Materials from the Archives of the Greater Poland-Mazovian Province of the Society of Jesus as a Source of Knowledge about Theatrical Activities in the Łódź Jesuit Institutions after World War II
Abstract
The article attempts to reconstruct information on amateur theatres operating at Łódź Jesuit churches after World War II. They were an important factor in evangelization and catechetical work, bonding the community, and deepening the religious knowledge and spirituality of the faithful. An attempt was made, based on archival materials, to reconstruct the repertoire, frequency of performances, and their occasionality. The performers and some aspects of stage production of plays staged at the Łódź Jesuits were also addressed.
Keywords:
Jesuits, Łódź, 20th century, religious theatre, Jesuit pastoral ministryReferences
Źródła archiwalne
Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego
Rezydencja przy ul. Podleśnej (ul. M. Skłodowskiej-Curie)
Diariusz domu (14 lipiec 1946 – 14 maj 1948), sygn. 2.2.7.4.
Diariusz domu (1948-1959), sygn. 2.2.7.5 (teczka nr LdSCu5).
Diariusz domu (17 listopad 1979 – 31 sierpień 1982), sygn. 2.2.77 (teczka nr LdSCu7).
Diariusz rezydencji (1945-1948), sygn. 2.2.7.3 (teczka nr LdSCu3).
Rezydencja i parafia Imienia Jezus, ul. Sienkiewicza 60
Kazanie niedzielne i ogłoszenie parafii, 1953-1956 (brak sygn.).
Kronika domu 1974-1976, mps I 1974 (teczka nr LdS3).
Ogłoszenia kościelne, 1948-1950 (brak sygn.).
Ogłoszenia kościelne, duszpasterskie, 1956-1959 (brak sygn.).
Opracowania
Badowska Katarzyna, Szeftel Benedykt, w: Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r., red. K. Badowska i in., Łódź 2022, s. 352-353. (Crossref)
Badziak Kazimierz, Chylak Karol, Łapa Małgorzata, Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Łódź 2014. (Crossref)
Bednarski Stanisław TJ, Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce. Studium z dziejów kultury i szkolnictwa polskiego, Kraków 1933 (reprint, Kraków 2003).
Brudnicki Jan Zdzisław, Wit Bogusław, Jerzy Zawieyski – człowiek teatru (1902-1969), w: J. Zawieyski, Dramaty, t. 1, oprac. J.Z. Brudnicki, B. Wit, Warszawa 1985, s. 23.
Dorosz Krzysztof SJ, O wizerunkach św. Stanisława Kostki SJ w polskiej tradycji hagiograficzno-literackiej, „Studia Bobolanum”, 31 (2020) nr 2, s. 183-211. (Crossref)
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2004.
Fokciński Heronim, Reczek Eugeniusz, w: Polonia włoska. Słownik Polaków i instytucji polskich we Włoszech, t. 1, red. K. Dopierała, H. Fokciński, Bydgoszcz 2001, s. 101-103.
Golicka-Jabłońska Małgorzata, Towarzysze Jezusowi, „Tygiel Kultury”, (1996) nr 2, s. 127-128.
Ihnatowicz Mateusz, Zarys historii Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej jezuitów w świetle materiałów aparatu bezpieczeństwa (1945-1989), Poznań 2021.
Jastrzębowski Jan, Pieśń bezimiennego Krzyżowca, „Przegląd Powszechny”, 194 (1932) nr 580, s. 16-19.
Kadulska Irena, Akademia Połocka. Ośrodek kultury na Kresach (1812-1820), Gdańsk 2014.
Kłoczowski Jerzy, Müllerowa Lidia, Skarbek Jerzy, Zarys dziejów Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 1986.
Kowalska Magdalena, Polski teatr amatorski w Łodzi w latach 1850-1918, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Scientiar Artium et Litterarum”, 2 (1990) s. 91-95.
Kuligowska-Korzeniewska Anna, Ligia „osnuta na tle powieści Henryka Sienkiewicza” (1898), w: Sienkiewicz i teatr, red. A. Kuligowska-Korzeniewska, Warszawa 2019, s. 163-173.
