Biblioteka Uniwersytecka KUL jako warsztat pracy izydorianisty na podstawie własnych doświadczeń
Tatiana Krynica
Katedra Filologii Klasycznej, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego , PolskaAbstrakt
Biblioteka Uniwersytecka KUL stanowi znakomity warsztat pracy badawczej uczonych z wielu dziedzin, między innymi teologów, historyków, filologów, którzy badają dorobek Izydora z Sewilli - wielkiego erudyty, autora sławnych Etymologii, wybitnego nauczyciela i wychowawcy średniowiecznej Europy. Biblioteka posiada w swoich zbiorach wszystkie pisma uczonego Sewilczyka, w wydaniu J. P. Migne’a (tomy 81-83 Patrologiae Latinae) oraz w postaci wydań krytycznych w nowszych zbiorach i seriach; liczne, aczkolwiek wydane przed 1990 r., opracowania poświęcone życiu i dorobkowi Izydora, przede wszystkim autorstwa J. Fontaine'a, a także czasom i środowisku kulturowemu encyklopedysty. Sewilczyk był kompilatorem, toteż kluczowe znaczenie dla izydorianisty ma zapoznanie się z jego źródłami - pismami autorów klasycznych i chrześcijańskich, greckich i łacińskich prozaików i poetów, które również znajdujemy w zbiorach Biblioteki KUL. Wiedza biskupa Sewilli miała charakter literacki, ale dotyczyła Boga i całego stworzonego przez niego świata. W Bibliotece znajdujemy literaturę niezbędną dla badacza, który chcąc zrozumieć Izydora - fachowca, powinien dokształcić się w tych dziedzinach wiedzy, o których on pisze. Utrudnienia związane z brakiem potrzebnych pozycji w zasobach Biblioteka skutecznie rozwiązuje za pomocą wspaniale funkcjonującej Wypożyczalni Międzybibliotecznej. W ostatnich latach BU KUL wzbogaciła się w nowoczesne narzędzia pracy, takie jak Elektroniczny Katalog Kartkowy i Cyfrowa Biblioteka. Zapewniając dostęp do naukowych baz danych, ułatwia czytelnikom dotarcie do prac izydorianistów, które powstają w najbardziej odległych zakątkach planety. Na szczególną wdzięczność zasługują pracownicy Biblioteki, niezmiennie kompetentni, pomocni, oddani swej pracy. Ich wiedza i życzliwość to drugi - obok bogatych zbiorów - magnes, który przyciąga do Biblioteki Uniwersyteckiej KUL licznych czytelników, również izydorianistów, z całego Kraju.
Słowa kluczowe:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Biblioteka Uniwersytecka KUL, ojcowie Kościoła, Izydor z Sewilli, Etymologie, Jacques FontaineBibliografia
Adkins N., More Additions to Maltby’s Lexicon of Ancient Latin Etymologies and Marangoni’s Supplementum Etymologicum: Isidore of Seville on Grammar, Rhetoric and Dialectic (Etym. 1-2), „Habis”, 40 (2009) s. 17-25.
Aherne C. M., Late Wisigothic Bishops, their Schools and the Transmission of Culture, „Traditio”, 22 (1966) s. 435-444.
Albrecht M. von, A History of Roman Literature from Livius Andronicus to Boethius, t. 1-2, Leiden 1997.
Altaner B., Stuiber A., Patrologia. Życie, pisma i nauka Ojców Kościoła, tłum. z niemieckiego P. Pachciarek, Warszawa 1990.
Alvar M., Badía A. red., Enciclopedia lingüística hispanica, t. 1-2, Madrid 1960-1967.
Amigues S, Études de Botanique Antique, Paris 2002.
Amigues S., Hyakinthos: Fleur mythique et plantes réelles, „Revue des Études Grecques”, 105 (1982) s. 19-36.
Amigues S., La signature des plantes, source des croyances ou de savoir dans l’antiquité gréco-romaine?, w : M.-C. Amouretti, G. Comet red., La transmission des connaisances techniques. Tables rondes Aix-en-Provence avril 1993 - mai 1994, Aix-en-Provence 1995, s. 127-138.
Amigues S., Les „fi ancées du soleil”, w: B. Bakhouche, A. Moreau red., Les astres. Actes du colloque international de Montpellier, 23 - 25 mars 1995 , t. 1-2, Montpellier 1996, t. 2, s. 101-119.
André J., Arbor felix, arbor infelix, w: Hommages à J. Bayet, ed. par M. Renard, R. Schilling, Bruxelles 1964, s. 35-46.
