Starodruki z dziełami greckich ojców Kościoła z Biblioteki Jagiellońskiej – wybrane przykłady
Katarzyna Dźwigała
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-8548-3923
Abstrakt
W epoce nowożytnej w Europie miało miejsce ożywione zainteresowanie greckimi ojcami Kościoła. Ich pisma były zarówno intensywnie przekładane na łacinę i języki nowożytne, jak i wydawane. Artykuł przedstawia wybrane przykłady starodruków z Biblioteki Jagiellońskiej z XV i XVI wieku z kolekcji osób lub instytucji związanych z Krakowem, zawierających dzieła greckich autorów patrystycznych jako świadectwo zainteresowania nimi wśród osób nauki i Kościoła w Polsce nowożytnej. Zagadnienie to rozpatrywane jest również w kontekście wymiany intelektualnej między Europą a Polską.
Słowa kluczowe:
starodruki, greccy Ojcowie Kościoła, nowożytna Polska, Biblioteka JagiellońskaBibliografia
Źródła
Athanasius, Tou en hagiois patros hemon Athanasiou Archiepiskopou Aleksandreias ta heuriskomena hapanta, Heidelberg 1600.
Basilius Magnus, Orationes quedam devotissime Basilii Magni, et Chrisostomi de communion Eucharistiae, a Francisco Rholandello Taruisiensi e graeco translatae. Ad lectorem libellus per Philippum Gundelium Boium, Kraków 1540.
Ioannes Chrysostomus, Opera D. Ioannis Chrysostomi Archiepiscopi Constantinopolitani, quotquot per Graecorum exemplarium facultatem in Latinam linguam hactenus traduci potuerunt, ad vetustissimorum codicum fidem natiuae integritati decorique suo reddita, per uiros in utraque lingua insigniter exercitatos, idque citra ullas noui aut peregrini dogmatis aspergines, quorum Catalogus sub principium explicabitur, Bazylea 1539.
Ioannes Chrysostomu, Opera, t. 2, Que in secundo Joannis Chrisostomi volumine continentur, Bazylea 1504.
Katalogi i słowniki
Barycz Henryk, Cynerski Rachtamowicz Jan, w: Polski słownik biograficzny, t. 4, red. W. Konopczyński i in., Kraków 1938, s. 124-125.
Dworzaczek Włodzimierz, Maciejowski Samuel h. Ciołek, w: Polski słownik biograficzny, t. 19, red. B. Leśnodorski i in., Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974, s. 64-69.
Estreicher Karol, Bibliografia polska, cz. 3, Obejmująca druki stuleci XV-XVIII w układzie abecadłowym, t. 22, Litera Wil-Y, Kraków 1939.
Hajdukiewicz Leszek, Kucharski Andrzej, w: Polski słownik biograficzny, t. 16, red. E. Rostworowski i in., Wrocław 1971, s. 45-46.
Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1, A-Ł, red. M. Malicki, E. Zwinogrodzka, Warszawa-Kraków 1992.
Nowy słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, red. M. Starowieyski, W. Stawiszyński, Poznań 2018.
The Oxford Dictionary of Byzantium, t. 1, ed. A.P. Kazhdan i in., New York-Oxford 1991.
Opracowania
Ammann Andreas, Kennerley Sam, Introduction to the Special Issue on: The Reception of the Church Fathers and Early Church Historians in the Renaissance and the Reformation, c. 1470-1650, „International Journal of the Classical Tradition”, 27 (2020) no. 3, s. 271-276. (Crossref)
Backus Irena, The Fathers and the Reformation, w: The Wiley Blackwell Companion to Patristics, ed. K. Parry, Oxford 2015, s. 428-441. (Crossref)
Bieńkowski Tadeusz, Z badań nad recepcją antyku w Polsce do końca XVIII wieku: I, „Pamiętnik Literacki: czasopismo poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”, 59 (1968) nr 3, s. 29-53.
Burczak Krzysztof, Chrześcijański styl życia w 32 homilii ze zbioru 38 homilii „Chrysostomus Latinus”, „Vox Patrum”, 17 (1997) z. 32-33, s. 145-153. (Crossref)
Constantinidou Natasha, Aspects of the Printing History and Reception of John Chrysostom and Other Greek Fathers, c. 1450-1600, „International Journal of the Classical Tradition”, 27 (2020) no. 3, s. 277-299. (Crossref)
Czerniatowicz Janina, Polskie opracowania greckich Ojców Kościoła w XVI i XVII wieku, „Vox Patrum”, 5 (1983) s. 418-443. (Crossref)
Edwards Mark, The Beginnings of Christianization, w: The Cambridge Companion to the Age of Constantine, ed. N. Lenski, Cambridge 2006, s. 111-125. (Crossref)
Kennerley Sam, The Reception of John Chrysostom in Early Modern Europe. Translating and Reading a Greek Church Father from 1417 to 1624, Berlin 2023. (Crossref)
Michałowska Teresa, Źródła staropolskiej wiedzy o poezji, w: Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w dawnej Polsce. Średniowiecze – Renesans – Barok, red. M. Cytowska i T. Michałowska, Warszawa 1999, s. 13-41.
Partyka Jacek, Historyczny księgozbiór kamedułów eremitów z krakowskich Bielan. Spojrzenie na kulturę materialno-duchową polskich kamedułów, Kraków 2017.
Partyka Jacek, Stare druki Biblioteki Jagiellońskiej – stan opracowania, proweniencje, perspektywy badawcze, w: Książka dawna i jej właściciele, t. 1, red. D. Sidorowicz-Mulak, A. Franczyk-Cegły, Wrocław 2017, s. 61-76.
Reynolds Leighton D., Wilson Nigel G., Scribes and Scholars. A Guide to the Transmission of Greek and Latin Literature, Oxford 1968.
Szelińska Wacława, Biblioteki profesorów Uniwersytetu Krakowskiego w XV i w początkach XVI wieku, Wrocław 1966.
Szwejkowska Helena, Książka drukowana XV-XVIII wieku. Zarys historyczny, Wrocław-Warszawa 1975.
Visser Arnoud, Thirtieth Annual Erasmus Birthday Lecture: Erasmus, the Church Fathers and the Ideological Implications of Philology, „Erasmus of Rotterdam Society Yearbook”, 31 (2011) s. 7-31. (Crossref)
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-8548-3923
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
