ABMK

The Origins and Development of Personal Bibliographies of Nicolaus Copernicus (1473–1543) in Poland in the Years 1873–2003

Artur Znajomski

The Maria Curie-Skłodowska University in Lublin , Poland
https://orcid.org/0000-0002-9895-5184


Abstract

The article attempts to show the development of personal bibliographies of Nicolaus Copernicus. The study covered bibliographies in a strict sense, published in Poland between 1873 and 2003. The essential source material consisted of 29 lists, gathered from retrospective and current Polish general and special bibliographies and library catalogues. The analysis was focused on discussing the origins and circumstances of each bibliography. Attention was also paid to their authors, the selection of material, and the method of compilation, including in particular the layout of the main body, internal serialization, and the information and support apparatus. The research undertaken proved that the first personal bibliographies of N. Copernicus were initiated on Polish soil by Rev. Ignacy Polkowski in 1873 for patriotic reasons. Their further development, marked by successive important anniversaries related to the life and scientific activity of the author of De revolutionibus orbium coelestium took place in the interwar and post-war years, reaching its apogee in the early 1970s. The immediate cause of the upsurge in bibliography at the time was the 500th anniversary of the astronomer’s birth, celebrated in 1973. Later, although work on Copernican bibliographies was not abandoned, their development was no longer as intensive.

Keywords:

Nicolaus Copernicus, personal bibliographies, history, selection of material, layout of bibliographies, auxiliary lists of bibliographies



Źródła archiwalne

Książnica Cieszyńska w Cieszynie

Macierz Ziemi Cieszyńskiej.

Korespondencja Ludwika Brożka.

Zbiór nieopracowany.

List Henryka Baranowskiego do L. Brożka z 26.03.1953 r.

List H. Baranowskiego do L. Brożka z 18.10.1954 r.

Źródła drukowane

A. B. [Bukowski Andrzej], Nowe publikacje (dotyczące Mikołaja Kopernika), „Rocznik Gdański”, 32 (1972) z. 2, s. 242-244.

Baranowski Henryk, Bibliografia kopernikowska 1509-1955, Warszawa 1958.

Baranowski Henryk, Bibliografia kopernikowska II 1956-1971, Warszawa 1973.

Baranowski Henryk, Bibliografia kopernikowska III 1972-2001, Toruń 2003.

Baranowski Henryk, Bibliography of Polish Works on Copernicus. /Selection of Works Published between 1946 and 1969/, w: Nicolaus Copernicus, Warsaw 1970, s. 13-31.

Baranowski Henryk, Copernican Bibliography. Selected Materials for the Years 1972-1975, w: Nicolas Copernicus. Qincentenary Celebrations Final Report, ed. com. J. Bukowski i in., Wrocław 1977, s. 179-201.

Baranowski Henryk, Mikołaj Kopernik – ekonomista. Bibliografia, „Ekonomista”, (1953) nr 4, s. 251-255.

„Bibliografia Bibliografii Polskich” za lata 1986-1994, Warszawa 1986-1994.

Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, red. K. Budzyk, t. 2, Piśmiennictwo staropolskie. Hasła osobowe A-M, oprac. zespół pod kier. R. Pollaka, Warszawa-Kraków

„Bibliografia Zawartości Czasopism” za lata 2008-2022, Warszawa 2008-2022.

Bieńkowa Maria Barbara, Eychlerowa Barbara, Bibliografia bibliografii polskich 1961-1970, Warszawa 1992.

Boehm Jan, Bibliografią utworów muzycznych o tematyce kopernikowskiej skomponowanych do 1974 roku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, (1975) nr 2, s. 245-255.

Brożek Ludwik, Bibliografia kopernikowska 1923-1948, „Przegląd Zachodni”, 5 (1949) nr 7/8, dod. „Bibliografia Zachodnia”, s. 1-30.

Bruchnalski Wilhelm, Bibliografia kopernikowska 1509-1923 r., w: Mikołaj Kopernik. Księga zbiorowa, Lwów 1924, s. 209-246.

Frudko Teresa, Mikołaj Kopernik w literaturze pięknej, Olsztyn [1971?].

Hahn Wiktor, Bibliografia bibliografii polskich do 1950 roku, Wrocław 1966.

Huppenthal Janina, Mikołaj Kopernik (1473-1543). Poradnik bibliograficzny, Warszawa, Toruń 1973.

Jap, Bibliografia dotycząca pochodzenia i narodowości Mikołaja Kopernika, „Kwartalnik Opolski”, 19 (1973) nr 1/2, s. 174-190.

Jaworska Janina, Bibliografia, w: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, red. A. Grzejewska, Warszawa 1972, s. 189-194.

Jaworska Janina, Mikołaj Kopernik. Wybór bibliograficzny, w: 500 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika. Informator dla pracowników kulturalno-oświatowych, red. K. Kołaczyk, Łódź 1971, s. 29-57.

Kubach Fritz, Kleine Kopernikus-Bibliographie, w: Nikolaus Kopernikus, München 1943, s. 286-304, 374-375.