André J., Contribution au vocabulaire de la viticulture: les noms des cépages, „Revue des Études Latines” 30 (1953), s. 126-156.
André J., La résine et la poix dans l’Antiquité. Technique et terminologie, „L’antiquité classique”, 33 (1964) s. 86-97.
André J., Les mots à redoublement en latin, Paris 1978.
André J., Lexique des termes de botanique en latin, Paris 1956.
André J., Recherches étymologiques sur certains noms des plantes latins, „Latomus”, 15 (1956) s. 290-307.
André J., Un mot fantôme: *pomelida, „Revue de philologie, de littérature et d’histoire anciennes”, 53 (1979) s. 241-243.
André J., Vraies et fausses étymologies grecques, „Revue des Études Latines” 38 (1960), s. 151-171.
Andrews A.C., Acclimatization of Citrus Fruits in the Mediterranean Region, „Agricultural History”, 35 (1964) s. 35-46.
Andrews A.C., Celery and Parsley in the Greco-Roman Period, „Classical Philologie” 44 (1949) n. 2, s. 90-99.
Andrews A.C., Hyssop in the Classical Era, „Classical Philology” 56 (1961), s. 230-249.
Andrews A.C.; Marjoram as a Spice in the Classical Era, „Classical Philology”, 56 (1961) s. 73-82.
Andrews A.C., The Silphium of the Ancients. A Lesson in Crop Control, „Isis”, 33 (1941) s. 232-236.
Baldelli I. red., Enciclopedia Dantesca, , t. 1-6, Roma 1970-1978.
Banniard M., Geneza kultury europejskiej V-VIII wieki, tłum. z francuskiego A. Kuryś, Warszawa 1995. Banniard M., Le lecteur en Espagne wisigothique d’après Isidore de Séville: de ses fonctions à l’état de la langue, „Revue des Études Augustiniennes”, 21 (1975) s. 112-144.
Bardon H., La littérature latine inconnue, t. 1-2, Paris 1952-1956. Baumgarten K., A Hiberno-Isidorian Etymology, „Peritia”, 2 (1983) s. 225-228.
Baumgarten K., The geographical orientation of Ireland in Isidore and Orosius, „Peritia” 3 (1984), s. 189-203.
Bober A., Braulio, biskup Saragossy (+651), „Roczniki teologiczno-kanoniczne”, 29 (1982) z. 4, s. 129-148.
Campos J., La „Regula monachorum” de San Isidoro y su lengua, „Helmantica”, 12 (1961) s. 61-101.
Castillo Maldonado P., La muerte de Isidoro de Sevilla: apuntes de crítica histórico-hagiográfi ca, „Habis”, 32 (2001) s. 577-596.
Cazier P., Isidore de Séville et la naissance de l’Espagne catholique, Paris 1994.
Courcelle P., Isidore de Séville, auteur antique et médiéval, „Revue des Études Anciennes”, 61 (1959) s. 419-423.
Codoñer C., La suerte de los libros, „Filologia mediolatina”, 9 (2002) s. 35-50.
Cozzoli U. (red.), Enciclopedia Virgiliana, t. 1-5, Roma 1984-1990.
Crivăţ A., Isidore of Seville – Reader of Solinus, „Bucharest Working Papers in Linguistics”, 15 (2013) s. 113-131.
Curtius E. R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. z niemieckiego A. Borowski, Kraków 1997.
Díaz y Díaz M. C., Introducción general a San Isidoro de Sevilla, w: San Isidoro de Sevilla, Etimologías. Edición bilingüe, texto latino, versión española y notas por J. Oroz Reta, M.-A. Marcos Casquero, t. 1-2, Biblioteca de Autores Cristianos 433-434, Madrid 1982, t. 1, s. 1-257.
Díaz y Díaz M. C. red., Isidoriana, León 1961. Diesner H. J., Isidorus von Sevilla und das westgotische Spanien, Berlin 1977.
Diesner H. J., Isidor von Sevilla und seine Zeit, Berlin 1973. Eco U., Imię róży, tłum. z włoskiego A. Szymanowski, Kraków 2004.
Eco U., O bibliotece, tłum. z włoskiego A. Szymanowski, Warszawa 2007.
Elfassi J., Chronique isidorienne (2008-2009), 2 (2010-2011), 3 (2012-2013), „Eruditio Antiqua” 2 (2010), s. 165-187; 4 (2012), s. 19-63; 6 (2014), s. 39-87.
