Dokumenty Rzymskiego Archiwum Towarzystwa Jezusowego dotyczące jezuickiego kolegium w Krasnymstawie
Robert Danieluk SI
Archiwum Generalne Jezuitów w Rzymie , Włochyhttps://orcid.org/0000-0003-1145-4131
Abstrakt
Krasnystaw był jednym z wielu miejsc w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, gdzie jezuici prowadzili swój zwyczajny apostolat, który polegał na duszpasterstwie bezpośrednim i nauczaniu w szkole. W mieście nad Wieprzem działalność ta miała miejsce w latach 1685-1773. Niniejszy artykuł – przygotowany na mającą się tam odbyć w 2020 roku konferencję (odwołaną z powodu sytuacji sanitarnej) – to prezentacja źródeł archiwalnych dotyczących wskazanej placówki i przechowywanych w Rzymskim Archiwum Towarzystwa Jezusowego. W oparciu o szczegółowy inwentarz poloników tegoż archiwum – Andrzej Paweł Bieś i in., Polonica w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego (t. 1-5, Kraków 2002-2008) – łatwo o szybką i precyzyjną lokalizację tych pochodzących z Krasnegostawu bądź do tego miejsca się odnoszących. Po ogólnej ich prezentacji, artykuł traktuje o każdym z głównych rodzajów literackich jezuickiej dokumentacji – są to przede wszystkim: listy, katalogi, nekrologi oraz formuły ostatnich ślubów zakonnych – z podaniem konkretnych przykładów i cytatów niektórych źródeł. Celem autora jest ukazanie w jaki sposób archiwalia te mogą pomóc nie tylko historykom lokalnym, ale też wszystkim zainteresowanym dziejami tego miejsca i wspomnianą dokumentacją ze względu na inne podejmowane przez nich zagadnienia.
Słowa kluczowe:
jezuici, kolegium, Krasnystaw, Towarzystwo Jezusowe, archiwum zakonneBibliografia
Źródła
Archivum Romanum Societatis Iesu
Assistentia Germaniae (skrót: Germ.) 116, 125
Provincia Poloniae (skrót: Pol.) 1-2, 19, 45-46, 56-59, 61-63, 69, 78, 79, 83, 88
Epistolae Nostrorum (skrót: Epp. NN.) 30, 32
Fondo Gesuitico (skrót: FG) 99, 378-379, 514.
Schedario Lamalle
Opracowania
Bieś Andrzej Paweł i in., Polonica w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego, t. 1-5, Kraków 2002-2008.
Danieluk Robert, Tajna misja jezuitów na Podlasiu (1878-1904): „Columbae simplicitate et serpentis prudentia”. Wybór dokumentów z archiwów zakonnych Krakowa, Rzymu i Warszawy, Kraków 2009.
Danieluk Robert, Bydgostiana w Rzymskim Archiwum Towarzystwa Jezusowego, w: Jezuici w Bydgoszczy i okolicy, red. M. Puziak, Bydgoszcz 2018, s. 13-51.
Danieluk Robert, Die Jesuiten in Brig im frühen 19. Jahrhundert im Licht des Generalarchivs der Gesellschaft Jesu in Rom, w: Die Wiederherstellung der Gesellschaft Jesu. Vorbereitung, Durchführung und Auswirkungen. Unter besonderer Berücksichtigung der Verhältnisse im Wallis, red. P. Oberholzer, Münster 2019, s. 71-98.
Dębowska Maria, Rostkowski Adam bp, w: Encyklopedia katolicka, t. 17, red. E. Gigilewicz, Lublin 2012, kol. 361-362.
Friedrich Markus, Der lange Arm Roms? Globale Verwaltung und Kommunikation im Jesuitenorden:1540-1773,Frankfurt am Main/New york 2011.
Grzebień Ludwik i in., Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, wyd. 2, Kraków 2004.
Grzebień Ludwik, Podstawowa bibliografia do dziejów Towarzystwa Jezusowego w Polsce, t. 1-2, Kraków 2009.
Hierarchia Catholica, vol. V, Patavii 1952.Institutum Societatis Iesu, vol. I-III, Florentiae 1892-1893.
Kołacz Jakub, Słownik języka i kultury jezuitów polskich, Kraków 2006.Konstytucje Towarzystwa Jezusowego wraz z przypisami Kongregacji Generalnej XXXIV oraz Normy Uzupełniające zatwierdzone przez tę samą Kongregację, Kraków-War-szawa 2001.
Kumor-Mielnik Joanna, Święcicki Stanisław Jacek CRL, w: Encyklopedia katolicka, t. 19, red. E. Gigilewicz, Lublin 2013, kol. 382-383.
Lamalle Edmond, L’archivio di un grande Ordine religioso. L’archivio Generale della Compagnia di Gesù, „Archiva Ecclesiae”, 24-25 (1981-1982) s. 89-120.
Lawszuk Wladimir, Jezuici w Grodnie 1622-1700: ludzie i dzieje kolegium, Kraków 2013.
Miazek-Męczyńska Monika, Indipetae Polonae – kołatanie do drzwi misji chińskiej, Poznań 2015.
Niesiecki Kasper, Herbarz Polski, t. VIII, red. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1841.
Schurhammer Georg, Die Anfänge des römischen Archivs der Gesellschaft Jesu, „Archi-vum Historicum Societatis Iesu”, 12 (1943) s. 89-118.
Święta Lipka – perła na pograniczu ziem, kultur i wyznań, red. A. Jacyniak, Warszawa 2008.
Teschitel Josef, L’Organizzazione dell’archivio generale della Compagnia di Gesù, „Ras-segna degli Archivi di Stato”, 22 (1962) s. 189-196.
Wimmer Jan, Maria Anna z Liniewa Grothus, w: Polski słownik biograficzny, t. 9/1, red. K. Lepszy, Wrocław 1960, s. 23.
Wokół jezuickiej fundacji uniwersytetu z 1611 roku, red. D. Żołądź-Strzelczyk, R. Witkowski, Poznań 2011.
Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce, t. III, vol. 2, Lwów 1902.
Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce, t. IV, vol. 1, Kraków 1905.
Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce, t. IV, vol. 4, Kraków 1905.
Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce. W skróceniu, 5 tomów w jednym, z dwoma mapami, Kraków 1908.
Netografia
Feliks Potocki, https://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Potocki_(zm._1766) (dostęp: 21.09.2020).
Archiwum Generalne Jezuitów w Rzymie https://orcid.org/0000-0003-1145-4131
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
