Parish Priests in Rokitno in 1837–1935
O. Roland Prejs OFMCap
The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-4412-3315
Abstract
Rokitno is a parish and Marian shrine on the western edge of Greater Poland. It was part of Poland until 1793 Marian indulgences gathered both Poles and Germans in the town. Until 1836, Cistercians from the abbey in nearby Bledzew provided pastoral services there. After the abbey was abolished, the duties of parish priest were carried out successively by six priests: Johann Paul Katke, August (Augustin) Gismann (Gissmann), Alexander Pestrich (Pestrych), Josef Garske, Linus Hübscher and Wilhelm Klemt. Except for J. P. Katke, all of them came from western Greater Poland, had received their priestly formation at the seminaries in Poznań (theoretical studies) and Gniezno (practical year), and spoke both Polish and German. We are not able to confirm this information only for J. P. Katke, due to lack of sources. Apart from A. Gismann, they braved the challenge of organizing annual indulgences, but the greatest merit both in organizing indulgences and in the sphere of daily parish management was that of A. Pestrich.
Keywords:
Rokitno, Poznań Archdiocese, clergyReferences
Źródła archiwalne
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie (AAG)
sygn. A. Sem. 2, Liber alumnorum 1848-1922.
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu (AAP)
sygn. KA 0272, KA 0300, KA 0489, KA 0879, KA 8458, KA 11076, KA 12448, OA IX 054.
Źródła drukowane
Amtliche Bekanntmachungen der Apostolischen Administratur Tütz, 1922-1924.
Amtliche Bekanntmachungen der Freien Prälatur Schneidemühl, 1935.
Elenchus Universi Cleri Archi-Dioecesis Gnesnensis 1900-1912, Poznań 1899-1911.
Elenchus Universi Cleri Archi-Dioecesis Posnaniensis 1837-1923, Poznań 1836-1922.
Freie Prälatur Schneidemühl 1940, Schneidemühl 1940.
Opracowania
Bąk Ludwik, Dzieje szkoły średniej w Wałczu. Od kolegium jezuickiego do liceum ogólnokształcącego (1665-1995), Wałcz 1998.
Ciechanowicz Jerzy, Tuczno – miejsce utworzenia administracji kościelnej Pogranicza, „Studia i Materiały do Dziejów Ziemi Wałeckiej”, 2 (2011) s. 27-39.
Dratwa Bolesław, Organizacja Niezależnej Prałatury Pilskiej, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne”, 29 (1985) s. 309-316.
Grabowska Bożena, Ikonografia przedstawienia Matki Bożej Rokitniańskiej, w: Sanktuarium rokitniańskie. Dzieje i konteksty, red. G. Chojnacki, A. Draguła, Zielona Góra 2009, s. 107-112.
Grabowska Bożena, Peregrynacja Matki Bożej Rokitniańskiej na dwór królewski w Warszawie. Przyczynek do dziejów obrazu, „Adhibenda”, 4 (2017) s. 19-30.
Grabowska Bożena, Program ikonograficzny polichromii z Sanktuarium Maryjego w Rokitnie, „Lubuskie Materiały Konserwatorskie”, 3 (2005-2006) s. 126-131.
Grabowska Bożena, Udział cystersów z klasztorów w Paradyżu i Bledzewie w przemianach sztuki XVIII w. na zachodnim pograniczu Wielkopolski, „Dziedzictwo Kulturowe Regionu Pogranicza”, 7 (2018) s. 37-54.
Kondracki Tadeusz, Matka Cierpliwie Słuchająca z rokitniańskiego sanktuarium strażniczką wiary polskiego ludu, w: Sursum corda. Księga jubileuszowa ku czci księdza biskupa Adama Dyczkowskiego, red. A. Brenk, [Poznań] 2002, s. 237-249.
Kufel Robert Romuald, Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 1, Zielona Góra 2016.
Liman Stefan, Binder Leon Antoni, w: Księża społecznicy w Wielkopolsce 1894-1919. Słownik biograficzny, red. M. Banaszak, J. Kozłowski, A. Polakowska, M. Wojciechowska, t. 1, A-H, Gniezno 2007, s. 68.
Łukaszewicz Józef, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. 2, Poznań 1859.
Mross Henryk, Słownik biograficzny kapłanów Diecezji Chełmińskiej wyświęconych w latach 1821-1920, Pelplin 1995.
Nowacki Józef, Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 2, Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, Poznań 1964.
Oleksiński Jerzy, Binder Leon, w: Południowe Pogranicze. Słownik historyczny, red. J. Benyskiewicz, Zielona Góra 1983, s. 20-21.
Petzelt Leo, Die Errichtung der Erzbischöflichen Delegatur unddie Anfänge der Apostolischen Administratur Tütz, w: Apostolische Administratur Schneidemühl, oprac. F. Westpfahl, Schneidemühl 1928, s. 12-14.
Prejs Roland, Cystersi na zachodnich granicach archidiecezji poznańskiej w 1829 r., „Saeculum Christianum”, 27 (2020) nr 2, s. 146-157. (Crossref)
Prejs Roland, Kapłani archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w szeregach duchowieństwa prałatury pilskiej, w: Artem historicam aliis tradere. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Anzelma Weissa, red. W. Bielak, J. Marczewski, T. Moskal, Lublin 2011, s. 265-282.
Prejs Roland, Prałatura Pilska w świetle schematyzmu z 1940 r., „Roczniki Teologiczne”, 55 (2008) z. 4, s. 31-48.
Prejs Roland, Proboszczowie w Skwierzynie w latach 1768-1920, „Roczniki Teologiczne”, 69 (2022) z. 4, s. 25-38. (Crossref)
Prejs Roland, Próba odbudowy? Z dziejów Prałatury Pilskiej (luty – sierpień 1945 roku), w: Universitati serviens. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Stanisława Wilka SDB, red. J. Walkusz, M. Krupa, Lublin 2014, s. 201-209.
Sprungala Martin, Die Freie Prälatur Schneidemühl – die kirchliche Neuordnung der Provinz Posen nach 1919, „Jahrbuch Weichsel-Warthe”, 49 (2003) s. 76-85.
Szugalski Tomasz, Proboszczowie i komendarze pilscy w latach 1815-1914, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, 6 (2001) s. 155-162.
Śmierzchalski-Wachocz Dariusz, Matka Boża Obozowa. Geneza i rozwój kultu obrazu Matki Bożej Rokitniańskiej do 1945 roku, w: Sanktuarium rokitniańskie. Dzieje i konteksty, red. G. Chojnacki, A. Draguła, Zielona Góra, 2009, s. 9-26.
Waberski Grzegorz, Wolna Prałatura Pilska, „Kronika Wielkopolski”, 29 (2001) nr 1, s. 36-46.
Weiler Eugen, Die Geistlichen in Dachau sowie in anderen Konzentrationslagern und in Gefängnissen, Mödling1971.
Zieliński Zygmunt, Kościół katolicki w Wielkim Księstwie Poznańskim w latach 1848-1865, Lublin 1973.
Zieliński Zygmunt, Kulturkampf w archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1873-1887, Poznań 2011.
The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0002-4412-3315
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