Łukowiak Danuta, Mikołaj Kopernik. Materiały bibliograficzne dla nauczyciela i ucznia, Poznań 1971.

Mikołaj Kopernik 500 rocznica urodzin. Bibliografia selekcyjna, Lublin 1972.

Moskal Feliks, Wybór bibliografii kopernikowskiej, w: Mikołaj Kopernik. Materiały na obchody kopernikowskie dla szkół i placówek pozaszkolnych, Bydgoszcz 1972, s. 22-27.

Paprzycki Jerzy, Filmy oświatowe poświęcone Mikołajowi Kopernikowi, w: Mikołaj Kopernik. Materiały na obchody kopernikowskie dla szkół i placówek pozaszkolnych, Bydgoszcz 1972, s. 28-32.

Pasławska Paulina, Mikołaj Kopernik. (Wybór materiałów do bibliografii z lat 1945-1970), „Biuletyn Informacyjny Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie”, (1971) nr 1/2, s. 111-130.

Polkowski Ignacy, Bibliografia Kopernika, w: I. Polkowski, Żywot Mikołaja Kopernika, Gniezno 1873, s. 347-363.

Polkowski Ignacy, Bibliografia Kopernika, w: I. Polkowski, Żywot Mikołaja Kopernika, wyd. 2, Gniezno 1873, s. 335-356.

„Przewodnik Bibliograficzny. Urzędowy Wykaz Druków Wydanych w Rzeczypospolitej Polskiej” za lata 2008-2019, Warszawa 2008-2020.

Sawoniak Henryk, Bibliografia bibliografii polskich 1951-1960, Wrocław 1967. sm [Smolarz Jan], Mikołaj Kopernik 1473-1973, „Biblioteczna Służba Informacyjna Województwa Lubelskiego”, 16 (1972) nr 1, s. 20-27.

Smolarz Jan, Mikołaj Kopernik 1473-1973, „Biblioteczna Służba Informacyjna Województwa Lubelskiego”, 15 (1971) nr 1, s. 7-17.

Twardowska Maria, Bibliografia kopernikowska. Wybór uzupełniający, „Biuletyn Pedagogiczny”, (1972) nr 3/4, s. 40-42.

Uniejewska Hanna, Mikołaj Kopernik – wielki humanista i ekonomista. Wybór piśmiennictwa, „Ekonomista”, (1973) nr 4, s. 853-861.

„Urzędowy Wykaz Druków Wydanych w Rzeczypospolitej Polskiej. Przewodnik Bibliograficzny” za lata 2020-2022, Warszawa 2020-2022.

Wiaczkis Otolia, Mikołaj Kopernik (Dzieła i opracowania), „Informator Bibliotekarza i Księgarza”, (1973) s. 162-168.

Wojtkiewicz Maria, Materiały bibliograficzne o Mikołaju Koperniku. Wybór, „Kwartalnik Nauczyciela Opolskiego”, 15 (1973) nr 2/3, s. 49-52.

Wołczek Olgierd, Mikołaj Kopernik (1473-1543), w: O. Wołczek, Wśród planet i gwiazd. Poradnik bibliograficzny dla młodzieży od 12 lat, Warszawa 1973, s. 11-15.

Żebrawski Teofil, Bibliografii piśmiennictwa polskiego z działu matematyki i fizyki oraz ich zastosowań, Kraków 1873.

Opracowania

Baranowski Henryk, Bibliografia kopernikowska 1509-1953, „Sprawozdanie Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, 7 (1953) z. 1/4, s. 75-76.

Bender Ryszard, Polkowski Ignacy, w: Polski słownik biograficzny, t. 27, red. W. Konopczyński, Wrocław 1983, s. 322-324.

Birkenmajer Ludwik, Wiadomość o postępie prac komisji akademickiej, zajmującej się wydaniem dzieł, biografii i bibliografii Mikołaja Kopernika, „Wiadomości Matematyczne”, 1 (1897) z. 4/5, s. 178-182.

Bruchnalski Wilhelm Adolf, w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 91-92.

Chojnacki Władysław, Dr Ludwik Brożek (1907-1976), „Rocznik Cieszyński”, 4/5 (1983) s. 235-240.

Chojnacki Władysław, Wspomnienie o Ludwiczku – przyjacielu, „Biuletyn Ludoznawczy”, 8 (1978) s. 34-49.

Feldmanowski Hieronim, Ksiądz Ignacy Polkowski jako promotor jubileuszu kopernikowego, „Tygodnik Illustrowany”, 11 (1873) nr 271, s. 117-118.

Feuillebois Geneviève, [rec.]: Baranowski Henryk, Bibliografia kopernikowska 1509-1955, Warszawa 1958, „Bulletin des Bibliothèques de France”, 6 (1959) nr 9, s. 381-383.

Gramatowski Wiktor, Polkowski Ignacy, w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 696-697.

Homo bibliographicus. Henryka Baranowskiego zmagania z bibliografią, red. A. Domański, M.A. Supruniuk, Toruń 2001.

