o treści teologicznej, liturgicznej a także zbiory kazań niezbędne do skutecznego sprawowania duszpasterstwa parafialnego.