Engels J., La portée d’étymologie isidorienne, „Studi medievali”, ser. 3, 3 (1962) s. 89- 128. Ferraces Rodríguez A., Latín vulgar (b>m) y etimología: el zoónimo uerbex según Isidoro de Sevilla (Etym. 12, 1, 10), „Helmantica”, 63 (2012), s. 73-86.
Ferraces Rodríguez A., La transmisión del „De materia médica” en latín: de Dioscórides a Isidoro de Sevilla y algunos tratados de botánica, Santiago de Compostela 1996.
Fontaine J., Chronique d’histoire et de littérature hispaniques (paléochretiennes et visigothiques) 1972-1976, „Revue des Études Augustiniennes”, 22 (1976) s. 402-435.
Fontaine J., Chrześcijańska literatura łacińska. Rys historyczny, tłum. z francuskiego J. Słomka, Tarnów 1997.
Fontaine J., Introduction, w: Isidore de Séville, Traité de la Nature, edité par J. Fontaine, Bordeaux 1960, s. 1-139.
Fontaine J., Isidore de Séville et la culture classique dans l’Espagne wisigothique, t. 1-2, Paris 1959, t. 3, Paris 1983.
Fontaine J., Isidore de Séville. Genèse et originalité de la culture hispanique au temps de Wisigoths, Turnhout 2001.
Fontaine J., Isidoro di Siviglia e la cultura del suo tempo, Culture et spiritualité en Espagne du IVe au VII siècle, London 1986.
Fontaine J., Le sacré antique vu par un homme du VIIe siècle, „Bulletin de l’Association G. Budé”, 48(1989) s. 394-405.
Fontaine J., Poésie et liturgie: sur la symbolique christique des luminaries, de Prudence à Isidore de Séville, w: Fontaine J., Études sur la poésie latine tardive d’Ausone à Prudence, Paris 1980, s. 184-213.
Fontaine J., Théorie et pratique du style chez Isidore de Séville, „Vigiliae Christianae”, 14 (1960) s. 65-101.
Fontaine J., Pellistrandi C. red., L’Europe héritière de l’Espagne wisigothique, Madrid 1992.
Фpaнкo I., Bибpaнi твopи, t. 1-3, Київ 1973.
García Cornejo R., A propósito de los ictiónimos en „De piscibus” Etimologías 12, 6 de Isidoro de Sevilla, „H.” 32 (2001) s. 553-575.
García de la Fuente O., El infl ujo hebreo en el latín biblíco, „Emerita”, 48 (1981) z. 2, s. 307-342.
Gautier Dalché P., Isidorus Hispalensis, De gentium vocabulis (Etym. IX, 2) quelques sources non repérées, „Revue des Études Augustiniennes”, 31 (1985) s. 278-285.
Geta Cabrío O., Una nueva edición de las Etimologías, „Helmantica”, 35 (1984) s. 111- 116.
Ghellinck J. de, Patristique et Moyen Âge. Études d’histoire littéraire et doctrinale, t. 1-2, Bruxelles 1961.
Gómez Lozano M., El léxico de la vid en las Etimologías de San Isidoro de Sevilla, „Helmantica”, 40 (1989) s. 293-301.
Grimal P., L’art des jardins, Paris 1974 Grimal P., Les jardins romains, Paris 1969.
Grimal P., The civilization of Rome, translated by W. S. Maguinness, London 1963.
Grmek M., Historia chorób u zarania cywilizacji zachodniej, tłum. z francuskiego A. B. Matusiak, Warszawa 2002.
Гypeвич A., Kaтeгopии cpeднeвeкoвoй кyльтypы, Mocквa 1972.
Herrero Llorente V.J., Lucano en la literatura hispanolatina, „Emerita”, 27 (1959) s. 19-52.
Hillgarth J. N., Ireland and Spain in the Seventh Century, „Peritia”, 3 (1984) s. 1-16.
Hillgarth J. N., Isidore of Seville, w: Dictionary of the Middle Ages, ed. by J. R. Strayer, vol. 6, New York 1985, s. 564.
Hillgarth J. N., The Position of Isidorian Studies: a Crtitical Review of the Literature 1936-1975, „Studi Medievali” ser. 3, 24 (1983), s. 817-897.
Hillgarth J. N., The Position of Isidorian Studies, Isidorian Studies 1976-1985, „Studi Medievali”, ser. 3, 31 (1990), s. 925-973.
James E. red., Visigothic Spain: New Approaches, Oxford 1980.
Kordel M., Litugia mozarabska (hiszpańsko-wizygocka) w dziele „De ecclesiasticis offi - ciis” św. Izydora z Sewilli. Studium historyczno-liturgiczne, Kraków 1935.
