ABMK

Źródła zdeponowane w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach jako podstawa do badań nad stratami osobowymi i materialnymi obszarów wiejskich diecezji kieleckiej pod okupacją niemiecką 1939-1945

Tomasz Domański

Instytut Pamięci Narodowej , Polska
https://orcid.org/0000-0002-9992-4160


Abstrakt

Artykuł pokazuje przydatność naukową źródeł kościelnych do badań nad stratami osobowymi i materialnymi regionu kieleckiego w okresie II wojny światowej. Nie ulega wątpliwości, że omówione dokumenty przedstawiają znakomitą wartość historyczną. Są szczególnie ważne dla ustalenia wielkości zniszczeń wojennych z lat 1944-1945 (domy, kościoły, gospodarstwa rolne), zwłaszcza że powyższa problematyka była nieobecna w badaniach instytucji państwowych. Umożliwiają również przeanalizowanie terroru okupacyjnego, jego dynamikę oraz fluktuację w poszczególnych dekanatach (częściach) diecezji. Źródła kościelne, jak każde inne, wymagają jednak konfrontowania z dostępnymi źródłami świeckimi celem ustalenia ostatecznych danych.

Słowa kluczowe:

Kościół katolicki, diecezja kielecka, II wojna światowa, straty osobowe, straty materialne



Źródła archiwalne

Archiwum Diecezjalne w Kielcach (ADK)

Akta Kurialne Ogólne (AKO):

AO-2/19; OD-2/5, OD-4/4, OD-4/5, OD-5/40, OD-5/41, OD-11/5, OD-11/6; OK-4/5 OM-1/1.

Akta Kurialne Personalne (AKPers.):

XB-12, XB-53, XC-30, XD-20, XF-5/1, XJ-1.

Akta Kurialne Parafii (AKPar.):

PB-1/1, PB-3/2, PB-6/3, PB-6/12, PB-6/3, PB-9/3, PB-11/2, PC-2/2, PC-4/2, PC-6/2, PC-18/2, PD-7/2, PD-1/8, PD-10/2, PM-12/2, PN-4/2.

Źródła drukowane

Kałmucki Korpus Kawalerii. Zbrodnie popełnione na ziemiach polskich w 1944 r. w dokumentach SB, wstęp i oprac. R. Sodel, Lublin 2011.

Straty w obiektach sakralnych diecezji kieleckiej w czasie II wojny światowej w świetle zasobów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, wstęp T. Gocel, wybrali T. Gocel, E. Kołomańska, Kielce 2022.

Terror hitlerowski na wsi kieleckiej. Wybór dokumentów źródłowych, „Rocznik Świętokrzyski”, 15 (1988).

Opracowania

Bujak Grzegorz, Organizacja dekanalna w diecezji kieleckiej w latach 1925-1939, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 98 (2012) s. 19-26. (Crossref)

Dobrzanowski Stanisław, Dzieje parafii Gołcza, Kraków 2007.

Domański Tomasz, Niemieckie akcje represyjne w gminie Bodzentyn w okresie II wojny światowej, w: Z dziejów Bodzentyna w okresie II wojny światowej. W 70. Rocznicę pacyfikacji 1943-2013, red. L. Michalska-Bracha, M. Przeniosło, M. Jedynak, Kielce 2013, s. 115-139.

Domański Tomasz, Pierwszy rok okupacji niemieckiej Kielc, w: Życiorysy niepokornych, t. 1, Stefan Artwiński (1863-1939), red. M. Jedynak, P. Wolańczyk, Kielce-Warszawa 2021, s. 67-94.

Domański Tomasz, Prześladowania Żydów na prowincji Kreishauptmannschaft Kielce w latach 1939-1941, „Res Historica”, 54 (2022) s. 481-532.

Domański Tomasz, Z dziejów parafii Leszczyny w XIX i XX wieku, „Biuletyn Stowarzyszenia św. Jacek”, (2014) nr 4, s. 20-21.

Domański Tomasz, Jankowski Andrzej, Represje niemieckie na wsi kieleckiej 1939-1945, Kielce 2011.

Gapys Jerzy, Bp Czesław Kaczmarek jako patron i organizator akcji charytatywnej duchowieństwa w diecezji kieleckiej 1939-1945, w: Trzy rocznice. Biskup Czesław Kaczmarek, red. J. Gapys, Kielce 2014, s. 79-104.

Gapys Jerzy, Działalność charytatywna duchowieństwa diecezjalnego w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, Kielce 2012.

Gapys Jerzy, Z okupacyjnych dziejów Świętego Krzyża (1939-1945), w: Klasztor na Świętym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej, red. D. Olszewski, R. Gryz, Kielce 2000, s. 230-245.

Gocel Tomasz, Duszpasterstwo w diecezji kieleckiej w latach II wojny światowej 1939-1945, Kielce 2012.

