ABMK

The Bartholomites’ education in Poland, on the example of the seminaries in Wegrow, Kielce and Sandomierz. An outline of issues

Wojciech Jerzy Górczyk

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze , Poland
https://orcid.org/0000-0001-5068-2589


Abstract

The founder of the institute of common life for priests known as Bartholomites, bartoszkowie or communists, whose constitutions were approved on 7 July 1680 by Innocent XI, was Bartholomew Holzhauser. What set the institute apart from others was the establishment of seminaries and a great care for the quality of education of the alumni. The Bartholomites were brought to Poland by king John III Sobieski. The Jan Dobrogost Krasiński Foundation for Bartholomites in Wegrow made the city the centre of the institute’s activities. The majority of the staff teaching in the Kielce seminary came from the Wegrow Bartholomite seminary, and in the 19th century the Bartholomites from the Kielce seminary constituted the core of the newly created Sandomierz seminary. The institute of common life for priests finished its activity in the middle of the 19th century.

Keywords:

Bartholomites; institute of common life for priests; theological seminary; Wegrow



Bartolomici, w: Encyklopedia kościelna, t. 2, red. M. Nowodworski, Warszawa 1873, s. 30-31.

Brudzisz M., Źródła do dziejów Instytutu Księży Komunistów w Polsce znajdujące się w Archiwum Parafialnym w Węgrowie, „ Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 21 (1970) s. 211-228.

Ciereszko H., Unia Apostolska Duchowieństwa Diecezjalnego Najświętszego Serca Jezusa, http://digital.fides.org.pl/Content/579/Unia_Apost_Duch.pdf (dostęp: 02.07. 2019).

Górka J., Żywot i dzieła wielebnego sługi bożego Bartłomieja Holzhausera, Tarnów 1908.

Gręźlikowski J., Pierwsze seminaria duchowne w Polsce – recepcja dekretu Soboru Trydenckiego o seminariach, „Teologia i Człowiek”, 22 (2013) s. 63-84.

Kołodziejczyk A., Z dziejów węgrowskiej szkoły księży komunistów 1711-1833, „Szkice Podlaskie”, 5 (1996) s. 28-44.

Kotkowski S., Seminarium Duchowne w Sandomierzu w latach 1820-1926, Sandomierz 2010.

Krześniak-Firlej D., Firlej W., Bibliografia piśmiennictwa zakonników z sekularyzowanych klasztorów działających na obszarze diecezji kieleckiej i sandomierskiej w XIX w., „Hereditas Monasteriorum”, 8 (2016) s.159-239.

Mandziuk J., Zakony w (archi)diecezji wileńskiej, „Studia Teologiczne”, 5-6 (1987- 1988) s. 161-200.

Mershman F., Bartholomew Holzhauser, w: Catholic Encyclopedia, t. 7, New York 1913, s. 339-440.

Wróbel T., Nauczanie filozofii i teologii w kieleckim seminarium duchownym (1727-1962), „Nasza Przeszłość”, 59 (1983) s. 97-163.

Zdanowski J., Seminarium Duchowne w Kielcach. Szkic historyczny w dwóchsetną rocznicę założenia, Kielce 1927.

Żywczyński M., Sprawa Gutkowskiego (1832-1839), „Rocznik Lubelski”, 1 (1958) s. 129-146.


Published
2021-06-30


Górczyk, W. J. (2021). Szkolnictwo bartolomitów na ziemiach polskich na przykładzie seminariów w Węgrowie, Kielcach i Sandomierzu. Zarys problematyki. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 115, 93–107. https://doi.org/10.31743/abmk.12390

Wojciech Jerzy Górczyk 
Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

mgr, historyk, kustosz w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

https://orcid.org/0000-0001-5068-2589