Kordel M., W 1300 rocznicę czwartego synodu toledańskiego, „Mysterium Christi”, 5 (1933/34), s. 11-17.
Krynicka T., „Desine gentilibus iam inservire poetis...” („Versus” XI 9). Chrześcijańscy epicy w bibliotece Izydora z Sewilli, „Vox Patrum”, 33 (2013) 60, s. 191-207.
Krynicka T., „Hexaemeron” Ambrożego z Mediolanu jako źródło do XVII księgi „Etymologii” Izydora z Sewilli, „Vox Patrum”, 25 (2005) 48, s. 125-138.
Krynicka T., Izydor z Sewilli, Kraków 2007. Krynicka T., Izydor z Sewilli jako mistrz kompilacji: metody pracy twórcy „Etymologii” na podstawie księgi XVII „De agricultura”, „Vox Patrum”, 27 (2007) 50-51, s. 397- 412.
Krynicka T., Izydor z Sewilli jako mistrz kompilacji: organizacja materiału w „Etymologiach” na przykładzie księgi XVII „De agricultura”, „Vox Patrum”, 26 (2006) 49, s. 319-333.
Krynicka T., Literacki charakter botanicznej wiedzy Izydora z Sewilli („Etymologie”, ks. XVII), „Studia Classica et Neolatina”, 9 (2010) s. 23-36.
Krynicka T., Pomysłowe mrówki, zawzięte mole i muszki pijaczki: owady w XII księdze „Etymologii” Izydora z Sewilli, w: Materiały pokonferencyjne III konferencji z cyklu „Bestiarium” „Owady-Robaki-Insekty”, którą zorganizowało Interdyscyplinarne Koło Naukowe Doktorantów Filologicznego Studium Doktoranckiego UG (Gdańsk, 9. 04. 2013 r.), via: http://www.ikndok.ug.edu.pl/upload/fi les/30/owady_publikacja. pdf (dostęp: 19.06.2015).
Krynicka T., Profesor Jacques Fontaine (22 IV 1922 - 31 V 2015), „Vox Patrum”, 35 (2015) 63, s. 731-738.
Krynicka T., Świat roślin w XVII księdze „Etymologii” Izydora z Sewilli, Lublin 2007, s. 15-20.
Ledzińska A., Gramatyka wobec sztuk wyzwolonych w pismach Izydora z Sewilli: „origo et fundamentum liberalium litterarum”, Kraków 2014.
López Bravo C., El legado iusfi lósofi co [sic!] de San Isidoro de Sevilla. Ley y derecho en el libro V de las Etimologías, „Isidorianum”, 23 (2003) s. 9-30.
Madóz J., San Isidoro de Sevilla. Semblanza de su personalidad litararia, León 1960.
Mair Davies L., Isidorian Texts and the Hibernensis, „Peritia”, 11 (1997) s. 207-249.
Marcos Casquero M. A., Virgilio como fuente de San Isidoro en materia geográfi ca, „Helmantica” 33 (1982), s. 371-400.
Marouzeau J. red., L’année philologique. Bibliographie critique et analytique de l’antiquité gréco-latine, Paris 1924/1926- Marrou H.-I., Isidore de Séville et les origines de la culture médiévale, „Revue historique”, 235 (1966) s. 39-46.
Mazzini I., Présence de Pline dans les herbiers de l’Antiquité et du haut Moyen-Age, „Helmantica”, 37 (1986) s. 83-106.
Michałowska T., Średniowieczna teoria literatury w Polsce. Rekonesans, Wrocław 2007.
Mikołajczyk I., Rolnictwo rzymskie w okresie późnego antyku w świetle „Opus agriculturae” Palladiusza, w: Łacińska proza naukowa, red. A. W. Mikołajczak, Gniezno 2001, s. 82-91.
Mikołajczyk I., Rzymska literatura agronomiczna, Toruń 2004.
Mikołajczyk I., Traktat „Rerum rusticarum libri tres „ Marka Terencjusza Warrona. Monografi a historycznoliteracka, Toruń 1992.
Miscellanea Isidoriana. Homenaje a S. Isidoro de Sevilla en el XIII centenario de su muerte 636 – 4 de abril – 1936, Romae 1936.
Nowiński M., Dzieje upraw i roślin uprawnych, Poznań 1957.
Nowiński M., Dzieje upraw i roślin leczniczych, Warszawa 1985.
Otałęga Z. red., Encyklopedia Biologii. Wszystkie dziedziny nauk przyrodniczych, t. 1-13, Kraków 1998-2000.
Philippart G., „Etymologiarum liber XVII” d’Isidore de Séville. À propos d’une édition récente, „Scriptorium”, 37 (1983) n. 2, s. 290-294.