Gryz Ryszard, Dzieje parafii Bodzentyn w latach niemieckiej okupacji, w: Z dziejów Bodzentyna w okresie II wojny światowej w 70. rocznicę pacyfikacji 1943-2013, red. L. Michalska-Bracha, M. Przeniosło, M. Jedynak, Kielce 2013, s. 39-69.

Iwaniak Stefan, Straty powiatów nadwiślańskich województwa kieleckiego (1939-1945) i pomoc państwa w ich odbudowie, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, 8 (1973) s. 153-182.

Jankowski Andrzej, Pacyfikacje i terror na wsi w Kieleckiem 1939-1945, w: Martyrologia i eksploatacja wsi polskiej pod hitlerowską okupacją. Materiały z sesji naukowej odbytej w dniach 29-30 listopada 1985 r. w Borkowie, red. S. Meducki, Kielce 1989, s. 33-48.

Kaczanowski Longin, Działalność 62 zmotoryzowanego plutonu żandarmerii na Kielecczyźnie, Kielce 1973.

„Kielecki Przegląd Diecezjalny”, 26 (1939) nr 10.

Kotarba Ryszard, Pacyfikacje i terror wobec mieszkańców wsi w Krakowskiem 1939-1945, w: Martyrologia i eksploatacja wsi polskiej pod hitlerowską okupacją. Materiały z sesji naukowej odbytej w dniach 29-30 listopada 1985 r. w Borkowie, red. S. Meducki, Kielce 1989, s. 67-80.

Libionka Dariusz, Powiat miechowski, w: Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 2, red. B. Engelking, J. Grabowski, Warszawa 2018, s. 14-211.

Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją niemiecką, z. 1-5, red. W. Jacewicz, J. Woś, Warszawa 1977-1978.

Massalski Adam, Meducki Stanisław, Kielce w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945, Wrocław-Warszawa-Kraków 2007.

Michalczyk Maria, Gdy każdy dzień był walką, Warszawa 1982.

Olszewski Daniel, Diecezja kielecka. Zarys dziejów 1805-1987, Kielce 1988.

Paulewicz Marian, Diecezja kielecka, w: Życie religijne w Polsce pod okupacją hitlerowską 1939-1945, red. Z. Zieliński, Warszawa 1982, s. 234-252.

Peszko Henryk, A droga była niełatwa… Wspomnienia kieleckiego duchownego z lat 1910-1955, wstęp i oprac. R. Gryz, Kielce-Warszawa 2022.

Piątkowski Sebastian, Bandytyzm i inne formy przestępczości kryminalnej na obszarach wiejskich Generalnego Gubernatorstwa na początku okupacji (październik 1939 – maj 1941 r.), w: Polska pod okupacją, t. 1, Warszawa 2015, s. 75-100.

Przybyszewski Stanisław M., Ks. mjr Jan Francuz, kapelan dwóch wojen, męczennik (1920-1939), Busko-Zdrój 2002.

Rutkowski Adam, Martyrologia, walka i zagłada ludności żydowskiej w dystrykcie radomskim podczas okupacji hitlerowskiej, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, (1955) nr 15-16, s. 75-182.

Skrzyniarz Ryszard, Parafia Bieliny. Zarys dziejów, Kielce 2007.

Szafrański Adam Ludwik, Diecezja kielecka w XX wieku, w: Księga jubileuszu stulecia diecezji kieleckiej (1883-1983), Kielce 1986, s. 319-325.

Śledzianowski Jan, Ksiądz Czesław Kaczmarek biskup kielecki 1895-1963, Kielce 2008.

Urbański Krzysztof, Gminy żydowskie małe w województwie kieleckim w okresie międzywojennym, Kielce 2006.

Wspomnienia obozowe ks. Józefa Kubraka, oprac. T. Domański, „Kuryer Kielecki”, (2017) nr 4 (39), s. 8.

Zaborski Zygmunt, Z dziejów parafii Lelów i Staromieście, Częstochowa 1998.

Zawisza Michał, Straty osobowe na Kielecczyźnie w czasie II wojny światowej – próba bilansu, w: Kielecczyzna pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945: straty osobowe, red. M. Zawisza, E. Krężołek, Kielce 2018, s. 5-8.

Życie religijne w Polsce pod okupacją hitlerowską, red. Z. Zieliński, Warszawa 1982.

Pobierz

Opublikowane
2024-12-31


Domański, T. (2024). Źródła zdeponowane w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach jako podstawa do badań nad stratami osobowymi i materialnymi obszarów wiejskich diecezji kieleckiej pod okupacją niemiecką 1939-1945. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 123, 71–100. https://doi.org/10.31743/abmk.16291

Tomasz Domański  tomasz.domanski@ipn.gov.pl
Instytut Pamięci Narodowej https://orcid.org/0000-0002-9992-4160