ABMK

The parish office in the austrian partition and its documentation at the turn of the 19th and 20th centuries

Grzegorz Bujak ks.

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Poland


Abstract

The Catholic Church fulfilled important tasks in the administrative structure of the Habsburg monarchy. They were carried out basing on the parish network as well as state and church regulations. For their fulfilment, an efficient parish office was necessary, which, using appropriate forms, registered various information about the pastoral activity and life of the congregation. The article presents the principles of the organization of offices, registry and archives in Catholic parishes of the Austrian partition at the peak of their development at the turn of the 19th and 20th centuries. The goals and methods of keeping vital records books and other forms of parish documentation as well as the rules of official correspondence were discussed. The basis for the study was the manual for running a parish office for the clergy, written by Rev. Alojzy Jougan, a professor at the University of Lviv in 1912, in which the formal, legal and practical-pastoral principles of running a parish office were discussed.

Keywords:

parish office, parish archives, parish books, Church in the Austrian partition



Dohnalik J., Forma kanoniczna zawarcia małżeństwa – spojrzenie historyczne i postulat reform, „Annales Canonici”, 14 (2018) z. 11, s. 183-202. (Crossref)

Gawrysiakowa J., Grupy wyznaniowe ludności w Lubelskiem w XIX wieku, Lublin 1992.

Karabowicz A., Małżeństwo cywilne z konieczności (Notzivilehe) w Galicji w latach 1868-1918, w: Prawo blisko człowieka. Z dziejów prawa rodzinnego i spadkowego, red. M. Mikuła, Kraków 2008, s. 59-70.

Krętosz J., Józefiński proces budowy Kościoła państwowego na terenie monarchii habsburskiej w okresie rządów cesarza Józefa II (1780-1790), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 29 (1996) s. 41-67.

Kufel R., Kancelaria, registratura i archiwum parafialne na ziemiach polskich od XII do początków XXI wieku, Zielona Góra 2011.

Kumor B., Metryki parafialne w archiwach diecezjalnych, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, (1966) nr 14, z. 1, s. 65-75.

Kumor B., Przepisy państwowe i kościelne dotyczące metryk kościelnych w zaborze austriackim (1800-1914), „Przeszłość Demograficzna Polski”, 7 (1975) s. 93-107.

Moskal T., Historia ksiąg metrykalnych kościoła katolickiego na ziemiach polskich, „Archiwariusz. Biuletyn Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu”, (2005) nr 1, s. 55-82.

Piegzik A., Przeszkody małżeńskie w ustawodawstwie dzielnicowym II RP, „Folia Iuridica Universitatis Vratislaviensis”, 5 (2016) nr 1, s. 25-50.

Rachwał P., Księgi metrykalne z czasów zaboru austriackiego w archiwach parafialnych w Lubelskiem – regulacje prawne, stan zachowania, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego”, 6 (2015) s. 306-325.

Rachwał P., Ruch naturalny ludności rzymskokatolickiej w Lubelskiem w świetle rejestracji metrykalnej z lat 1582-1900, Lublin 2019.

Walicki B., Fundacja mszalna pamięci ks. Stanisława Nyrkowskiego, „Rocznik Kol-buszowski”, 13 (2013) s. 103-114.

Wyczawski H., Przygotowania do studiów w archiwach kościelnych, Kalwaria Zebrzydowska 1989.


Published
2021-12-06


Bujak ks., G. (2021). Kancelaria parafialna w zaborze austriackim i jej dokumentacja na przełomie XIX I XX wieku. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 116, 15–35. https://doi.org/10.31743/abmk.12923

Grzegorz Bujak ks.  gbujak@post.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II