Jarzębowski Leonard, [rec.]: Baranowski Henryk, Bibliografia kopernikowska 1509-1955, Warszawa 1958, „Zapiski Historyczne”, 25 (1960) z. 3/4, s. 166-169.

Kleiner Juliusz, Wilhelm Bruchnalski, „Pamiętnik Literacki”, 36 (1946) nr 1/2, s. 48-59.

Koźmian Danuta, Samuel Dickstein jako organizator życia naukowego w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, w: Polskie dziedzictwo edukacyjne od XVI do XX wieku – ciągłość i zmiana. Zbiór studiów ofiarowanych profesorowi Lechowi Mokrzeckiemu z okazji jubileuszu 80. urodzin, red. R. Grzybowski, K. Jakubiak, M. Brodnicki, T. Maliszewski, Toruń 2015, s. 416-426.

Kracik Jan, Polkowski Ignacy, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 3, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 399-406.

-m- [Oszelda Władysław], Bibliografia kopernikowska 1923-1948, [rec.]: Brożek Ludwik, Bibliografia kopernikowska 1923-1948, „Przegląd Zachodni”, 5 (1949) nr 7/8, dod. „Bibliografia Zachodnia”, s. 1-30; „Zwrot”, 1 (1949) nr 1, s. 16.

Matczuk Alicja, Teofil Żebrawski (1800-1887) jako bibliograf, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 42 (1997) nr 3/4, s. 119-138.

Miękina-Pindur Jadwiga, Ludwik Brożek bibliograf – w świetle Bibliografii kopernikowskiej za lata 1923-1948 (Komunikat), w: Z dziejów książki i prasy na Śląsku w XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia, red. K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 1999, s. 98-109.

Polkowski Ignacy, Czterowiekowy jubileusz urodzin Mikołaja Kopernika w Toruniu dnia 19. lutego 1873 roku, Toruń 1873.

[Polkowski Ignacy], Słów kilka w sprawie uczczenia Mikołaja Kopernika, Poznań 1870.

Poznański Marceli, Bibliografie kopernikowskie, „Bibliotekarz”, 20 (1953) nr 3, s. 89-92.

Rzadkowolska Magdalena, Brożek Ludwik, w: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement III, red. H. Tadeusiewicz, Warszawa 2010, s. 28-30.

Supruniuk Anna, Supruniuk Mirosław A., Bibliotekarz i bibliograf. Pół wieku pracy dra Henryka Baranowskiego na UMK, „Głos Uczelni”, 3 (1994) nr 1, s. 6.

Szymański Józef, Teofil Wincenty Żebrawski (1800-1887), „Zeszyty Wojnickie”, 3 (1994) nr 3, s. 1-4.

Szymiczek Franciszek, Ludwik Brożek (1907-1976), „Studia Śląskie. Seria Nowa”, 33 (1978) s. 199-211.

Świerzewski Stefan, Czterechsetna rocznica urodzin Mikołaja Kopernika w świetle korespondencji Ignacego Polkowskiego z Józefem Ignacym Kraszewskim, „Studia Warmińskie”, 11 (1974) s. 465-489.

Treiderowa Anna, Żebrawski Teofil, w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 1032.

Urbańska Tatiana, Twórczość bibliograficzna Ludwika Brożka, w: Ludwik Brożek „Śląski Estreicher”, red. J. Miękina-Pindur, Cieszyn 1998, s. 17-60.

Uroczystości we Lwowie, „Gazeta Lwowska”, 113 (1923) nr 40, s. 4. (w), Odszedł wielki bibliograf, „Głos Uczelni”, 20 (2011) nr 3, s. 23.

Wilińska Zofia, Jaworska Janina, w: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement, red. I. Treichel, Warszawa-Łódź 1986, s. 81-82.

Wojtkowski Andrzej, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Poznaniu w latach 1857-1927, Poznań 1928.

Zaborska Urszula, Doktor Henryk Baranowski (1920-2011), „Zapiski Historyczne”, 76 (2011) z. 2, s. 163-170.

Zakrzewski Tadeusz, Toruńskie uroczystości kopernikowskie 1873 r., „Rocznik Toruński”, 8 (1973) s. 21-69.

Znajomski Artur, Henryk Baranowski (1920-2011) jako twórca bibliografii lokalnych, „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, (2020) nr 1, s. 141-173. (Crossref)

Znajomski Artur, Pokłosie bibliograficzne uroczystości patriotycznych organizowanych na ziemiach polskich w okresie zaborów, „Bibliotheca Nostra”, (2018) nr 1, s. 11-26.


Published
2024-06-29


Znajomski, A. (2024). Początki i rozwój bibliografii osobowych Mikołaja Kopernika (1473-1543) na gruncie polskim w latach 1873-2003. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 122, 481–508. https://doi.org/10.31743/abmk.15526

Artur Znajomski  artur.znajomski@mail.umcs.pl
The Maria Curie-Skłodowska University in Lublin https://orcid.org/0000-0002-9895-5184