Działalność prof. Stanisława Ptaszyckiego
Grzegorz Misiura
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1161-0184
Abstrakt
Artykuł przedstawia sylwetkę prof. Stanisława Ptaszyckiego (1853-1933), zasłużonego badacza historii, filologii polskiej oraz archiwistę. Jego życiorys jest powszechnie znany. Uzupełniono go o szczegóły, jak np. adresy zamieszkania czy przebieg pożegnania na Uniwersytecie Lubelskim w 1926 roku. Jego czterdziestoletni pobyt w Petersburgu oraz prowadzone tam badania naukowe zaowocowały szeregiem cennych i potrzebnych zajęć w nowo powstałym uniwersytecie w Lublinie. Poza tym, przebywając w tym mieście, pełnił funkcję dyrektora Archiwum Państwowego. W 1926 roku został powołany na stanowisko Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Przeprowadził się wówczas do Warszawy, gdzie mieszkał do końca życia. Jednak jego związek z lubelską Alma Mater nie ustał, co potwierdzają prowadzone przez niego zajęcia dla studentów. Na jego przywiązanie do uczelni wskazuje też fakt, że przekazał do jej książnicy swój księgozbiór, liczący kilka tysięcy woluminów.
Słowa kluczowe:
Stanisław Ptaszycki, Katolicki Uniwersytet Lubelski, historia, filologia polska, archiwistyka, Archiwum Państwowe w Lublinie, Naczelna Dyrekcja Archiwów PaństwowychBibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Uniwersyteckie KUL (AUKUL)
sygn. A-36, Akta osobowe Stanisława Ptaszyckiego.
sygn. 80, Protokoły posiedzeń Rady Wydziału [Nauk Humanistycznych] (luźne) 1919- 1929. Powiadomienia o posiedzeniach Rady Wydziału, terminach egzaminów, zebraniach okolicznościowych i itp. 1921-1926.
Archiwum Państwowe w Lublinie (APL)
sygn. 1479, Archiwum Państwowe w Lublinie 1918-1939[1940-1965], sygn. 136, Ptaszycki Stanisław [prof., dr UJ, historyk, archiwista, dyrektor APL], 1918-1927, 1931.
Archiwum Akt Nowych
sygn. 14, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie, 1917-1939.
Lietuvos Valstybės Istorijos Archyvas
f. 1135, Vilniaus Mokslo Bičiulių Draugija, nr. 17, Istoriko, archeografo Stanislovo Ptašiskio asmeninio archyvo bylų apyrašas.
Źródła drukowane
Monitor Polski, 1933, nr 259, poz. 278.
Ptaszycki Stanisław, [Rękopis p.t. „Nowiny Lubelskie”. Opinia], w: ,,Nowiny Lubelskie” z marca 1569 roku. Źródło do dziejów sejmu unii lubelskiej, oprac. i wyd. P. Dymmel, H. Gmiterek, Lublin 2019, s. 99-102.
Program wykładów i skład uniwersytetu w półroczu zimowem roku akademickiego 1919/20, Wilno 1919.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Półrocze letnie 1921/1922, Lublin 1922.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Półrocze zimowe 1918/1919, Lublin 1919.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Półrocze zimowe 1921/1922, Lublin 1921.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Rok akademicki 1924/1925, Lublin 1925.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Rok akademicki 1928/29, Lublin 1928. (Crossref)
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Rok akademicki 1929/30, Lublin 1929.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Rok akademicki 1930/31, Lublin 1930.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Rok akademicki 1931/32, Lublin 1931.
Spis wykładów i wykaz instytucyj uniwersyteckich. Rok akademicki 1932/33, Lublin 1932.
Opracowania
Bachulska Helena, Bibljografia prac Stanisława Ptaszyckiego, „Archeion”, 12 (1934) s. 59-76.
Bibjoteka Publiczna i Uniwersytecka obecnie Uniwersytecka Bibljoteka Publiczna w Wilnie w latach 1919-1927, Wilno 1928.
Burba Patrycja, Data pierwszej uroczystej inauguracji na KUL, „Przegląd Uniwersytecki”, (2012) nr 1, s. 18-19.
Chachaj Krzysztof, Profesor Stanisław Ptaszycki – historyk, filolog, archiwista, prezes Towarzystwa Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, „Bibliotekarz Lubelski”, 67 (2014) s. 9-17.
Fita Stanisław, Profesorowie KUL – członkowie PAU i PAN, w: Nauka i wiara. 80 lat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. A. Szostek, Lublin 1999, s. 187-194.
Grala Hieronim, Ptaszycki Stanisław Ludwik, w: Polski Petersburg, 15 września 2018 r., http://www.polskipetersburg.pl/hasla/ptaszycki-stanislaw-ludwik (dostęp: 3.10.2019).
Jakubowski Jan, Stanisław Ptaszycki jako badacz Metryki Litewskiej, „Archeion”, 12 (1934) s. 53-57.
Karolewicz Grażyna, Geneza Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992, s. 47-70.
Karolewicz Grażyna, Mistrzowie we wspomnieniach swoich uczniów. Kartka z dziejów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.
