„Nie sądzę, żeby posądzanie mnie o wrogość do Kościoła było słuszne” . Związki Czesława Miłosza z Seminarium Polskim w Paryżu
Michał Kłakus ks.
Institut Diocésain de Formation Pastorale w Tulonie (Francja) , Francjahttps://orcid.org/0000-0002-0012-7525
Abstrakt
Czesław Miłosz zaliczany jest do największych polskich poetów, eseistów i tłumaczy. W 1980 roku w uznaniu zasług na polu literatury otrzymał Nagrodę Nobla. Urodził się w 1911 roku na Litwie. Tam też ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego. W Wilnie był jednym z czołowych działaczy tamtejszego koła literatów. W 1933 roku ukazała się jego pierwsza książka (Poemat o czasie zastygłym). Przed wybuchem II wojny światowej pracował w Polskim Radiu. Po 1939 roku przebywał w Rumunii, następnie w Wilnie i w końcu udało mu się przedostać do Warszawy. Brał udział w konspiracyjnym życiu kulturalnym okupowanej stolicy. Po 1945 roku rozpoczął współpracę z komunistycznymi władzami. Jako dyplomata pracował na placówkach w Nowym Jorku, Waszyngtonie oraz Paryżu. W 1951 roku C. Miłosz postanowił zrezygnować z funkcji attaché kulturalnego w ambasadzie polskiej w Paryżu. Rozpoczął się wówczas dla niego trudny okres zarówno pod względem materialnym, jak i moralnym: został bez środków do życia, z rozpadającym się małżeństwem (związkiem cywilnym). Szczęśliwym zbiegiem okoliczności na jego życiowej drodze stanął ówczesny rektor Seminarium Polskiego w Paryżu ks. Antoni Banaszak. W wyniku jego starań 13 stycznia 1956 roku w polskim kościele przy rue Saint-Honoré pisarz usankcjonował swój wieloletni związek, zawierając ślub kościelny. Artykuł przybliża, jak układały się relacje między rektorem Seminarium Polskiego a przybyłym ze Stanów Zjednoczonych byłym dyplomatą komunistycznym.
Słowa kluczowe:
Czesław Miłosz, ks. Antoni Banaszak, Seminarium Polskie w Paryżu, „Kultura”, Aleksander GiedroycBibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Seminarium Polskiego w Paryżu, poszyty: USA; Prymas 1946-61.
Archiwum Polskiej Parafii w Paryżu, Księga ślubów, nr 2/1956.
Centre des Archives diplomatiques du ministère des Affaires étrangères (La Courneuve) Pologne, sygn. 199QOSUP18.
Źródła drukowane
Giedroyc Jerzy, Miłosz Czesław, Listy 1952-1963, Warszawa 2008.
Miłosz Czesław, Na marginesie ankiety, „Kultura”, (1966) nr 3/221, s. 97-106.
Miłosz Czesław, Pax odsłonięty, „Kultura”, (1957) nr 3/113, s. 92-100.
Miłosz Czesław, Przemówienie na paryskiej Sorbonie, „Kultura”, (1983) nr 12/435, s. 126-129.
Miłosz Czesław, Śmierć Józefa Sadzika, „Kultura”, (1980) nr 10/397, s. 91-97.
Miłosz Czesław, Wiersze, Londyn 1967.
Hertz Zygmunt, Listy do Czesława Miłosza (1952-1979), Paryż 1992.
Opracowania
Franaszek Andrzej, Miłosz. Biografia, Kraków 2011.
Konrad Marek, Między literaturą a polityką. Korespondencja Jerzego Giedroycia z Czesławem Miłoszem, „Zeszyty Historyczne”, 150 (2004) s. 3-54.
Tyszkiewicz Barbara, Naiwny i heroiczny: Jerzy Zawieyski jako mediator pomiędzy kardynałem Wyszyńskim a Władysławem Gomułką, „Zeszyty Historyczne”, 156 (2006) s. 40-102.
Netografia
Gawron Krystian, Czesław Miłosz w Polskim Seminarium w Paryżu, https://seminariumpolskie.fr/pl/aktualnosci/72-czeslaw-milosz-w-polskim-seminarium-w-paryzu (dostęp: 1.06.2021).
James Burnham, https://kulturaparyska.com/pl/people/show/james_burnham/biography (dostęp: 1.06.2021).
Jerzy Giedroyc, https://kulturaparyska.com/pl/people/show/jerzy-giedroyc/biography (dostęp: 1.06.2021).
Józef Czapski, https://kulturaparyska.com/pl/people/show/jozef_czapski/biography (dostęp: 1.06.2021).
Ks. Józef Sadzik, https://kulturaparyska.com/pl/people/show/ks-jozef-sadzik/biography (dostęp: 1.06.2021).
Obrona Miłosza i prośba o pomoc, https://kulturaparyska.com/pl/search/result/Mi%C5%82osz%20wiara/7/30 (dostęp: 1.06.2021).
Wraga Ryszard, Nie ma żadnej „sprawy Miłosza”, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” nr 8, 9 I 1952, https://kulturaparyska.com/pl/cuttings/show/nie-ma-zadnej-sprawy-milosza (dostęp: 1.06.2021).
Wraga Ryszard, Nie ma żadnej „sprawy Miłosza”, „Syrena” (Francja) nr 206, 19 I 1952, https://kulturaparyska.com/pl/search/result/Mi%C5%82osz/15/30 (dostęp: 1.06.2021).
Relacje
Wywiad ks. dr. Michała Kłakusa z ks. dr. K. Gawronem (10 lutego 2021), w zbiorach autora.
Institut Diocésain de Formation Pastorale w Tulonie (Francja) https://orcid.org/0000-0002-0012-7525
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