Kuligowska-Korzeniewska Anna, Sienkiewicz i teatr. W stulecie odzyskania Niepodległości, w: Sienkiewicz i teatr, red. A. Kuligowska-Korzeniewska, Warszawa 2019, s. 11-25.
Kuźmak Krystyna, Reczek Eugeniusz (1916-1971), w: Polski słownik biograficzny, t. 30, red. E. Rostworowski, Kraków 1987, s. 703-704.
Leyko Małgorzata, Teatr polski w Łodzi, w: Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r., red. K. Badowska i in., Łódź 2022, s. 361-364.
Mieszek Małgorzata, „Święty młodzieniaszek polski”. Stanisław Kostka bohaterem wybranych dramatów z początku XX wieku, „Pamiętnik Literacki”, 115 (2024) z. 3, s. 63-72. (Crossref)
Mirek Stanisław, Teatr szkolny i akademie, w: Sprawozdanie dyrekcji gimnazjum oo. Jezuitów w Wilnie […] za rok szkolny 1927/1928, Wilno 1928, s. 42-45.
Mycielska Helena, Sodalicje mariańskie Pań w Polsce, w: Księga Pamiątkowa Mariańska: ku czci pięćdziesięciolecia ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, t. 1, Lwów-Warszawa 1905, s. 572-576.
Okoń Jan, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław 1970.
Okoń Jan, Jezuicka scena religijna w Polsce, w: tegoż, Na scenach jezuickich w dawnej Polsce (rodzimość i europejskość), Warszawa 2006, s. 99-120.
Paluszkiewicz Felicjan, Człowiek, który umiał chcieć. Ks. Eugeniusz Reczek (2.1.1917-11.2.1971), w: tegoż, Przyszli służyć, Rzym 1985, s. 171-178.
Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi. Historia rezydencji i kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP, „Komunikaty”, (1993) nr 6, s. 11-16.
Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi. Kościół Najświętszego Serca Jezusowego, Warszawa 1994.
Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi. Kościół Najświętszego Serca Jezusa 1945-1995, Łódź 1996.
Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi na zakończenie służby przy kościele Niepokalanego Poczęcia NMP, Łódź 1993.
Paluszkiewicz Felicjan, Tytan pracy, w: 50 lat Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego (1926-1976). Sylwetki i wspomnienia, Rzym 1976, s. 195-204.
Pronobis Tomasz, Łódź, w: tegoż, Historia domów Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego, cz. 1, 1917-1939, Warszawa 2001, s. 99-115; cz. 2, 1939-1945, Warszawa 2002, s. 25-26.
Ratio atque institutio studiorum SJ, czyli Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego (1599), wstęp i oprac. K. Bartnicka i T. Bieńkowski, Warszawa 2000.
Rostworowski Tomasz, Szerzyć Królestwo. Wspomnienia i dzienniki 1939-1972, Warszawa 2004.
Rostworowski Tomasz, Zaraz po wojnie. Wspomnienia duszpasterza, Paris 1986.
Sędzin Robert, Teatr szkolny, w: Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie w latach 1922-1940 (monografia), red. R.J. Cybulski, Bydgoszcz [1997], s. 161-173.
Ślązak Ewelina, Tomasz Maria Rostworowski TJ (1904-1974), w: Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 6, red. R. Łatka, Warszawa 2023, s. 302-309.
Witczak Lucyna, Wkład Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w działalność duszpasterską archidiecezji łódzkiej, w: Archidiecezja łódzka w latach 1920-2020. W rocznicę powstania, red. W. Gliński, E. Ślązak, Łódź-Warszawa 2023, s. 431-450.
Wójt Kazimierz, Śp. O. Wacław Niedźwiadek, „Komunikaty”, (1998) nr 2, s. 16-18.
Zawieyski Jerzy, Kartki z dziennika 1955-1969, wybór, wstęp i oprac. J.Z. Brudnicki, B. Wit, Warszawa 1983.
University of Lodz https://orcid.org/0000-0002-0737-6233
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
