Rev. Jan Wiśniewski’s collecting activity compared to the interest in the past expressed by the cleric environment of Sandomierz at the turn of the 19th and 20th centuries
Urszula Stępień
Abstract
The article attempts to show the collections of Rev. Jan Wiśniewski (1876-1943). Rev. Wiśniewski was strongly influenced by a spiritual atmosphere of Sandomierz - the place of his seminary studies and the ecclesiastical environment interested in the past and souvenirs of the past. The first teachers at the seminary were role models and support for him. Rev. Wiśniewski donated the Diocesan Museum in Sandomierz remarkable artistic and patriotic collections, astonishing in terms of richness and diversity. His collecting interests were rooted in the nineteenth century, in the atmosphere of developing patriotic thoughts and awaking interest in the history of his own country, which was in captivity. In addition to the collector’s activities, Rev. Wiśniewski was involved in extensive research activities. As an amateur historian, he edited and published 15 volumes of Monografia dekanatów (A monograph of deaneries) and Historyczne opisy kościołów (Historical descriptions of churches). Initially, Rev. Wiśniewski amassed his collections in Radom, and then in Borkowice. At the presbytery in Borkowice he arranged a "museum of national remembrance." He lent his collections on numerous exhibitions. The preserved source materials indicate the extensive contacts of Rev. Jan Wiśniewski with collectors, antiquarians, art dealers and bibliophiles, among them were many outstanding figures. Rev. Jan Wiśniewski’s collection gave rise to the foundation of the Diocesan Museum. It was created on the basis on his private collection, as his personal idea was, from the beginning, to make the collection available to the next generations.
Keywords:
Rev. Jan Wiśniewski, Rev. Józef Rokoszny, Borkowice, Długosz House, Sandomierz, Theological Seminary, the Diocesan Museum, collectingReferences
Bobula M., Kwiatkowski J., Ciernista droga prawdy. Błogosławiony ks. prałat Antoni Rewera (1869-1942), Sandomierz 2002.
Chwalewik E., Zbiory polskie, Warszawa-Kraków 1927.
Giergiel T., Ks. Jan Wiśniewski, w: Encyklopedia Katolicka, t. 20, Lublin, 2014, kol. 698.
Gil Z., Sługa Boży ks. prałat Antoni Rewera (1869-1942), w: Męczennicy za wiarę 1939-1945, red. zbiorowa, Warszawa 1996, s. 201-207.
Fidos J., Olszewski D., Ks. Jan Wiśniewski 1876-1943, Życie i działalność, Kielce 2000.
Górski E., Diecezjalne Muzeum Sandomierskie, Sandomierz 1946.
Historya Stefana na Czarncy Czarnieckiego Wojewody Kijowskiego Hetmana Polnego Koronnego przez ks. Mi chała Krajewskiego S.P., Kraków 1859.
Inwentarz rękopisów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu XIII -XX wieku, opr. Kiryk. F., Sandomierz 2010.
Kotkowski S., Seminarium Duchowne w Sandomierzu w latach 1820-1926, opracowała i przygotowała do druku H.I. Szumił, Sandomierz 2010.
Pieczątkowski F., Miłkowski Władysław, Polski Słownik Biografi czny, t. 21, Kraków 1976, s. 262-263.
Rokoszny J., Przewodnik po Sandomierzu z dokładnym planem miasta, Warszawa 1909.
Słownik Artystów Polskich i Obcych w Polsce Działających przed 1966 r., T. IV, Kl-La, red. J. Maurin Białostocka, J. Derwojed, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1986, s.220.
Stefan Czarniecki jego grobowiec i pamiątki po hetmanie w Czarncy, zebrał i wydał ks. H. Grochulski, Włoszczowa 1937.
Stępień U., Muzeum pamiątek narodowych ks. Jana Wiśniewskiego, Sandomierz 2015.
Stępień U., Przewodnik po Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu, Sandomierz 1994.
Śpiewy Historyczne z muzyką, rycinami przez Jul. Urs. Niemcewicza S.S., Warszawa 1816.
Treter M., Muzea współczesne. Studium muzeologiczne. Początki, rodzaje, red. „Muzeum Polskiego”, Kijów 1917.
Wiśniewski J., Dekanat opatowski, Radom 1907.
Wiśniewski J., Dekanat sandomierski, Radom 1915.
Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866, Radom 1926.
