Klasztor kraśnicki od fundacji w 1468 roku do reformy w 1618 roku
Kazimierz Łatak
Katedra Nauk Pomocniczych i Archiwistyki; Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , PolskaAbstrakt
The Kraśnik monastery of the Canons Regular in the years 1468-1618 was one of the most important centres of religious and cultural life in the Lublin region. Although there were hardly ever more than twelve monks in the monastery, it was the interior character of the monastery and its exterior activity that increased its importance and role in civilization. The monks conducted their mission through prayer, broadly understood pastoral work, science and education, the promotion of culture and art, almsgiving and various economic initiatives. In pursuit of holiness and apostolate, they encountered both glories and successes, which are reflected in buildings, works of art, books, forms of piety, and monks who rendered great service to the Church and Poland. There were also failures, which in many cases were conditioned by external events such as natural disasters, wars and other circumstances. For the people living nearby, the monastery was always a reference point, contributing to the spiritual, intellectual and material culture of the town and its surroundings, which today is a part of not only Polish and ecclesial but also European Christian civilization. The author presented an outline of the history of the monastery of the Canons Regular in Kraśnik in the first period of its existence, that is from its beginning to 1618. He addressed the following issues: the staffing of the monastery, the organization of monastic life, their pastoral commitment, their contribution to the culture of the region and the finances of the monastery.
Słowa kluczowe:
kanonicy regularni, zakon, Kraśnik, dzieje klasztoru, średniowieczny KościółBibliografia
Czubek J., Katalog rękopisów Akademii Umiejętności w Krakowie, Kraków 1912.
Egger C., L’attualita della regola di S. Agostino, Vercelli 1996.
Graff T., O zapomnianym Wadowiczaninie, nieznanym portrecie Marcina Jadowity i wadowickim pochówku księżniczki piastowskiej, „Wadowiana”, 14 (2011) s. 189-201.
Grocholski H., Wokół początków Kraśnika, w: Z dziejów powiatu kraśnickiego, red.
Z. Hirsz, Lublin 1963 s. 28-32.
Katalog rękopisów Biblioteki Seminarium Duchownego w Lublinie, opr. H. D. Wojtyska, Lublin 1975.
Kodyńska-Kosińska M., Libnaw Joachim, w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, grafi cy, t. 5, red. J. Derwojed, Warszawa 1993, s. 90-91.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kraśniku, red. J. Zamorski, Kraśnik 2013.
Kwiatkowski B., Folwarki Lubelszczyzny. Historia rozwoju i zabudowy, Lublin 2012.
Landecka H., Kościół parafi alny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kraśniku – nowe ustalenia badawcze po I etapie badań 2008-2009, „Budownictwo i Architektura”, 7 (2010).
Łatak K., Dwór królewski wobec klasztoru kanoników regularnych Bożego Ciała w Krakowie w XV i XVI wieku, w: Klasztor w państwie średniowiecznym i nowożytnym, red. M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz, Wrocław 2005, s. 117-123.
Łatak K., Kanonicy regularni laterańscy na Kazimierzu w Krakowie do końca XVI wieku, Ełk 1999; Łatak K., Kongregacja krakowska kanoników regularnych laterańskich na przestrzeni dziejów, Kraków 2002.
Łatak K., Kongregacja krakowska kanoników regularnych laterańskich na przestrzeni dziejów, Kraków 2002.
Łatak K., Nalbach S., Ze studiów nad kulturą umysłową kanoników regularnych laterańskich krakowskiej prepozytury Bożego Ciała w XV i XVI wieku, Kraków 2009.
Łatak K., Reguła św. Augustyna w nurcie religijnym devotionis modernae, „Studia Claromontana”, 27 (2009) s. 45-56.
Łatak K., Traktaty Collectio super Statuta oraz Formula novitiorum ks. Piotra Clarety, kanonika regularnego prepozytury roudnickiej, jako źródła do poznania ruchu devotionis modernae, w: Klasztor Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie w okresie przedtrydenckim, Łomianki 2012.
Marczewski J.R., Duchowni wyświęceni przez biskupa chełmskiego Jerzego Zamoyskiego w latach 1601-1620, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 95 (2011) s. 73-107.
Marczewski J.R., Episcopi per semetipsos ordines conferant: biskup Jerzy Zamoyski jako szafarz sakramentu święceń, w: Veritatem in caritate. Księga jubileuszowa z okazji 70. urodzin Księdza Biskupa Profesora Jana Śrutwy, Lublin 2011, s. 217-232.
Myśliński K., Początki miasta Kraśnika i Urzędowa na tle rozwoju południowej Lubelszczyzny, w: Z dziejów powiatu kraśnickiego, red. Z. Hirsz, Lublin 1963, s. 11-27.
Nalbach S., Spór klasztoru Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich z radą miasta Kazimierza o szkołę farną, w: Klasztor Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie w okresie przedtrydenckim, red. K. Łatak, Warszawa 2012, s. 355-364.
Ryłko S., Reguła św. Augustyna z klasztoru kanoników regularnych w czeskim Rudniku, Kraków 1993.
Siestrzewitowska M. J., Ochrona tożsamości przestrzennej na przykładzie wybranych miast Lubelszczyzny: Ostrów Lubelski, Biłgoraj, Kraśnik, Lublin 2011, s. 228-274.
Sikora F., Krąg rodzinny i dworski Dymitra z Goraja i jego rola na Rusi, w: Genealogia – kręgi zawodowe i grupy interesu w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, Toruń 1989.
Szetelnicki W.W., Brat Jan z Nysy CRL i jego malarstwo. Przyczynek do dziejów kultury artystycznej w krakowskim klasztorze kanoników regularnych laterańskich, w: Klasztor Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie w okresie przedtrydenckim, red. K. Łatak, Warszawa 2012, s. 177-220.
Szulc D., Lubelskie Towarzystwo Genealogiczne, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego”, 3 (2011) s. 177-178.
Szymborski W., Odpusty w Polsce średniowiecznej, Kraków 2011.
Trappe A., Sant’Agostino. La regola, Roma 1986.
Więzik S., Konstytucje kanoników regularnych laterańskich kongregacji krakowskiej dawniej i dziś, w: Przemijanie i trwanie. Kanonicy Regularni Laterańscy w dawnej i współczesnej Polsce, Kraków 2009, s. 575-583.
Więzik S., Najstarsze statury (konstytucje) kanoników regularnych laterańskich obediencji krakowskiej, w: Klasztor Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie w okresie przedtrydenckim, Łomianki 2012, s. 407-414.
Wozowicz A., Zagadnienie fundacji i dziejów gotyckiego obrazu z Chrystusem Bolesnym, Matką Boską i św. Janem Ewangelistą w kościele parafi alnym w Kurozwękach, w: Artifex doctus: studia ofi arowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. W. Bałus, W. Walamus, M. Walczak, t. 2, Kraków 2007, s. 105-116.
Zielińska E., Kultura intelektualna kanoników regularnych z klasztoru w Kraśniku w latach 1469-1563, Lublin 2002.
Zielińska E., Rękopis średniowiecznych statutów klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna w Kraśniku, w: Z książką przez wieki, Warszawa 2002, s. 87-104.
Katedra Nauk Pomocniczych i Archiwistyki; Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
