Parafia w Meriden i jej duszpasterze na łamach „Dziennika Chicagoskiego” w latach 1893-1920
Abstrakt
Parafia w Meriden to najstarsza polska parafia w stanie Connecticut. Liczyła ok. 3500 wiernych. Została utworzona w 1892 r. przez ks. Antoniego Klawitera. Kolejno pełnili w niej posługę duszpasterską: ks. dr Tomasz Misicki, ks. Kazimierz Kucharski, ks. Lucjan Bójnowski, ks. Michał Miklaszewski, ks. Józef Cułkowski i ks. Jan Ceppa. Owoce ich posługi duszpasterskiej i narodowej znalazły swoje odzwierciedlenie na łamach „Dziennika Chicagoskiego”. W parafii swoją działalność prowadziły różne towarzystwa religijne, kulturalne i narodowe, mające na celu podtrzymanie polskiej świadomości narodowej wśród emigrantów oraz więzi ze starym krajem, a także pogłębianie życia religijnego. Obok pomocy duchowej, uroczystych nabożeństw parafia polska w Meriden dostarczyła do błękitnej armii wielu rekrutów, a także pomoc materialną staremu krajowi. Ogromną rolę odegrała parafia polska przede wszystkim w sprawach odrodzenia poczucia narodowego i odrodzenia niepodległego państwa polskiego. Więź emigrantów polskich z Kościołem poza ojczystym krajem kształtowała poczucie tożsamości religijnej i narodowej
Słowa kluczowe:
Polacy w Meriden, duszpasterze polscy, parafia polska, szkoła polskaBibliografia
Bolek F., Ks., Praca Polskich Zakonów Żeńskich w Ameryce, „Duszpasterz Polski Zagranicą”, 7 (1956) z. 1 (26), s. 35-52.
Bolek F., Who’s Who in Polish America, New York 1943.
Bójnowski L., Historja parafji polskich w diecezji hartfordskiej w Stanie Connecticut w Stanach Zjednoczonych, New Britain, Conn. 1939.
Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939-1988, Lublin 2003.
Groniowski K., Polonia w Stanach Zjednoczonych u schyłku XIX w., „Przegląd Polonijny”, (1976) z. 1 (3), s. 5-20.
Historia polskich rzymsko-katolickich parafij archidiecezji filadelfijskiej w Stanach Zjednoczonych Północnej Ameryki, Philadelphiae 1938.
Krahel Tadeusz, Doświadczeni zniewoleniem. Duchowni archidiecezji wileńskiej represjonowani w latach okupacji sowieckiej (1939-1945), Białystok 2005.
Krahel T., Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939-1945, Białystok 2017.
Kruszka W., Historya polska w Ameryce. Początek, wzrost i rozwój dziejowy osad polskich w Północnej Ameryce (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie), t. 7, t. 11, t. 13, Milwaukee, Wis., 1905-1908.
Kumor B., Archiwa parafii polonijnych jak źródło do badań nad dziejami Polonii w USA (Na przykładzie polskich parafii w New Brytan, w Stanie Connecticut), „Studia Polonijne”, 3 (1979) s. 369-388.
Kumor B., Kościelne dzieje Polonii w Connecticut 1870-1986, „Nasza Przeszłość”, 73 (1990) s. 191-289.
Kumor B., Początki osadnictwa i parafii polskiej w Suffield, Ct, „Nasza Przeszłość”, 65 (1986) s. 199-236.
Leś B., Kościół w procesie asymilacji Polonii amerykańskiej. Przemiany funkcji polonijnych instytucji i organizacji religijnych w środowisku Polonii chicagowskiej, Wrocław 1981.
Nir R., Misicki Tomasz, w: Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, red. K. Dopierała, t. 3, Toruń 2004, s. 323-324.
Nir R., Szkice z dziejów Polonii, Orchard Lake, Michigan 1990.
Szymański Józef, Kaszubscy duszpasterze w służbie rodakom w Stanach Zjednoczonych, w: Emigracja kaszubska. Zjawisko. Ludzie. Ośrodki, red. D. Kalinowski, Wejherowo -Słupsk 2020, s. 23-45.
Szymański J., Parafia NSPJ w New Britain i jej duszpasterze na łamach „Dziennika Chicagoskiego” w latach 1894-1920, „Studia Polonijne”, 41(2020) s. 145-163.
Szymański J., Parafie i duchowieństwo polskie w USA w walce o niepodległość Polski, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 110 (2018) s. 395-414.
The Polish American Encyclopedia, ed. James S. Pula, Jefferson 2011.
Tyczkowski F., Wspomnienia z pierwszej i drugiej wojny światowej w Polsce, Nowy Jork 1972.
Walaszek Adam, Kościół, etniczność, demokratyzacja - parafie polonijne w USA (1854-1930), „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, (2015) z. 1 (155), s. 5-66.
Akademia Pomorska w Słupsku
dr hab. historii; profesor w Instytucie Historii Akademii Pomorskiej w Słupsku
https://orcid.org/0000-0003-3799-200X