Bastrzyk S., Ks. Józef Rokoszny, a środowisko kościelne Sandomierza, w: Ks. Józef Rokoszny (1870-1931) Życie i dzieło, Materiały z sesji, Sandomierz, 19 października 2001 r., red. K. Burek, Sandomierz 2003, s. 17-26.
Kobylański J.W., Na plebanii w Borkowicach, „Ziemia Radomska”, VI (1923) nr 231,
Kobylański J.W., Na plebanii w Borkowicach, „Ziemia Radomska”, VI (1923) nr 232.
Kobylański J.W., Pamiątki po Sobieskim na plebanii w Borkowicach, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 13 IX 1933.
Kumor B., Wielka fundacja Jana Długosza w Sandomierzu, „Zeszyty Sandomierskie”, 6 (1999) nr 9, s. 82.
Lewiński J., Muzeum Diecezjalne Sztuki Kościelnej w Sandomierzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 54 (1987) s. 125-127.
Pajzderski N., Kościół św. Jakuba i dom Długosza w Sandomierzu, „Sprawozdanie Towarzystwa Opieki nad Polskimi Zabytkami Sztuki i Kultury”, Kraków 1907, s. 15-18.
Polanowski L., Dzieje budowlane klasztoru Panien Benedyktynek w Sandomierzu, w: Klasztor Panien Benedyktynek w historii i kulturze Sandomierza, red. K. Burek, Sandomierz 2003, s. 115-127.
Rokoszny J., Z Sandomierza, „Przegląd Katolicki”, 7 (1899) nr 51, s. 811-812.
Rokoszny J., Sandomierz, w: Encyklopedia Kościelna M. Nowodworskiego, t. 24, Warszawa 1900, s. 338-346.
Rokoszny J., O potrzebie zakładania muzeów diecezjalnych dla zabytków sztuki i archeologii, „Przegląd Katolicki”, 40 (1902) nr 9, s. 136-139.
Rokoszny J., Święte pamiątki Sandomierza, Warszawa 1902.
Rokoszny J., Losy dzieł sztuki i zabytków przeszłości w naszych kościołach, „Przegląd Katolicki”, 42 (1904) nr 51, s. 806-807.
Rokoszny J., Losy dzieł sztuki i zabytków przeszłości w naszych kościołach, „Przegląd Katolicki”, nr 52 [rok], s. 821-823.
Rokoszny J., Freski w katedrze sandomierskiej, „Tygodnik Ilustrowany”, 10 (1905) s. 174.
Rokoszny J., Monografi a kościołów sandomierskiej diecezji, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 1 (1908) s. 186.
Rokoszny J., Laudemus viros gloriosos (wezwanie do składek na pomnik dla ś.p. księdza Piotrowicza, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 2 (1909) s. 391-394.
Rokoszny J., Poświecenie kaplicy Matki Boskiej Różańcowej w kościele św. Jakuba, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 3 (1910) s. 377-378.
Rokoszny J.,Z dziedziny sztuki kościelnej. Karol Frycz, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 3 (1913) s.73-80, 106-112.
Rokoszny J., Średniowieczne freski w katedrze sandomierskiej, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 7 (1914) s.156-160.
Stępień U., Sztuka kościelna i zabytki na łamach periodyku diecezjalnego, w: Stulecie periodyku diecezjalnego Kronika Diecezji Sandomierskiej, red. ks. J. Krasiński, Sandomierz 2009, s.385-419.
Stępień U., Wspaniałe gobeliny katedry sandomierskiej, „Zeszyty Sandomierskie”, 18 (2012) nr 33, s. 70-72.
Stępień U., Starania sandomierskiej kapituły katedralnej o odnowienie Domu Długosza (w sześćsetną rocznicę urodzin wielkiego historyka), „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 108 (2015) s. 103-120.
Wiśniewski J., Ćmielów J., „Ziarno”, 6 (1902) nr 29, s. 566-568.
Wojewoda T., Ks. Józef Rokoszny jako pionier krajoznawstwa i turystyki w Sandomierzu, „Zeszyty Sandomierskie”, 12 (2005) nr 20/21, s. 47-50.
Wójcik W., Ks. Jan Wiśniewski (1876-1943), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 6 (1963) s. 278-294.
Wójcik W., Ks. Józef Rokoszny, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 10 (1965) s. 281-293.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
