Władze komunistyczne wobec zakonów męskich na Środkowym Nadodrzu w latach 1970-1980

Dominik Zamiatała

Abstrakt

W latach 70. XX wieku w Polsce Ludowej mimo deklarowanych przez władze komunistyczne współistnieniu państwa a Kościołem, komuniści nadal prowadzili z nim walkę na płaszczyźnie ideologicznej oraz dążyli do jego osłabienia i ograniczenia działalności duszpasterskiej zwłaszcza zakonów w społeczeństwie polskim. Te założenia realizowały w praktyce organa administracji i bezpieczeństwa na Środkowym Nadodrzu. W tym okresie starały się prowadzić wobec nich politykę elastyczną. Zgodnie z odgórnymi decyzjami władze wyznaniowe starały się neutralizować zakonników pod względem politycznym od wpływów biskupów. W pierwszej kolejności dążyły, i to z sukcesem, do zlojalizowania sobie postaw zakonów i zgromadzeń zakonnych pracujących na tym terenie. Czyniły to głównie poprzez często przeprowadzane rozmowy indywidualne z zakonnikami, przeprowadzanie wizytacji domów zakonnych. W dalszym ciągu realizowały zadanie zmuszenia zakonów do respektowania zasad społeczno-ustrojowych i obowiązujących przepisów państwowych. Na bieżąco opracowywały, a następnie dostarczały UdsW w Warszawie, informacje dotyczące ogólnej oceny aktualnej postawy i działalności zakonu na terenie swojego województwa. Na bieżąco monitorowały relacje wewnątrzzakonne i działalność duszpasterską. Dążyły do poróżnienia zakonników z miejscowym biskupem i duchowieństwem diecezjalnym. Działania podejmowane przez lokalne władze państwowe wobec zakonów przyniosły i pożądany skutek. Zakonnicy przestrzegali przepisy państwowe dotyczące Kościoła oraz nie angażowali się w działalność antysocjalistyczną.