Karolewicz Grażyna, Nauczyciele akademiccy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym, cz. 2, Biogramy, Lublin 1994.
Karta żałobna, „Biesiada Literacka”, (1906) nr 44 [2 listopada], s. 359.
Katolicki Uniwersytet Lubelski we wspomnieniach pierwszych studentów z lat 1918-1925, red. G. Karolewicz, Lublin 1978.
Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1925-1939 we wspomnieniach swoich pracowników i studentów, wstęp i red. G. Karolewicz, Lublin 1989.
Kętrzyński Stanisław, Rola Stanisława Ptaszyckiego w Petersburgu, „Archeion”, 12 (1934) s. 45-52.
Konarski Stanisław, Ptaszycki Stanisław Ludwik, w: Polski słownik biograficzny, t. 29, red. E. Rostworowski i in., Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986, s. 294-297.
Kostankiewicz Agnieszka, Prof. Stanisław Ludwik Ptaszycki (1853-1933), „Archiwista Polski”, (2014) nr 1, s. 69-80.
Kostankiewicz Agnieszka, Profesor Stanisław Ptaszycki (1853-1933) – pierwszy dyrektor Archiwum Państwowego w Lublinie, „APLA. Biuletyn Archiwum Państwowego w Lublinie”, 10 (2013) nr 3, s. 18-19.
Księga pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, t. 2, Dziesięciolecie 1919-29, Wilno 1929.
Kus Ewa, Z dziejów Archiwum Państwowego w Lublinie 1918-1939, w: Archiwum Państwowe w Lublinie. Dzieje i zasób. Zbiór artykułów przygotowanych w związku z jubileuszem 80-lecia Archiwum, red. E. Wierzbicka, L. Zabielski, Warszawa 2003, s. 38-72.
Łopaciński Wincenty, Rys życia Stanisława Ptaszyckiego, „Archeion”, 12 (1934) s. 28-44.
Łopaciński Wincenty, Ś. P. Stanisław Ptaszycki, Warszawa 1934 [nadbitka z: „Przegląd Historyczny”, 31 (1934-1935) z. 1].
Pawłowska Anna Magdalena, Działalność Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Lublinie w latach 1927-1939, „Teka Komisji Historycznej Oddziału Lubelskiego Polskiej Akademii Nauk”, 12 (2015) s. 145-165.
Ptaszycki Stanisław, Encyklopedia historii i literatury polskiej. Notatki z wykładów, Wydział Nauk Humanistycznych KUL [wydane jako skrypt dla studentów].
Ptaszycki Stanisław., Encyklopedia nauk pomocniczych historii i literatury polskiej, cz. 1, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Lublin 1922.
Ptaszycki Stanisław, Z moich wspomnień z nad Newy, w: Z murów św. Katarzyny. Księga pamiątkowa b. wychowanek i wychowanków gimnazjów przy kościele Świętej Katarzyny w Petersburgu, t. 1, Kościół św. Katarzyny a życie polskie. Szkoły żeńskie. Szkoły męskie, Warszawa 1933, s. 51-65.
Starnawski Jerzy, Biblioteka Uniwersytecka KUL jako warsztat pracy naukowej historyka literatury polskiej, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin 1992, s. 226-238.
Ś. P. Stanisław Ptaszycki, „Pamiętnik Lubelski”, 2 (1931-1934) s. 283-286.
Ś. p. Zofja z Wyrzykowskich Ptaszycka, „Kraj”, 35 (1906) nr 36 [21(8) września], s. 13.
Trojanowska Maria, Stanisław Ptaszycki (12 IV 1853-20 XII 1933), w: Problemy historii i archiwistyki, red. T. Mencel, Lublin 1986, s. 259-270.
Wąsowicz Henryk, Ptaszycki Stanisław Ludwik, w: Encyklopedia katolicka, t. 16, red. E. Gigilewicz, Lublin 2012, kol. 891-892.
Wąsowicz Henryk, Ptaszycki Stanisław Ludwik, w: Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 2, red. E. Gigilewicz, Lublin 2018, s. 235-236.
Wodzianowska Irena, Deo et Patriae. Rektor Idzi Radziszewski (1918-1922) – uczony i dzieło, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1918-2018, t. 1, 1918-1944, red. G. Bujak, Lublin-Warszawa 2019, s. 21-71.
Wodzianowska Irena, Ksiądz Idzi Radziszewski w służbie Bogu i Ojczyźnie, „Summarium Societatis Scientiarum Catholicae Universitatis Lublinensis Ioannis Pauli II”, 47(67) (2018) s. 21-40.
Wojtkowski Andrzej, Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918-1944, w: Księga jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. S. Kunowski, W. Müller, M. Rechowicz, Z. Sułowski, A. Wojtkowski, Lublin 1969, s. 21-104.
Zaszczytna nominacja prof. St. Ptaszyckiego, „Ziemia Lubelska”, 22 (1926) nr 231 [19 września 1926], s. 3.
Zbiory własne autora
Wiadomość e-mail od prof. I. Wodzianowskiej z dnia 1 kwietnia 2020 roku.
Wiadomość e-mail z Archiwum Uniwersyteckiego UJ z dnia 28 maja 2021 roku.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1161-0184
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