Podbielkowski Z., Słownik roślin użytkowych: polski, łaciński, angielski, francuski, niemiecki, rosyjski, Warszawa 1985. Riché P., Edukacja i kultura w Europie Zachodniej (VI-VIII wiek), tłum. z francuskiego M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1995.
Rodríguez-Pantoja M., Observaciones sobre síntaxis de las „Etimologías” de Isidoro de Sevilla, „Habis”, 12 (1981) s. 107-121.
Ruiz de Elvira A., Universitas y encyclopedia (I), „Habis”, 28 (1997) s. 349-367.
Rzepkowski K., Isidore of Seville and comici ueteres. Ad Isid., Orig. VIII 7.7, „Emerita” 80 (2012) s. 341-353.
Scudieri Ruggieri J., Alle fonti della cultura ispanovisigotica, „Studi medievali”, 16 (1943-1950) s. 1-47.
Cepгeeнкo M., Kaтoн и eгo зeмлeдeлиe, w: Kaтoн, Зeмлeдeлиe, пepeвoд M. Cepгeeнкo, Mocквa 1950, s. 87-112.
Cepгeeнкo M., Kaтoнoвcкaя “шкaлa дoxoднocти” paзныx зeмeльныx yгoдий, „Becтник дpeвнeй иcтopии”, 12 (1949) z. 1, s. 86-91.
Cepгeeнкo M., Пoлeвoe xoзяйcтвo y Kaтoнa, „Becтник дpeвнeй иcтopии”, 11 (1948) z. 4, s. 206-208.
Słuszkiewicz E., Skąd się wzięła klasyczna (i europejska) nazwa kasztana?, „Meander”, 6 (1951), s. 92-104.
Spevak O., Isidore de Séville: le livre XIV des Etymologiae et la tradition étymologique, „Revue des Études Latines” 87 (2009), s. 231-248.
Starowieyski M., Izydor z Sewilli (560?-636), „Meander”, 22 (1967) s. 452-466.
Starowieyski M., Obraz literatury klasycznej pogańskiej w dziełach Izydora z Sewilli. Literatura grecka, „Meander”, 29 (1974) s. 357-367; Literatura rzymska, „Meander 30 (1975), s. 19-35.
Starowieyski M., Przygotowanie do kapłaństwa w Hiszpanii Wizygockiej, „Vox Patrum”, 13-15 (1993-1995) 24-29, s. 275-283.
Szram M., Ciało zmartwychwstałe w myśli patrystycznej przełomu II i III wieku, Lublin 2010.
Szymusiak J. M., Starowieyski M., Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971.
Świderkówna A. red., Słownik pisarzy antycznych, red., Warszawa 2001 [wyd. 3].
Świerzawski W., Formacja liturgiczna. Więź Biblii i Liturgii w dopełniającym się współdziałaniu biblisty i liturgisty – ks. Jana Korzonkiewicza i ks. Michała Kordela, www. kkbids.episkopat.pl/uploaded/a22/II%20WIEZ.pdf (dostęp 19.06.2015).
Trisoglio F., La catechesi liturgica: il De ecclesiasticis offi ciis di Isidoro di Siviglia, „Rivista Lasalliana”, (78) 2011, s. 395-410.
Uhl A., Servius als Sprachlehrer. Zur Sprachrichtigkeit in der exegetischen Praxis der spätantiken Grammatikerunterrichts, Göttingen 1988.
Val P., El deporte en las Etimologías de Isidoro de Sevilla, w: L. Cantarero, F. Xavier Medina red., Actualidad en el deporte: investigación y aplicación, San Sebastián 2008, s. 247-264.
Bopoнцoв C., Творческий и компилятивный элементы в наследии Исидора Севильского, w: Сборник студенческих научных работ, Mocквa 2011, s. 18-24.
Vossler K., San Isidoro, „Arbor”, 2 (1944) s. 19-20.
Wańkowicz M., Ziele na kraterze, Warszawa 2009.
Wasserstein D., Classical mythology in an eleventh-century hispano-muslim geographer, „Peritia”, 5 (1986) s. 404-408.
Wąsik A., Izydor z Sewilli o kamieniach szlachetnych. Uwagi ogólne i rozdział o kamieniach zielonych, „Meander”, 63 (2008) 151-158.
Wąsik A., Izydor z Sewilli o kamieniach szlachetnych: rozdziały o kamieniach czerwonych i purpurowych, „Meander”, 69 (2014) s. 57-63.
Katedra Filologii Klasycznej, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
